GDvàamp;TĐ – Cùng với nhiều phương pháp học xá tích cực khác, trong 5 năm qua, nhiều trường học, từ Tiểu học đến trung học cơ sở, trung học phổ thông đã ứng dụng phương pháp học xá Bàn tay nặn bột.

Bạn Đang Xem: Phương pháp dạy học Bàn tay nặn bột: Để “bột” gột được nên “hồ”

Bàn tay nặn bột là một phương pháp học xá dựa trên thí nghiệm nghiên cứu, ứng dụng cho việc giảng dạy các môn khoa học tự nhiên, trong đó chú trọng đến việc hình thành các tri thức cho HS bằng các thí nghiệm tìm tòi nghiên cứu để chính các em tìm ra câu vấn đáp cho những vấn đề của cuộc sống thông qua tiến hành các thí nghiệm, quan sát, nghiên cứu tài liệu hay điều tra…

Đổi mới đồng bộ từ nội dung đến phương pháp

Bàn tay nặn bột (BTNB) đã được Hội “Gặp gỡ Việt Nam” – đứng đầu là GS Trần Thanh Vân – giới thiệu vào Việt Nam từ thời điểm năm 2000. Sau một năm thí điểm với nhiều kết quả tích cực, BTNB đã được Bộ GDvàamp;ĐT triển khai rộng trên phạm vi toàn quốc.

Ngoài tương trợ tập huấn các địa phương trong quá trình triển khai, Bộ GDvàamp;ĐT đã kịp thời có những kiểm soát và điều chỉnh nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, nhất là về cơ chế quản lý trình độ chuyên môn để tạo điều kiện kèm theo tiện lợi thời nhất cho giáo viên thực hiện có hiệu quả phương pháp BTNB.

Xem Thêm : 10 cách nói “tôi không thích” bằng tiếng Anh

Hình thức, phương pháp kiểm tra nhìn nhận và đánh giá cũng được thay đổi theo phía phát triển năng lực HS, hạn chế việc kiểm tra sự ghi nhớ tri thức một cách máy móc, thay vào đó chú trọng nhìn nhận và đánh giá năng lực vận dụng tri thức và năng lực thực hiện của HS. Sự tiến bộ của HS trong quá trình học xá thông qua sản phẩm học tập mà HS hoàn thành trong những hoạt động sinh hoạt học tập trên lớp và ở trong nhà được nhìn nhận trọng.

Song song, Bộ GDvàamp;ĐT cũng chủ trương đổi mới cơ bản nội dung và phương thức nhìn nhận và đánh giá GV thông qua giờ dạy để tạo điều kiện kèm theo cho giáo viên tích cực đổi mới phương pháp học xá, loại bỏ khái niệm “cháy giáo án” trong việc nhìn nhận và đánh giá giờ dạy của giáo viên…

Qua triển khai phương pháp BTNB, một số nội dung học xá trong lớp học giáo dục phổ thông đã được sắp xếp lại một cách hợp lý hơn, khắc phục được một số chồng chéo về nội dung giữa các môn, góp phần giảm tải lớp học; có nhiều nội dung đổi mới đã được update, bổ sung vào lớp học học xá thông qua yêu cầu thiết kế những hoạt động sinh hoạt học tích cực của HS và thông qua các sản phẩm học tập do HS thực hiện trong các chủ đề, bài học kinh nghiệm.

Việc tổ chức những hoạt động sinh hoạt theo tiến trình sư phạm của phương pháp BTNB đã được thực hiện ở nhiều bài học kinh nghiệm theo mô hình trường học mới cấp trung học cơ sở, nhất là khi đối chiếu với môn Khoa học Tự nhiên.

Do phải chuẩn bị sẵn sàng công phu và cần có nhiều thời kì học xá, Bộ GDvàamp;ĐT đã hướng dẫn mỗi GV không nên dạy theo phương pháp BTNB ở nhiều bài học kinh nghiệm mà chỉ việc học xá từ là một đến 2 bài học kinh nghiệm/chủ đề trong niên học. Nhiều GV học xá bài học kinh nghiệm/chủ đề khác nhau, qua nhiều năm thì số bài học kinh nghiệm/chủ đề được dạy theo phương pháp BTNB sẽ tăng lên.

