Sữa là nguồn dinh dưỡng thiết yếu của trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Đây là nguồn cung cấp cấp protein, chất béo, lactose, vitamin và khoáng vật (Canxi, phospho, kali…), song song chứa cả miễn nhiễm, enzym và hormone cho những hoạt động sinh lý của thân thể. Vì vậy, để tiêu hóa và tiếp thu được hết dinh dưỡng trong sữa, mà cụ thể là lactose, thân thể phải tiết ra enzyme tiêu hóa lactose đặc hiệu – Enzyme lactase. Hãy cùng Imiale tìm nắm rõ hơn về vai trò của enzyme lactase, công nghệ sinh sản và ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm.

Bạn Đang Xem: Enzyme lactase là gì? Nguồn gốc và ứng dụng trong đời sống

1. Enzyme lactase là gì?

Lactase (β-galactosidase, hoặc β-D-galactoside galactose hydrolase) là một loại enzyme tiêu hóa, hay còn được gọi là men tiêu hóa. Lactase có vai trò thủy phân đường lactose – một loại là đường đôi, thân thể không tiếp thu được, thành hai loại đường đơn là glucose và galactose, giúp thân thể dễ dàng tiếp thu. Lactase là chất bột white color, không mùi, không vị, sau khoản thời gian tan thành chất lỏng màu nâu nhạt. Tuy nhiên điều này sẽ không tác động ảnh hưởng đến tính an toàn của chế phẩm chứa enzyme lactase.

Lactose có nhiều trong sữa, các loại bánh kẹo ngọt, phomai… Vì vậy, khi ăn những loại thực phẩm này, thân thể cần tiết ra một lượng enzyme lactase đủ lớn để tiêu thụ lactose.

2. Nguồn gốc enzyme lactase

Enzyme lactase có 2 nguồn gốc chính: Lactase tự nhiên và Lactase sinh sản trong công nghiệp.

2.1. Enzyme Lactase tự nhiên

Lactase được tiết ra từ các tế bào lót thành ruột non – nơi tiêu hóa và tiếp thu chất dinh dưỡng. Ở con người, hoạt động sinh sản enzyme này diễn ra vượt trội nhất vào thời thơ ấu, bởi lúc này sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng chính. Sau khoản thời gian cai sữa, khả năng tiết enzyme này sẽ giảm dần.

Ngoài ra, enzyme lactase cũng được tìm thấy trong ruột động vật hoang dã có vú, nấm men và vi trùng, gồm có:

• Vi trùng: Vi trùng sinh acid lactic, Escherichia coli, Lactobacillus oleracea,… xạ khuẩn Streptococcus sp.
• Nấm: Aspergillus oryzae, Aspergillus niger, Aspergillus sphaericus, nấm men sinh acid lactic….

2.2. Enzyme lactase sinh sản trong công nghiệp

Hiện nay, enzym lactase được sinh sản dựa trên hai công nghệ chính: Công nghệ kỹ thuật Gene và công nghệ nhất mực enzyme.

Sinh sản enzyme lactase ứng dụng công nghệ gen

Trong phương pháp này, gene lactase – tạo ra bởi vi trùng có khả năng tiết enzyme lactase, được nuôi cấy vào vi sinh vật có khả năng phát triển nhanh chóng, giúp tạo ra lượng lớn enzyme lactase trong thời kì ngắn. Cụ thể, nhà khoa học Domingues đã nuôi cấy thành công chủng Saccharomyces cerevisiae tái tổng hợp tiết ra lactase bằng phương pháp cấy vào vi trùng này gene lacA của vi trùng Aspergillus niger.

Sản lượng và chất lượng sản phẩm và dịch vụ enzyme lactase thu được phụ thuộc vào vi trùng nuôi cấy, môi trường thiên nhiên nuôi cấy vi trùng và gene tái tổng hợp đã được sử dụng. Do đó, có thể tác động trực tiếp vào những yếu tố này để kiểm soát và điều chỉnh sản lượng và chất lượng sản phẩm và dịch vụ enzyme mong muốn.

Sinh sản enzyme lactase ứng dụng công nghệ nhất mực enzyme

So với sinh sản enzyme lactase ứng dụng công nghệ gen, sinh sản enzyme lactase ứng dụng công nghệ nhất mực enzyme có nhiều ưu điểm hơn.

