Để phân tích tình hình hoạt động của một doanh nghiệp, việc vận dụng tính toán các chỉ số tài chính như ROA, ROE,… là điều rất cấp thiết. Trong nội dung bài viết này, Finhay sẽ cùng độc giả tìm hiểu về chỉ số ROS là gì? Chỉ số này sẽ phản ánh điều gì? Phương pháp tính và ứng dụng thực tế của ROS?

Bạn Đang Xem: Chỉ số ROS là gì? Chỉ số ROS bao nhiêu là tốt? Cách tính và ứng dụng

Chỉ số ROS là gì?

Chỉ số ROS hay còn gọi là tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu, tên tiếng anh đầy đủ là Return On Sales. Đây là chỉ số thể hiện tỷ suất sinh lời dựa trên doanh thu thực tế của doanh nghiệp, thẩm định và đánh giá xem một đồng doanh nghiệp thu vào sẽ mang về bao nhiêu đồng lợi nhuận.

Doanh thu xem xét là doanh thu thuần từ các hoạt động sinh hoạt bán sản phẩm và dịch vụ, tính toán trừ đi toàn bộ ngân sách cũng như thuế suất phải chịu để ra lợi nhuận. Chỉ số ROS song song phản ánh hiệu quả việc doanh nghiệp đã và đang thực hiện quản lý kiểm soát chi tiêu trong kỳ thế nào. Chỉ số càng cao chứng tỏ doanh nghiệp đang thực hiện tốt, làm ăn có lãi.

ROS là gì trong kinh doanh chứng khoán?

Vì sao nhà góp vốn đầu tư khi tham gia thị trường kinh doanh chứng khoán phải quan tâm đến chỉ số ROS. Bởi vì thông qua nó sẽ theo dõi xác thực quan hệ giữa lợi nhuận ròng rã dành cho những cổ đông của đơn vị. Như tất cả chúng ta đã biết, phần lợi tức trả cho cổ đông của đơn vị cổ phiếu được trích từ lợi nhuận sau thuế doanh nghiệp. Nhà góp vốn đầu tư khi nắm giữ cổ phiếu của đơn vị luôn kỳ vọng nhận lại cổ tức cao. Khi chỉ số ROS tăng chứng tỏ lợi nhuận đơn vị tăng, như vậy cổ đông sẽ nhận được nhiều tiền hơn.

Song song bạn cũng thẩm định và đánh giá được doanh nghiệp sử dụng ngân sách cho hoạt động kinh doanh có hiệu quả không. Khi ROS tăng nhưng cổ tức thực nhận không thay đổi, điều này còn có nghĩa đơn vị đã sử dụng phần lớn lợi nhuận để tái góp vốn đầu tư, mở rộng quy mô sinh sản. Trái lại cổ tức tăng quá nhiều chứng tỏ doanh nghiệp không tập trung vào việc phát triển hoạt động.

Nếu không nắm rõ thông tin này, chưa biết phương pháp tính và xác định chỉ số ROS, kết quả góp vốn đầu tư của bạn vào một trong những doanh nghiệp nào đó có thể thấp hơn kỳ vọng. Dù là chỉ số phản ánh tình hình đơn vị, nhưng nó lại quan hệ trực tiếp đến lợi nhuận góp vốn đầu tư, bạn phải học và tìm hiểu kỹ về nó để sở hữu chiến lược góp vốn đầu tư tốt nhất.

Phương pháp tính chỉ số ROS xác thực nhất

Chỉ số ROS được tính bằng phương pháp lấy lợi nhuận sau thuế chia cho doanh thu thuần và nhân với 100%. Trong báo cáo giải trình tài chính mỗi đơn vị luôn trình bày rõ ràng và cụ thể về hoạt động trong kỳ, khoản thu chi, nợ phải trả cũng như các khoản liên quan khác. Lợi nhuận sau thuế và doanh thu thuần có trong báo cáo giải trình kết quả hoạt động kinh doanh, trong đó:

• Doanh thu thuần = Doanh thu bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ – Các khoản giảm trừ doanh thu.
• Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trước thuế – Ngân sách chi tiêu thuế hiện hành và các khoản thuế hoãn lại của doanh nghiệp.
• Lợi nhuận trước thuế = Tổng lợi nhuận gộp về bán sản phẩm, cung cấp dịch vụ + Lợi nhuận thuần từ kinh doanh.

Ngoài ra, sau khoản thời gian đã đạt lợi nhuận sau thuế, doanh nghiệp sẽ tiến hành phân bổ cho chủ sở hữu đơn vị và cổ đông không kiểm soát. Từ đó quy ra được khoản lãi cụ thể trên từng cổ phiếu.

Ví dụ: theo tài liệu báo cáo giải trình tài chính của Vinamilk năm 2017 có doanh thu đạt hơn 12000 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế đạt hơn 1700 tỷ.

