Ý thức theo khái niệm của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Như vậy, ý thức là gì? Thực chất và vai trò của ý thức được thể hiện thế nào? Vậy, để giúp quý độc giả nắm rõ hơn về ý thức là gì? Ý thức là gì? Luật Hoàng Phi xin gửi tới quý độc giả những thông tin qua nội dung bài viết sau đây:

Bạn Đang Xem: Ý thức là gì? Vai trò của ý thức?

Ý thức là gì?

Ý thức theo Wikipedia khái niệm: “Ý thức theo khái niệm của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Từ đó, ý thức là sự việc phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cải biến và sáng tạo. Ý thức có quan hệ hữu cơ với vật chất”.

Ý thức theo tâm lý học được khái niệm là hình thức phản ánh tâm lý tốt nhất chỉ có ở con người. Ý thức là sự việc phản ánh bằng tiếng nói những gì con người đã tiếp thu trong quá trình quan hệ qua lại với thế giới khách quan.

Ý thức theo khái niệm của triết học Mác-Lenin là một phạm trù song song với phạm trù vật chất. Từ đó, ý thức là sự việc phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người và có sự cái biến và sáng tạo. Ý thức có quan hệ hữu cơ với vật chất”.

Từ các khái niệm trên ta có thể đưa ra một khái niệm tổng hợp: “ Ý thức là tính chất (tính chất phản ánh) của một dạng vật chất sống có tổ chức cao, đó là bộ não người. Từ đó ý thức là sự việc phản ánh thế giới vật chất khách quan vào bộ óc con người, có sự cải biên và sáng tạo”

Nguồn gốc của ý thức

Bên cạnh hiểu ý thức là gì thì tất cả chúng ta cần phải tìm hiểu về nguồn gốc cuẩ ý thức. Chủ nghĩa duy vật mácxít khẳng định ý thức có nguồn gốc tự nhiên và nguồn gốc xã hội.

Nguồn gốc tự nhiên

Nguồn gốc tự nhiên của ý thức có hai yếu tố không thể tách rời nhau là bộ óc con người và thế giới phía ngoài tác động lên óc người.

– Bộ óc người

Bộ óc người là một dạng vật chất sống đặc biệt quan trọng, có tổ chức cao, trải qua quá trình tiến hóa lâu dài về mặt sinh vật – xã hội. Ý thức là tính chất của riêng dạng vật chất này. Ý thức phụ thuộc vào hoạt động của cục óc người, nên những khi óc bị tổn thương thì hoạt động ý thức không diễn ra thường ngày hoặc rối loạn.

Xem Thêm : Hiệu điện thế là gì? Ký hiệu, công thức, dụng cụ đo hiệu điện thế

– Sự tác động của thế giới phía ngoài lên bộ óc người

Phản ánh là sự việc tái tạo những đặc điểm của một khối hệ thống vật chất này ở khối hệ thống vật chất khác trong quá trình tác động qua lại giữa chúng. Nói một cách dễ hiểu, phản ánh đó chính là sự chép lại, chụp lại, kể lại một chiếc gì đó. Chép lại lời nói ra giấy là sự việc phản ánh. Chụp một tấm hình cũng là sự việc phản ánh.

Tính chất phản ánh của óc người được gọi riêng bằng phạm trù “ý thức”. Đó là sự việc phản ánh, sự tác động của thế giới phía ngoài vào bộ óc con người.

Nguồn gốc xã hội

Nhập cuộc quyết định, trực tiếp và quan trọng nhất cho việc ra đời của ý thức là những tiền đề, nguồn gốc xã hội. Đó là lao động, tức là Ý thức xã hội và tiếng nói.

– Lao động

Thông qua lao động, hay còn gọi là hoạt động Ý thức, nhằm cải tạo thế giới khách quan mà con người mới có thể phản ánh được, biết được nhiều kín đáo về thế giới đó, mới có ý thức về thế giới này.

