Thấu kính quy tụ là gì?

Trong các khái niệm về quang quẻ học, thấu kính là một dụng cụ quang quẻ học dùng để làm quy tụ hay phân kỳ những chùm ánh sáng khác nhau. Còn trong văn cảnh rộng, thấu kính quang quẻ học là các thấu kính thao tác với ánh sáng và bằng kỹ thuật truyền thống.

Bạn Đang Xem: Thấu kính hội tụ là gì? Đặc điểm, cách vẽ và công thức tính chi tiết (Vật lý 9)

Vậy thấu kính quy tụ cho ảnh gì?Thấu kính quy tụ là thấu kính có màu trong suốt, với phần rìa mỏng hơn phần giữa. Chúng thường được giới hạn bởi hai mặt cầu hoặc một mặt phẳng và một mặt cầu.

Đây là thấu kính mà chùm tia sáng sau khoản thời gian đi qua kính sẽ quy tụ tại một điểm.

Đặc điểm của thấu kính quy tụ

Đặc điểm của thấu kính quy tụ gồm có:

Tia sáng qua thấu kính

• Tia sáng đi tới thấu kính gọi là tia tới, còn tia ló là tia khúc xạ khỏi thấu kính.

• Tia tới đến quang quẻ tâm thì tia ló tiếp tương truyền thẳng theo phương của tia tới.

• Tia tới song song với trục chính thì tia ló qua tiêu điểm.

• Tia tới đi qua tiêu điểm thì tia ló song song với trục chính.

Hình dạng của thấu kính quy tụ

Thấu kính quy tụ được giới hạn bởi hai mặt cầu (một trong hai mặt có thể là mặt phẳng). Phần rìa phía bên phía ngoài sẽ mỏng hơn ở giữa.

Chất liệu dùng để làm làm thấu kính quy tụ

Có rất nhiều chất liệu có thể được sử dụng để tạo nên sự chiếc thấu kính quy tụ. Thông thường nó được làm từ những vật liệu trong suốt, tiêu biểu là nhựa hoặc là thủy tinh.

1. Thấu kính bằng nhựa

Đây là vật liệu tốt nhất để tạo nên một chiếc thấu kính quy tụ bởi dễ sử dụng cho mọi đối tượng người tiêu dùng. Những loại thấu kính được làm bằng nhựa, chất dẻo mang tên gọi khác là thủy tinh hữu cơ. So với loại này thường được ứng dụng trong việc làm kính cho trẻ nhỏ hoặc lúc chơi thể thao bởi sự thoải mái cũng như nhẹ nhõm cũng như chống vỡ cực cao.

2. Thấu kính bằng thủy tinh

Những loại thấu kính được làm bằng thủy tinh khoáng tự nhiên có chất lượng sản phẩm tốt, được phân loại vô cùng chuyên nghiệp và là tiêu chuẩn cho những sản phẩm này. Với loại thấu kính này, người tiêu dùng sẽ ít tốn kém hơn so với những loại kính sử dụng bằng nhựa, đặc biệt quan trọng chúng có khả năng chống xước cực cao và phù phù hợp với những trường hợp bị loạn dưỡng nặng.

Cách nhận diện thấu kính quy tụ

Để sở hữu thể nhận diện thấu kính quy tụ, các em có thể tham khảo 3 cách sau đây.

• Dùng tay để nhận diện được chúng qua độ dày của phần trung tâm và độ dày phần rìa. Nếu phần rìa của thấu kính đó mỏng hơn so với phần trung tâm, thì đó là thấu kính quy tụ.

• Đưa thấu kính gần vào trong dòng chữ trên sách. Nếu thấu kính có thể làm cho dòng chữ nhìn qua thấu kính to hơn so với nhìn trực tiếp trên sách thì đó đó chính là thấu kính quy tụ.

• Dùng thấu kính hứng ánh sáng. Dùng thấu kính hứng ánh sáng ngọn đèn đặt tại xa lên màn hứng. Nếu chùm sáng đó quy tụ trên màn thì đó đó chính là thấu kính quy tụ.

Trục chính, quang quẻ tâm, tiêu điểm, tiêu cự của thấu kính quy tụ

Ở chỗ này là những khái niệm xung quanh thấu kính quy tụ cần ghi nhớ

Trục chính của thấu kính quy tụ

Trục chính của thấu kính quy tụ đó chính là tia ló, có thể truyền thẳng qua vật và không bị đổi hướng khi đi qua thấu kính.