• ROS = (1.700/12.000)*100% = 14%
• Lãi trên mỗi cổ phiếu là 1 trong.070 đồng giảm so với năm 2016 đạt 1.136 đồng/ cổ phiếu (Chỉ số ROS 2016 đạt xấp xỉ 15%).

Hiện nay trên thế giới còn vận dụng công thức tính ROS:

Xem Thêm : Cùng tìm hiểu về bộ môn Line Dancing và những công dụng với sức

ROS = Tổng doanh thu – Tổng ngân sách/ Tổng doanh thu

Tùy vào nhu cầu mỗi người mà chúng ta cũng có thể sử dụng công thức phù hợp.

Mối tương quan giữa ROS với những chỉ số khác

Trên thực tế, người ta không sử dụng duy nhất chỉ số ROS để phân tích mà còn phối hợp nhiều chỉ số khác, tiêu biểu là chỉ số ROA, ROE và ROI. Nhiều người hay bị nhầm lẫn giữa ba chỉ số này vì chúng đều liên quan đến doanh thu của doanh nghiệp (R – Return). Trong số đó ROA và ROE sẽ tính dựa vào tài liệu của bảng cân đối kế toán, phần tài sản, còn ROS sẽ tính theo báo cáo giải trình kết quả hoạt động kinh doanh.

Nội dung sau đây sẽ phân tích sâu hơn mối tương quan giữa ROA, ROE và ROI với chỉ số ROS.

ROS với ROA

ROA được tính bởi công thức sau:

ROA = Lợi nhuận sau thuế/ Tổng tài sản

Chỉ số này thể hiện quan hệ giữa mức sinh lợi thực tế của doanh nghiệp so với tài sản đang sở hữu. Tức là một đồng vốn ném ra sẽ thu lại bao nhiêu lợi nhuận, nếu tỷ lệ này cao chứng tỏ lợi nhuận sau thuế tăng, doanh nghiệp quản lý ngân sách tốt, trái lại tỷ lệ giảm là lợi nhuận thu về thấp thậm chí là thâm hụt vốn ném ra.

Chỉ số ROA tỷ lệ thuận với ROS, khi chỉ số ROS tăng sẽ làm cho chỉ số ROA tăng tương ứng.

Xem thêm:

Cổ phiếu ROS là gì? Có nên mua cổ phiếu ROS không?

ROS với ROE

Chỉ số ROE là tỷ suất lợi nhuận trên phần vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp, phản ánh sự hiệu quả trong việc sử dụng vốn của tổ chức. Nhà góp vốn đầu tư nên phân biệt giữa vốn chủ sở hữu và tài sản để tránh nhầm lẫn.

Xem Thêm : Phi là gì? Cách quy đổi kích thước ống nước theo phi

ROE là chỉ số quan trọng để thẩm định và đánh giá đơn vị có đang sử dụng tiền tài mình tốt không. Nó phản ánh “sức khỏe” của doanh nghiệp so với những doanh nghiệp khác cùng ngành trên thị trường.

Vốn chủ sở hữu cần được cân nhắc kỹ lưỡng trước lúc sử dụng, nếu không sẽ dẫn đến nguy cơ vỡ nợ doanh nghiệp. Quan hệ giữa ROE và ROS là tỷ lệ thuận:

• ROS tăng thì ROE cũng tăng tương ứng
• ROS giảm kéo theo ROE giảm tương ứng.

ROS với ROI

Rất nhiều nhà góp vốn đầu tư bị nhầm lẫn giữa hai chỉ số này. Bản thân ROI phản ánh hiệu suất lợi nhuận do hoạt động góp vốn đầu tư mang lại, còn ROS thể hiện hiệu suất sinh lời từ hoạt động kinh doanh.

Về thực chất thì hai chỉ số này sẽ không có quan hệ gì với nhau, nhưng nhà góp vốn đầu tư có thể phối hợp cả hai để lấy ra lựa chọn góp vốn đầu tư hợp lý.

• Khi ROI > 0: Doanh nghiệp đang đạt lợi nhuận từ một khoản tiền góp vốn đầu tư, lúc này ngân sách góp vốn đầu tư thấp hơn doanh thu bán sản phẩm.
• Khi ROI < 0: Doanh nghiệp hiện nay đang bị lỗ vốn vì tổng doanh thu bán sản phẩm trong đợt góp vốn đầu tư này đang thấp hơn ngân sách ném ra.

Ý nghĩa của chỉ số ROS là gì? Chỉ số ROS bao nhiêu là tốt?

Chỉ số ROS không chỉ giúp phản ánh hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, mà còn tồn tại những ý nghĩa quan trọng sau đây:

Dựa vào ROS nhà góp vốn đầu tư biết được:

• Đơn vị có kinh doanh lãi nếu ROS > 0, ROS càng cao thể hiện đơn vị đang hoạt động tốt.
• Đơn vị bị lỗ nếu ROS < 0.

