Biến thể Delta là gì? Virus Sars-Cov-2 không ngừng nghỉ chuyển đổi, nhiều biến chủng mới xuất hiện khiến diễn biến dịch bệnh ngày càng phức tạp với số lượng ca nhiễm mới tăng cao. Các Chuyên Viên đã dự đoán nhiều biến thể có khả năng rình rập đe dọa thành tựu chống dịch của thế giới, trong đó có biến chủng Delta đang tạo ra ra làn sóng lây lan trên diện rộng tại TP.TP. HCM.

Bạn Đang Xem: Biến thể Delta là gì? Triệu chứng và vì sao lây nhanh tại TP.HCM?

Biến thể Delta là gì?

Biến thể Delta là biến chủng của virus SARS-CoV-2 (Corona) được phát hiện phổ quát trong các ca dương tính Covid-19 tại TP.TP. HCM. Biến thể này là một trong 4 biến chủng virus Corona được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) định hình thuộc nhóm đáng lo ngại hiện nay.

4 chủng virus Corona mới được phát hiện lần trước tiên tại Anh, Nam Phi, Brazil và Ấn Độ. WHO đã giới thống nhất gọi 4 biến chủng mới này theo những ký hiệu gồm có Alpha, Beta, Gamma và Delta. Từ đó, biến thể Delta (còn được gọi là B.1.617.2) là tên gọi của biến thể virus Corona chủng mới được phát hiện lần trước tiên tại Ấn Độ.

Biến chủng này được xem là biến thể nguy hiểm nhất trong số 4 biến thể virus Corona mới được phát hiện. Hiện đã có hơn 80 quốc gia ghi nhận sự xuất hiện của biến chủng này và nó đang lây lan với tốc độ vượt ngoài dự đoán của nhiều Chuyên Viên dịch tễ.

Triệu chứng của biến chủng Delta của Ấn Độ

Theo tiến sĩ Jeffery Barrett, Giám đốc Sáng kiến gene Covid-19 tại Viện Wellcome Sanger đã cho chúng ta thấy, không có tài liệu cho thấy biến thể Delta gây ra triệu chứng thất thường hơn so với những biến thể khác. Vì thế các triệu chứng của biến chủng Delta cũng gần tương tự như những tín hiệu phổ quát ở bệnh nhân mắc virus SARS-CoV-2. Trước đó, Tổ chức Thương Mại Dịch Vụ y tế quốc gia Anh (NHS) đã công bố những triệu chứng phổ quát của người nhiễm Covid-19 gồm có: ho dằng dai, sốt, mất khứu giác hoặc vị giác…

Tuy nhiên, nhiều cuộc nghiên cứu và một số nhà khoa học khác lại sở hữu những tóm lại trái lại. Cụ thể, Tiến sĩ Lara Herrero, Chuyên Viên về virus và bệnh truyền nhiễm thuộc ĐH Griffith (Úc) đã cho chúng ta thấy những tài liệu gần đây cho thấy người bệnh nhiễm biến thể Delta của Ấn Độ có thể sẽ gặp phải nhiều triệu chứng phổ quát, khác với tín hiệu của chủng Covid-19 ban sơ.

Thông qua việc phân tích tài liệu ghi nhận và giải trình triệu chứng Covid-19 bằng thiết bị di động của hơn 4,6 triệu người bệnh mắc Covid-19 trên toàn cầu, các Chuyên Viên nhận định những tín hiệu đặc trưng do virus SARS-CoV-2 gây ra theo NHS công bố đã ít phổ quát hơn.

Thay vào đó, những triệu chứng thường gặp ở người bệnh mắc biến chủng Delta là: đau đầu, đau họng và sổ mũi. Trong số đó, những biểu hiện này cũng sẽ có sự khác biệt khi đối chiếu với từng nhóm đối tượng người sử dụng đã tiêm hoặc chưa tiêm vaccine ngừa Covid-19.

• Nhóm người bệnh chưa tiêm vaccine thường gặp các triệu chứng như đau đầu, đau họng, sổ mũi, sốt, ho dằng dai.
• Nhóm mới chỉ tiêm 1 liều vaccine Covid-19 có những triệu chứng phổ quát lá đau đầu, sổ mũi, đau họng, hắt xì, ho dằng dai.
• Nhóm đã chủng ngừa đầy đủ vaccine khi mắc bệnh thường có những tín hiệu gồm có: đau đầu, sổ mũi, hắt xì, đau họng, mất khứu giác.

Đáng lưu ý, những biểu hiện lâm sàng do biến chủng Delta Ấn Độ gây ra rất dễ khiến cho nhầm lẫn với bệnh cảm lạnh thông thường, khiến nhiều người chủ quan bỏ qua, làm tăng nguy cơ biến chứng hoặc tử vong ở người bệnh.

Không chỉ có vậy, một số y sĩ tại Ấn Độ – nơi trước tiên phát hiện biến thể Delta của Ấn Độ, nhận định rằng, biến thể này còn có thể gây ra các tín hiệu thất thường như hoại thư (tình trạng nguy hiểm khi một khối lượng lớn các mô thân thể bị hoại tử), mất thính giác, các vấn đề về tuần hoàn máu, tiêu chảy… Nhưng nhiều Chuyên Viên nhận định rằng đây không phải là kết quả từ một nghiên cứu chính thức mà chủ yếu dựa trên kinh nghiệm khám bệnh của bản thân mình y sĩ.

Biến chủng Delta nguy hiểm tới mức nào?

Xem Thêm : Phương pháp gia công tiện có công dụng gì?