• Dễ dàng tách chiết enzyme lactase: Với phương pháp này, vi sinh vật sinh enzyme lactase được nuôi cấy trong môi trường thiên nhiên đặc biệt quan trọng – gọi là hệ nhất mực, nhằm thu được enzyme lactase với sản lượng và chất lượng sản phẩm và dịch vụ tối ưu nhất. Sau đó, enzyme lactase được sinh sản ra dễ dàng tách ra và thu được sản phẩm tinh khiết.
• Tiết kiệm ngân sách ngân sách: Hệ nhất mực để nuôi cấy vi sinh vật có thể được tái sử dụng nhiều lần, trong thời kì dài, giúp tiết kiệm chi phí ngân sách nguyên vật liệu, bảo vệ môi trường thiên nhiên.
• Sinh sản tự động hóa và liên tục: Quy trình sinh sản với công nghệ nhất mực hoàn toàn có thể sinh sản tự động hóa, liên tục mà vẫn đạt hiệu quả.

Ngoài ra, sản lượng và chất lượng sản phẩm và dịch vụ enzyme thu được cũng luôn tồn tại thể kiểm soát và điều chỉnh được bằng phương pháp thay đổi phương pháp nuôi cấy vi sinh vật:

• Phương pháp chìm: Bổ sung carboxymethyl cel-lulose trong gel alginate giúp tăng sản lượng và hoạt tính của enzyme lactase. Nguyên nhân có thể do việc bổ sung carboxymethyl cellulose làm giảm sự biến tính protein và tăng diện tích S mặt bằng riêng của hạt alginate trong quá trình nhất mực. Cụ thể, khi tỷ lệ khối lượng của cacboxymetyl xenlulozơ và axit alginic là 1 trong,0: 1,5, hiệu suất nhất mực là 58,2%, lơn hơn 14,2% so với chỉ sử dụng alginat.
• Phương pháp hấp phụ: Enzyme lactase nhất mực bằng phương pháp hấp phụ thường có hoạt tính lơn hơn.
• Phương pháp liên kết cộng hóa trị: Nồng độ axit cacboxylic càng cao, liên kết cộng hóa trị giữa enzyme lactase và vi cầu càng mạnh, càng làm giảm hoạt tính của enzyme lactase. Tuy nhiên, hoạt động của enzym nhất mực có thể được cải thiện đáng kể nếu thay đổi thành glucosamin.

3. Enzyme lactase và ứng dụng trong công nghiệp

Hiện nay, Lactase được sử dụng phổ thông trong công nghiệp thực phẩm và trong y tế. Cụ thể:

3.1. Ứng dụng enzyme lactase trong công nghiệp thực phẩm

Ứng dụng trong sinh sản các sản phẩm từ sữa

Xem Thêm : Khoảng tin cậy là gì? Những quan niệm sai lầm về Khoảng tin cậy

Để sinh sản các sản phẩm từ sữa, trước hết cần thủy phân đường lactose. Tuy nhiên, quá trình lên men tự nhiên chỉ thủy phân được 20% lactose có trong sữa. Trong những khi đó, khi bổ sung enzyme lactase , 90% lactose trong sữa được thủy phân, làm tăng hiệu suất sinh sản. Đặc biệt quan trọng, sữa chua làm từ sữa thủy phân bằng men lactase có thể rút ngắn thời kì đông tụ 35-40%, có mùi vị ngon hơn.

Sinh sản Oligo Galactose

Enzyme lactase giúp thủy phân lactose tạo thành hai tuyến đường đơn glucose và galactose. Trong số đó, galactose sau khoản thời gian trùng hợp (liên kết các đường đơn galactose với nhau) tạo thành Oligo galactose. Đây là thức ăn của những lợi khuẩn đường tiêu hóa Bifidobacteirum và Lactobacillus – các vi trùng có lợi có tác dụng điều hòa những hoạt động tiêu hóa diễn ra trơn tru, điều hòa miễn nhiễm. Do đó, enzyme lactase đóng vai trò quan trọng trong sinh sản Oligo galactose tương trợ tiêu hóa, cải thiện táo bón, ngăn ngừa ung thư và dị ứng.