Tùy vào đặc điểm từng ngành nghề mà nhà góp vốn đầu tư cần lưu ý thêm về chỉ số trung bình ngành.

• ROS phản ánh tốt khả năng sinh lời của đơn vị cũng như hiệu quả sử dụng ngân sách. ROS tăng do doanh thu tăng, ngân sách giảm dẫn đến lợi nhuận tăng. Như vậy một đồng doanh thu tạo ra nhiều đồng lợi nhuận hơn.

Vướng mắc chỉ số ROS bao nhiêu là tốt? Không thể ngay ngay tức thì đưa ra một số lượng cụ thể, vì mỗi ngành, mỗi doanh nghiệp có kết quả hoạt động khác nhau. Tất cả chúng ta có thể so sánh với:

• Chỉ số trung bình ngành: Doanh nghiệp kinh doanh trong một nghành nghề nào này sẽ có sự cạnh tranh với tổ chức khác. Chỉ số trung bình ngành định giá bình quân một ngành cụ thể, làm cơ sở để so sánh tình hình hoạt động của những doanh nghiệp trong cùng ngành. Nếu ROS của tập đoàn lớn hơn chỉ số trung bình ngành chứng tỏ đơn vị đang hoạt động tốt so với những tổ chức cùng ngành khác. Hiện nay, các ngành như xây dựng, thương nghiệp, sinh sản sẽ có được chỉ số ROS to hơn trung bình ngành.
• Chiến lược đơn vị vận dụng: Mặc dù ROS âm chứng tỏ việc làm ăn của doanh nghiệp thua lỗ, nhưng điều đó chưa chắc mang lại ý nghĩa xấu. Tùy vào chiến lược của đơn vị mà cho ra kết quả kinh doanh tương ứng. Một thương vụ làm ăn cụ thể trên thị trường năm 2017 là VNG góp vốn đầu tư vào Tiki gần 400 tỷ đồng, một thời kì tiếp theo báo đài đưa tin Tiki lỗ hơn 200 tỷ đồng, nhưng sau đó Tiki được thâu tóm về với giá cao gấp 4 lần giá cổ phiếu ngày nay. Như vậy khoản góp vốn đầu tư của VNG lời hơn 300% dù là Tiki lỗ. Nếu chiến lược đơn vị sử dụng là chiếm lĩnh Thị Trường thì ROS hoàn toàn có thể âm, còn chiến lược tối đa hóa lợi nhuận thì ROS có thể tăng đến giá trị tốt nhất có thể.
• Trong trường hợp chỉ sử dụng mỗi ROS độc lập thì đơn vị vững mạnh khi ROS > 10%.
• Thời kì hoạt động của doanh nghiệp: Thời kì một doanh nghiệp tồn tại và phát triển cũng phần nào phản ánh xác thực lợi nhuận trên doanh thu. Doanh nghiệp phát triển ổn định là lợi nhuận sau thuế có sự tăng trưởng vững bền. Chỉ số ROS trong từng năm, từng quý thể hiện rõ ràng và cụ thể hơn về sự việc ổn định này, nếu không có tăng đều theo thời kì chứng tỏ tổ chức hoạt động không tốt. Xu hướng chỉ số ROS tăng ổn định từ 3-5 năm trong dài hạn.
• Doanh nghiệp hoạt động theo chu kỳ luân hồi hay có sự đột biến bất thần: Nếu theo như đúng chu kỳ luân hồi thì lợi nhuận tăng nhanh, hết chu kỳ luân hồi thì giảm rất nhanh. Trong trường hợp này nên phân tích chỉ số ROS trong thời kì từ 3-7 năm mới tết đến hợp lý. Nếu doanh nghiệp có những khoản thu nhập thất thường đột biến thì không nên tính ROS bằng khoản doanh thu này.

Bản thân doanh nghiệp hoàn toàn có thể cải thiện chỉ số ROS bằng phương pháp:

• Định giá sản phẩm mạnh hơn nhưng hợp lý. Lưu ý cần thận trọng trong việc thực hiện cách này để đảm bảo không thể bán tốt hàng vì định giá quá cao. Nên tham khảo, phân tích và xem xét trước lúc được ra tóm lại giá tốt nhất.
• Giảm ngân sách sinh sản bằng phương pháp thương thuyết với bên cung cấp vật liệu về việc mua với giá chiết khấu, xây dựng danh mục ngân sách hợp lý hơn để theo dõi, kiểm tra quản lý.
• Xây dựng một quy trình bán sản phẩm chuẩn, tiếp cận được nguồn khách hàng tiềm năng.

Trên đây là thông tin rõ ràng và cụ thể về chỉ số ROS, cách đọc và ứng dụng thực tế của nó trong việc phân tích một doanh nghiệp. Hy vọng nội dung bài viết đã mang lại cho bạn những thông tin có ích cho việc góp vốn đầu tư của mình. Chúc bạn thành công.