Quang quẻ tâm của thấu kính quy tụ

So với thấu kính quy tụ thì quang quẻ tâm đó chính là điểm mà mọi tia sáng đi tới điểm này đều phải có thể truyền thẳng và không bị đổi hướng. Quang quẻ tâm được ký hiệu là O.

Tiêu điểm của thấu kính quy tụ

So với tiêu điểm của thấu kính quy tụ được kí hiệu là F. Chúng có chùm tia ló quy tụ tại một điểm và có chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính.

Mạng lưới hệ thống đường truyền của ba tia sáng đặc biệt quan trọng như sau:

• Tia tới khi đi qua quang quẻ tâm O sẽ cho tia ló truyền thẳng.

• Tia tới sẽ song song với trục chính, sau đó cho tia ló đi qua tiêu điểm F’

• Tia tới khi qua tiêu điểm F có đặc điểm song song với trục chính.

Tiêu cự của thấu kính quy tụ

Với tiêu cự thấu kính quy tụ, đây là khoảng chừng cách từ tiêu điểm F của thấu kính, đi tới quang quẻ tâm O của thấu kính, được ký hiệu là f và có đơn vị đo là cm.

GIÚP CON HỌC TOÁN KẾT HỢP VỚI TIẾNG ANH SIÊU TIẾT KIỆM CHỈ TRÊN MỘT APP MONKEY MATH. VỚI NỘI DUNG DẠY HỌC ĐA PHƯƠNG PHÁP GIÚP BÉ PHÁT TRIỂN TƯ DUY NÃO BỘ VÀ NGÔN NGỮ TOÀN DIỆN CHỈ VỚI 2K/NGÀY.

Cách vẽ thấu kính quy tụ

Để sở hữu thể vẽ được thấu kính quy tụ, hãy cùng tìm hiểu các bước vẽ sau đây:

• Vẽ trục chính nằm ngang ký hiệu là (△).

• Dựng thấu kính vuông góc với trục chính. Điểm đi qua quang quẻ tâm ký hiệu là (O)

• Xem Thêm : Get Around là gì và cấu trúc cụm từ Get Around trong câu Tiếng Anh

  Có chùm tia tới song song với trục chính của thấu kính quy tụ. Tiêu điểm đó chính là chùm tia ló quy tụ tại 1 điểm trên trục chính.

• Tiêu điểm đó chính là hai điểm nằm trên trục chính cách thấu kính một khoảng chừng và đối xứng với tiêu điểm F bên này ta có tiêu điểm F’ bên kia của thấu kính.

Các em có thể tham khảo hình vẽ sau đây:

Ảnh của vật qua thấu kính quy tụ

Muốn dựng ảnh A’B’ của đoạn AB qua thấu kính (AB vuông góc với thấu kính và điểm A nằm trên trục chính △), chỉ có dựng ảnh B’ của B bằng hai trong ba tia sáng đặc biệt quan trọng, từ đó hạ B’ vuông góc với trục chính △ thì ta sẽ đã đạt được ảnh A’ của A.

Công thức thấu kính quy tụ

Công thức liên hệ giữa vị trí của vật, vị trí của ảnh và tiêu cự của thấu kính

Quy ước về dấu:

• Thấu kính quy tụ: f > 0

• Thấu kính phân kỳ: f < 0

• Ảnh là thật: d’ > 0

• Ảnh là ảo: d’ < 0

• Vật là thật: d > 0

Công thức số phóng đại của thấu kính:

Quy ước về dấu:

• Ảnh và vật cùng chiều: k > 0

• Ảnh và vật là ngược chiều: k < 0

Công thức tính độ tụ của thấu kính:

Trong số đó:

• n: chiết suất của chất làm thấu kính

• D: độ tụ của thấu kính

• f: tiêu cự của thấu kính (m)

• R1; R2: nửa đường kính của những mặt cong (R = ∞ cho trường hợp mặt phẳng) (m)

Ứng dụng của thấu kính quy tụ trong đời sống

So với thấu kính quy tụ, chúng được sử dụng trong nhiều mục tiêu khác nhau trong đời sống. Có thể nói đến việc một số ứng dụng như:

• Thay đổi chùm tia từ song song thành chùm tia sáng quy tụ.