GV phải làm chủ phương pháp

Mở đầu bài học kinh nghiệm về Bóng tối (Khoa học lớp 4) theo phương pháp BTNB, câu đố của thầy giáo Nguyễn Thị Thu Vân, trường Tiểu học Bạch Đằng (quận. Hải Châu, TP TP Đà Nẵng) đã lôi cuốn sự lưu ý của đa số em học trò: “Nắng ba năm ta không bỏ bạn/ Mưa một ngày bạn đã bỏ ta” là gì?”.

Gia sư Vân còn cho HS quan sát bức tranh chụp bóng cây vào các thời khắc khác nhau trong thời gian ngày để nhận xét, so sánh. Và để trả lời vướng mắc của GV đưa ra, cái bóng xuất hiện ở đâu, khi nào, có hình dạng ra sao, có thể làm cho bóng của sự việc vật thay đổi bằng phương pháp nào, các em lớp 4/2 cùng đã cùng làm thí nghiệm.

Xem Thêm : Aim đi với giới từ gì? Aim to or aim at?

Sau lúc tự làm thí nghiệm, quan sát, HS thảo luận, thắc mắc… theo nhóm, thầy giáo Vân có thể gọi bất kỳ một HS nào trong nhóm để trình bày các ý kiến, nếu HS nào trình bày chưa đúng với tri thức cần cung cấp thì GV gọi thêm những HS khác cho tới khi nào đúng thì thôi.

Theo nhận xét của ông Nguyễn Ngọc Sơn – Phó hạnh phúc gia đình Sở GDvàamp;ĐT Thừa Thiên Huế, việc ứng dụng phương pháp BTNB giúp HS được trải nghiệm nhiều hơn, GV có thể khai thác những tri thức trong đời sống thực tế của HS, từ đó giúp HS tự tìm hiểu và hình thành tri thức mới của bài học kinh nghiệm. Tiết học nhờ vậy tạo được sự hứng thú cho HS vì bản thân các em tự tìm tòi để rút ra được tri thức. Ý thức thao tác nhóm của HS cũng được phát huy tối đa.

Ở một khía cạnh khác, ông Đoàn Văn Hương – Phó hạnh phúc gia đình Sở GDvàamp;ĐT Bắc Kạn – nhận định rằng: Với phương pháp BTNB, việc HS mạnh dạn tự đưa ra ý kiến của mình, dữ thế chủ động ghi lại những suy nghĩ, suy đoán, các giảng giải, đề xuất… sẽ góp phần giúp HS rèn luyện kỹ năng diễn đạt, tiếng nói nói, viết, vẽ, kỹ năng thuyết trình trước đám đông, khả năng lập luận để bảo vệ ý kiến khoa học của mình, khả năng hợp tác…

Tuy nhiên, ông Nguyễn Ngọc Sơn cũng nhấn mạnh vấn đề: Để thực hiện được phương pháp BTNB yên cầu GV phải có tri thức, kỹ năng về KHTN vững vàng và có khả năng linh hoạt để ứng phó với mọi tình huống xẩy ra trong tiết học”.

Từ kinh nghiệm của quá trình triển khai BTNB, đại diện thay mặt Sở GDvàamp;ĐT Thừa Thiên – Huế nêu ý kiến: “Quan trọng nhất là GV nắm đặc trưng của phương pháp, GV làm chủ phương pháp chứ không đuổi theo số lượng các chủ đề/tiết dạy có sử dụng phương pháp. Ý thức chỉ huy của Sở là GV nắm chắc các đặc trưng, các bước học xá theo phương pháp này, để chuẩn bị sẵn sàng hành trang tốt cho học xá theo định hướng phát triển năng lực người học trong tương lai”.

Nói cách khác, mỗi phương pháp học xá đều phải sở hữu một khối hệ thống nguyên tắc đi cùng để HS hiểu đúng thực chất của vấn đề. Điều cốt yếu là GV tránh máy móc trong sử dụng các phương pháp, có thể bỏ “râu ria” để giữ lấy thực chất nhưng đừng bỏ thực chất mà giữ lại “râu ria”.

Theo Báo GDvàamp;TĐ

Đăng bởi: haphuong