3.2. Ứng dụng enzyme lactase trong y tế

Điều trị/ Tương trợ cải thiện bất dung nạp Lactose

Lactase thỉnh thoảng được sử dụng để điều trị cho những bệnh nhân không (kém) dung nạp lactose. Đây là tình trạng thân thể không tiết đủ enzyme lactase để tiêu hóa lactose có trong sữa, kể cả sữa mẹ. Lactose không được tiêu hóa sẽ tiến hành đào thải xuống ruột già. Tại đây, lactose bị hậ vi trùng chí tại ruột già lên men sinh ra khí carbon dioxyd và hydro, gây ra các triệu chứng rối loạn tiêu hóa đặc trưng: Cứ uống sữa hoặc ăn thực phẩm có chứa lactose sẽ sôi bụng, đi ngoài, phân nát, chua….

Khoảng chừng 70% dân số không có khả năng sinh sản đầy đủ men lactase, được xếp vào hai nhóm đối tượng người sử dụng chính, đó là:

• Trẻ bất (kém) dung nạp lactose: Tỉ lệ trẻ bất dung nạp Lactose bẩm sinh rất hiếm. Thông thường, trẻ gặp phải tình trạng kém dung nạp lactose, đặc biệt quan trọng sau nhiễm khuẩn đường tiêu hóa, ngộ độc, viêm dạ dày, ruột….
• Người lớn kém dung nạp Lactose: Khả năng tiết enzyme Lactase giảm theo tuổi tác. Do đó, người lớn có nguy cơ thiếu vắng enzyme Lactase, là nguyên nhân kém dung nạp Lactose.

Để chẩn đoán xác thực tình trạng bất dung nạp lactose, người bệnh cần thực hiện một số xét nghiệm chuyên biệt: Xét nghiệm hơi thở Hydro, xét nghiệm dung nạp lactose hay xét nghiệm pH phân. Mỗi phương pháp có nguyên tắc và cách tiến hành khác nhau, dẫn đến độ đặc hiệu khác nhau. Để tìm hiểu chi tiết cụ thể các xét nghiệm này, tham khảo: Xét nghiệm chẩn đoán bất dung nạp Lactose xác thực nhất.

Việc tiêu thụ các sản phẩm chứa lactose rất khó khăn với những người dân bất/kem dung nạp lactose nếu không có giải pháp tương trợ. Từ đó, việc tiếp thu các chất dinh dưỡng cũng biến thành tác động ảnh hưởng, dẫn đến tình trạng giảm/kém tiếp thu, gây suy dinh dưỡng. Giải pháp cho những đối tượng người sử dụng này đấy là không sử dụng các thực phẩm có chứa đường lactose, hoặc bổ sung enzyme lactacse trong quyết sách ăn có chứa lactose. Các thực phẩm chứa đường lactose, gồm có sữa, bánh kẹo, pho mai…. Hoặc xác thực nhất, nên đọc kỹ bản thành phần sản phẩm xem có chứa lactose không. Và những người dân kém/bất dung nạp Lactose cần hạn chế, hay thậm chí còn không ăn các thực phẩm này để tránh các rối loạn tiêu hóa do bất dung nạp lactose gây ra. Nếu đối tượng người sử dụng bất dung nạp là trẻ em – đối tượng người sử dụng chủ yếu tiêu thụ dinh dưỡng và năng lượng từ sữa, thì việc lựa chọn sữa cho trẻ cũng phải khôn xiết chú trọng. Tham khảo: Top 7 sữa miễn phí lactose cho trẻ bất dung nạp tốt nhất hiện nay

Một giải pháp khác cho những đối tượng người sử dụng bất (kém) dung nạp lactose là bổ sung enzyme lactase vào quyết sách ăn. Enzyme lactase giúp thủy phân lactose thành hai tuyến đường đơn glucose và galactose trước lúc vào đến ruột non, khi vào thân thể chỉ việc tiếp thu mà không cần thủy phân, song song cải thiện đáng kể tình trạng rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy sau khoản thời gian sử dụng các thực phẩm chứa Lactose. Hiện nay, Lactase được sinh sản với nhiều dạng bào chế khác nhau: viên nén thông thường, viên nén nhai, nhỏ giọt…. Những sản phẩm này đều được sử dụng đường uống để phát huy tối đa tác dụng của lactase. Người dùng có thể sử dụng các chế phẩm chứa lactase trước lúc uống sữa hoặc các sản phẩm từ sữa. Ngoài ra, người dùng vẫn có thể tiếp tục sử dụng sữa nhưng có chứa men lactase. Như vậy sẽ giúp ngăn ngừa các rối loạn tiêu hóa mà vẫn đảm bảo thân thể được tiếp thu toàn bộ các chất dinh dưỡng từ sữa.