• Dùng làm vật kính và thị kính ở kính hiển vi hoặc kính thiên văn.

• Dùng làm kính ở máy ảnh.

• Dùng làm kính lúp.

• Dùng làm kính chữa tật viễn thị, lão thị.

• Thỉnh thoảng thấu kính quy tụ còn được sử dụng trong nhiều trường hợp nguy cấp như tạo ra lửa.

Xem thêm: Thấu kính phân kì là gì? Ảnh của một vật qua thấu kính phân kì có đặc điểm gì? (Vật lý 9)

Một số bài tập thấu kính quy tụ lớp 9

Câu 1: Thấu kính quy tụ có đặc điểm biến chùm tia tới song song thành chùm tia gì?

A. Chùm tia phản xạ.

B. Chùm tia ló quy tụ.

C. Chùm tia ló phân kỳ.

Xem Thêm : Biển số xe là gì? Các loại biển số xe và bảng tra cứu biển số xe của các tỉnh thành?

D. Chùm tia ló song song khác.

Câu 2: Khi mà tia tới đi qua quang quẻ tâm của một chiếc thấu kính quy tụ cho tia ló?

A. Đi qua tiêu điểm và đi qua quang quẻ tâm

B. Song song với trục chính và đi qua tiêu điểm

C. Truyền thẳng theo phương của tia tới

D. Có đường lê dài đi qua tiêu điểm

Câu 3: Vật liệu nào thường được dùng để làm làm ra một chiếc thấu kính?

A. Thủy tinh trong

B. Nhựa có màu đục

C. Nhôm

D. Nước

Câu 4: Khẳng định nào sau đây là đúng vào lúc nói về thấu kính quy tụ?

A. Trục chính của thấu kính là đường thẳng bất kì có chiều dài vô tận.

B. Quang quẻ tâm của thấu kính cách đều hai tiêu điểm.

C. Tiêu điểm của thấu kính phụ thuộc vào diện tích quy hoạnh của thấu kính.

D. Khoảng chừng cách của hai tiêu điểm được gọi là tiêu cự của thấu kính.

Câu 5: Một vật sáng AB có dạng mũi tên cao 6cm đặt vuông góc trục chính của thấu kính quy tụ, cách thấu kính 15cm. Thấu kính có tiêu cự 10 cm.

a/ Dựng ảnh của vật qua thấu kính

b/ Xác định kích thước và vị trí của ảnh

Câu 6: Một vật sáng AB có dạng mũi tên cao 6cm đặt vuông góc trục chính của thấu kính quy tụ, cách thấu kính 10cm. Thấu kính có tiêu cự 15 cm.

a/ Dựng ảnh của vật qua thấu kính

b/ Xác định kích thước và vị trí của ảnh

Câu 7: Một vật sáng AB có dạng mũi tên đặt vuông góc trục chính của thấu kính quy tụ cho ảnh thật cao 12 cm, cách thấu kính 30 cm. Thấu kính có tiêu cự 10 cm.

Xác định kích thước và vị trí của vật

Câu 8: Vật AB đặt trước một thấu kính quy tụ cho ảnh . Hãy chứng minh các công thức thấu kính và .

Câu 9: Đã cho chúng ta thấy Δ là trục chính của một thấu kính, S là điều sáng, S’ là ảnh của S tạo bởi thấu kính.

a) S’ là ảnh thật hay ảnh ảo?

b) Thấu kính đã cho là thấu kính gì?

c) Vẽ hình, nêu cách dựng.

Câu 10: Cho vật sáng AB cao 1 cm đặt trước thấu kính quy tụ và cách thấu kính 15 cm, ảnhthật cao 0,6 cm

a. Vẽ ảnh

b. Tính tiêu cự của thấu kính và khoảng chừng cách từ ảnh đến thấu kính

Trên đây là toàn bộ tri thức về Thấu kính quy tụ là gì? Ảnh của một vật qua thấu kính quy tụ có đặc điểm gì? (Vật lý 9) mà Monkey soạn. Mong rằng những tri thức này sẽ giúp cho những em trong quá trình học tập và tìm hiểu. Ngoài ra các em hãy theo dõi phân mục tri thức cơ bản để sở hữu thể tìm hiểu các thông tin thú vị về các môn học khác.