Nhưng không phải tự nhiên mà thế giới khách quan tác động vào bộ óc con người để con người dân có ý thức. Ý thức đã chiếm lĩnh được chủ yếu là vì con người dữ thế chủ động tác động vào thế giới khách quan để cải tạo, chuyển đổi nó nhằm tạo ra những sản phẩm mới.

Nhờ dữ thế chủ động tác động vào thế giới khách quan, con người bắt những đối tượng người dùng trong hiện thực (núi, rừng, sông, mỏ than, sắt, đồng…) phải bộc lộ những tính chất, kết cấu, quy luật của mình. Những bộc lộ này tác động vào bộ óc người để hình thành ý thức của con người.

– Tiếng nói

Theo C. Mác, tiếng nói là cái vỏ vật chất của tư duy, là hiện thực trực tiếp của tư tưởng, không có tiếng nói, con người không thể có ý thức.

Xem Thêm : Cấu trúc Try là gì? Kiến thức chung về cấu trúc Try trong tiếng Anh

Tiếng nói vừa là phương tiện giao tiếp, song song là phương tiện của tư duy. Nhờ có tiếng nói, con người mới có thể nói chung hóa, trừu tượng hóa, tức là diễn đạt những khái niệm, phạm trù, để suy nghĩ, tách mình khỏi sự vật cảm tính.

Cũng nhờ tiếng nói, kinh nghiệm, hiểu biết của con người được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác.

Thực chất của ý thức là gì?

Theo triết học Mác – Lênin thì ý thức có nguồn gốc từ tự nhiên và xã hội. Vậy thực chất của ý thức là gì?

Ý thức là sự việc phản ánh hiện thực khách quan vào bộ óc con người. Ý thức là hình ảnh của sự việc vật được thực hiện ở trong bộ óc con người. Nhưng đây là sự việc phản ánh năng động, sáng tạo; sự phản ánh có lựa chọn, phản ánh cái cơ bản nhất mà con người quan tâm; là sự việc phản ánh không nguyên vẹn mà còn được cải biến trong bộ óc con người. Phán ánh của ý thức có thể là phản ánh vượt trước hiện thức, có thể dự báo được xu hướng chuyển đổi của thực tiễn; ý thức là ý thức của con người nhưng con người là con người hiện thực của một xã hội cụ thể. Do vậy, ý thức luôn mang thực chất xã hội.

Chủ nghĩa duy vật biện chứng cho ý thức là sự việc phản ánh thế giới khách quan vào bộ não con người thông qua ý thức, nên thực chất của ý thức là hình ảnh chủ quan của thế giới khách quan, là sự việc phản ánh sáng tạo thế giới vật chất.

Vai trò của ý thức

Nhờ có ý thức mà con người tất cả chúng ta khác với những loài thú hoang dã. Cụ thể vai trò của ý thức là gì?

Vai trò trước nhất của ý thức là khẳng định vật chất là nguồn gốc khách quan, là cơ sở sản sinh ra ý thức, còn ý thức chỉ là sản phẩm, là sự việc phản ánh thế giới khách quan trong nhận thức và hành động của con người thì phải xuất phát từ hiện thực khách quan, tôn trọng và hành động theo hiện thực khách quan.

Ý thức có vai trò tích cực trong sự tác động trở lại so với vật chất, phép biện chứng duy vật yêu cầu trong nhận thức và trong hoạt động Ý thức con người cần phải nhận thức và vận dụng quy luật khánh quan một cách dữ thế chủ động, sáng tạo, chống lại thái độ tiêu cực, thụ động.

Tìm hiểu vai trò của ý thức sẽ giúp tất cả chúng ta phát huy tính năng động sáng tạo của cục óc con người, phát huy vai trò của con người để cải tổ thế giới quan cũng như khắc phục các tính cổ hủ, tiêu cực thiếu tính sáng tạo của con người.

Trên đây là nội dung nội dung bài viết ý thức là gì? Cảm ơn Quý khách hàng đã quan tâm theo dõi nội dung bài viết của Luật Hoàng Phi.