Tương trợ cải thiện khóc dạ đề, tăng thể chất cho trẻ sinh non

Khóc dạ đề là tình trạng trẻ quấy khóc dữ dội không rõ nguyên nhân, quấy khóc nhiều giờ liền trong thời gian ngày. Hiện nguyên nhân gây khóc dạ đề không được nghe biết rõ ràng, nhưng nhiều nghiên cứu chỉ ra trẻ khóc dạ đề thường có những vấn đề đường tiêu hóa. Do đó, khắc phục các vấn đề đường tiêu hóa cũng là giải pháp cải thiện tình trạng này.

Gần đây, các nghiên cứu đã chỉ rằng, việc bổ sung men lactase giúp cải thiện tình trạng khóc dạ đề, đặc biệt quan trọng enzyme lactase giúp làm giảm đáng kể thời kì quấy khóc ở trẻ, song song tương trợ tăng trưởng và thể chất của trẻ nhỏ.

>>>Xem thêm: Hội chứng Colic – Trẻ khóc đêm không rõ nguyên nhân

4. Tính an toàn của enzyme lactase

Enzyme lactase dùng đường uống được chứng minh an toàn với hồ hết mọi người, bởi đây là một enzym tự nhiên của thân thể. Tuy nhiên, enzyme Lactase là một protein nên có khả năng gây dị ứng. Mặc dù vậy, tỉ lệ này rất hiếm gặp và diễn ra nhẹ nhõm nên người dùng không cần quá lo lắng.

Enzyme Lactase an toàn tuyệt đối, có thể sử dụng cho tất cả trẻ em, phụ nữ có thai và phụ nữ cho con bú. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc lactase cho trẻ dưới 4 tuổi nên được sự đồng ý của thầy thuốc.

5. Liều lượng bổ sung enzyme lactase

Liều lượng lactase không nhất mực và phụ thuộc nhiều vào các yếu tố:

• Mức độ nghiêm trọng của triệu chứng
• Lượng lactose bạn định tiêu thụ
• Sản phẩm thuốc hoặc thực phẩm chức năng chứa lactase

Thông thường, liều dùng lactase là 3000-6000 IU và uống ngay trước buổi tiệc có lactose. Người bệnh thường được khai mạc với liều thấp và tăng dần cho tới lúc đạt hiệu quả mong muốn. Điều quan trọng là người bệnh cần tuân thủ theo chỉ định liều của thầy thuốc hoặc nhãn sản phẩm đang dùng.

Việc bổ sung enzyme lactase nên thực hiện trước lúc tiêu thụ các sản phẩm từ sữa. Thỉnh thoảng, người bệnh cần dự phòng thêm một liều lactase nếu buổi tiệc dự trù kéo dài hơn nữa 20-30 phút.

6. Lựa chọn sản phẩm bổ sung enzyme lactase

Xem Thêm : Tần số quét màn hình là gì? Những điều cần biết về tần số quét

Trên thị trường hiện đang xuất hiện rất nhiều loại enzyme lactase. Tuy nhiên, để lựa chọn sản phẩm enzyme lactase phù hợp, cần dựa trên những tiêu chí sau:

• Nguồn gốc xuất xứ rõ ràng: Chọn mua enzyme lactase tại cơ sở uy tín, tránh mua phải hàng nhái, hàng giả, hàng kém chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
• Dạng bào chế phù hợp: Đặc biệt quan trọng với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, hay người cao tuổi khó nuốt, nên ưu tiên chọn enzyme lactase dạng nhỏ giọt.
• Phù phù hợp với độ tuổi: Thông thường, các sản phẩm chứa enzyme lactase phù phù hợp với độ tuổi nhất định. Do đó, khi lựa chọn sản phẩm, nhất là các sản phẩm cho trẻ, cần tham khảo kĩ đối tượng người sử dụng sử dụng trước khi sử dụng.
• Giá cả phù hợp

Một số sản phẩm bổ sung enzyme lactase cho bé nhiều mẹ tin dùng:

• Seeking Health lactase Drops
• Colief Infant digestive aid
• Delicol Krople Dla Niemowlat
• Lacteeze Infant drops
• Care Co-lactase infant drops

Cụ thể tại: Top 7 sản phẩm chứa enzyme Lactase tốt nhất cho bé

7. Lưu ý khi sử dụng enzyme lactase

7.1. Chỉ định và chống chỉ định của lactase

Lactase được chỉ định trong các trường hợp sau:

• Thân thể không có khả năng tiếp thu lactose hoặc các loại đường sữa khác
• Đầy bụng, khó tiêu

Lactase chống chỉ định ở bệnh nhân gặp các vấn đề ở chỗ này:

• Bệnh Crohn- một bệnh viêm ruột
• Ùn tắc dạ dày hoặc ruột
• Hấp thụ không đủ chất dinh dưỡng do ruột ngắn
• Lượng axit uric trong máu cao
• Tắc ruột ở thai nhi/ trẻ sơ sinh
• Hình thành mô sợi trong ruột kết
• Bệnh Gút

7.2. Tác dụng phụ của enzyme lactase và cách phòng ngừa

Tác dụng phụ

Rất hiếm xẩy ra các tác dụng không mong muốn khi sử dụng sản phẩm bổ sung lactase, nhất là từ thực phẩm. Một số người dân có biểu hiện dị ứng nhẹ như phát ban, ngứa, sưng mặt, mắt, môi,..hoặc thậm chí còn nghẹt thở. Hiếm hơn là các tác dụng phụ nghiêm trọng, đó là sốc phản vệ, có thể dẫn đến sốc, hôn mê, suy tim, suy hô hấp hoặc tử vong. Nếu có một trong những tín hiệu nào kể trên hoặc bất kỳ các triệu chứng thất thường khác, người bệnh cần liên hệ ngay với viên chức y tế để được xử lý kịp thời.

Cách phòng ngừa

Trước khi sử dụng thuốc, người bệnh cần thông tin với thầy thuốc những thành phần mà thân thể dị ứng nếu có. Ngoài lactase, các thành phần tá dược trong thuốc hoặc thực phẩm chức năng cũng luôn tồn tại thể là nguyên nhân gây dị ứng.

Nếu khách hàng có bất kỳ vấn đề nào về sức khỏe hoặc thuộc đối tượng người sử dụng đặc biệt quan trọng (phụ nữ có thai, cho con bú, trẻ em) cần hỏi ý kiến thầy thuốc hoặc dược sĩ trước lúc quyết định dùng thuốc.

7.3. Tương tác của enzyme lactase

Chưa tồn tại bất kỳ tương tác nào được ghi nhận khi sử dụng lactase. Tuy nhiên, người bệnh không nên chủ quan. Nếu có bất kể nghi ngờ về tương tác nào, bạn cần phải thông tin ngay với thầy thuốc.

Nếu có, những tương tác này còn có thể làm thay đổi tính chất hoạt động, khả năng tiếp thu, thậm chí còn tăng mức độ nghiêm trọng của những tác dụng không mong muốn của những sản phẩm khi sử dụng cùng. Hãy nói cho thầy thuốc biết tất cả sản phẩm bạn đang sử dụng. Không nên tự ý thay đổi bất kỳ liều lượng và cách dùng của thuốc nếu không có sự đồng ý của viên chức y tế.

7.4. Cách dữ gìn và bảo vệ enzyme lactase

• Tránh xa tầm tay trẻ em.
• Dữ gìn và bảo vệ ở nhiệt độ phòng dưới 25०C
• Không dữ gìn và bảo vệ trong tủ lạnh
• Vứt bỏ bất kỳ thuốc đã không còn hạn sử dụng

Tóm lại, enzyme lactase được sử dụng bổ sung trong các trường hợp người bệnh kém/ bất dung nạp Lactose nhằm cải thiện đáng kể các triệu chứng đau bụng, đầy hơi, tiêu chảy khi sử dụng sữa và các sản phẩm có chứa Lactose. Mặc dù enzym Lactase an toàn với hồ hết đối tượng người sử dụng, tuy nhiên, người dùng vẫn cần lưu ý về những tác dụng phụ, gồm có dị ứng có thể xẩy ra.

>>Xem thêm: [Tổng quan] 10 điều cần phải biết về men tiêu hóa cho tất cả những người lớn

Ngoài ra, nếu có bất kể thắc mắc gì, mẹ đừng ngần ngại liên hệ HOTLINE 1900 9482 để được dược sĩ tư vấn nhiệt tình.

Tài liệu tham khảo:

1. Production Technology of Lactase and Its Application in Food Industry Application
2. Fermentative Production of Lactase from Lactobacillus amylophilus GV6. Journal of Scientific & Industrial Research
3. Applied Microbiology and Biotechnology
4. Food and Biopro-cess Technology