WHO định hình biến chủng Delta là một biến thể mới, đặc biệt quan trọng nguy hiểm bởi tốc độ lây lan nhanh chóng. Không chỉ vậy, biến chủng mới này còn làm tăng cường thêm gấp đôi nguy cơ nhập viện của bệnh nhân Covid-19 so với những biến chủng khác. Tóm lại này được những nhà nghiên cứu tới từ ĐH Strathclyde (Scotland) rút ra từ nghiên cứu tiên tiến nhất của mình.

Trong cuộc họp báo vào trong ngày 21/06/2021, Giám đốc Khóa học nguy cấp y tế của WHO – Mike Ryan cảnh báo, biến thể Delta có khả năng “gây tử vong cao hơn nữa khả năng lây truyền nhanh hơn giữa người với những người và cuối cùng nó sẽ tìm tới những người dân dễ bị tổn thương, khiến họ phải nhập viện trong tình trạng biến chứng nặng và có khả năng tử vong”.

Một phần nguyên nhân của việc tăng cường thêm tỷ lệ biến chứng nguy hiểm khi mắc biến chủng Delta nằm ở các biểu hiện lâm sàng không đặc trưng hoặc không có triệu chứng khi nhiễm virus. Người mắc bệnh rất dễ hiểu nhầm bản thân mắc bệnh cảm lạnh thông thường. Do đó, người dân nên đề cao cảnh giác, thực hiện tốt các chỉ huy phòng dịch của Quốc gia, dữ thế chủ động sàng lọc yếu tố dịch tễ của bản thân mình và theo dõi sát sao các tín hiệu thất thường nghi nhiễm Covid-19.

Biến chủng Delta lây lan ra sao?

GS.TS Phan Trọng Lân – Viện trưởng Viện Pasteur TP Hồ Chí Minh đã cho chúng ta thấy, biến thể Alpha có khả năng truyền nhiễm cao hơn nữa đến 70% so với những biến thể cũ. Trong những khi đó, biến chủng Delta có khả năng truyền nhiễm nhiều hơn 40-60% so với biến chủng Alpha. Tỷ lệ truyền nhiễm thứ phát (F1 dương tính) của nhiều trường hợp nhiễm biến thể Delta cao hơn nữa so với biến thể Alpha. Tại khu vực phía Nam, tất cả chúng ta đã ghi nhận 1 số trường hợp có tín hiệu hoặc dương tính chỉ với sau hơn 1 ngày xúc tiếp phơi nhiễm với những người mắc Covid-19.

Lý giải tốc độ lây lan của biến chủng Delta diễn ra nhanh, ông Nguyễn Trí Dũng – Giám đốc Trung tâm Kiểm soát đau ốm TP.TP. HCM (HCDC) đã cho chúng ta thấy nguyên nhân chính nằm ở tỉ trọng của biến chủng Delta. Biến thể này là có tỉ trọng nhẹ hơn các biến chủng khác, do đó thời kì chúng lửng lơ, vận chuyển trong không khí lâu hơn trước đây khi rơi xuống các mặt bằng. Điều này làm bệnh dễ lây hơn với tốc độ nhanh, chu kỳ luân hồi lây nhiễm bệnh ngắn. Nhiều trường hợp, chỉ việc xúc tiếp gần, không trực tiếp, bệnh dịch vẫn có thể lây lan mạnh.

Đặc biệt quan trọng, biến thể Delta Ấn Độ lây lan rất mạnh trong môi trường tự nhiên kín. PGS-TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Cố vấn thượng hạng Trung tâm Đáp ứng sự kiện y tế công cộng (Bộ Y tế) phân tích: “Trong môi trường tự nhiên kín, điều hòa, virus lửng lơ trong không khí và dễ phát tán, làm tăng khả năng lây lan. Điều này còn có thể thấy rõ ở những ổ dịch trong xí nghiệp sản xuất, khu công nghiệp, quán bar hay phòng karaoke…”.

Vì sao biến thể Delta lại lây lan nhanh ở TP.TP. HCM?

Vấn đề dịch bệnh lây lan nhanh trên địa phận TP.TP. HCM không chỉ do các biến thể siêu truyền nhiễm còn phụ thuộc phần lớn vào các hành vi có nguy cơ truyền nhiễm cao của cộng đồng. (1)

Biến chủng Delta được phát hiện lần đầu tại TP.TP. HCM vào trong ngày 18/05/2021 với 2 ca nhiễm tại Doanh nghiệp Trách Nhiệm Hữu Hạn Deloitte Việt Nam (quận 3), ngày 18-5. Lúc này, mức độ lây lan của chủng Delta chưa nhiều. Khi phát hiện chuỗi truyền nhiễm ở điểm dịch nhóm Hội Thánh truyền giáo Phục Hưng, kết quả xét nghiệm cho thấy 7 ca trước tiên đều nhiễm biến thể Delta. Tiếp đó, các ca bệnh được phát hiện chủ yếu là người dân có xúc tiếp gần với những F0 như: người trong gia đình, đồng nghiệp, láng giềng.

Với chuỗi truyền nhiễm tại Doanh nghiệp Thiên Tú FN, có tới 71 ca nhiễm trong tổng số hơn 300 người cùng thao tác làm việc trong một không gian kín. Điều này cho thấy mức độ lây lan của biến thể Delta rất nhanh và nguy hiểm.

Có thể thấy các chuỗi lây truyền tại khu vực phía Nam, cụ thể là tại TP.TP. HCM chủ yếu tại những hộ gia đình, tụ điểm ăn uống, văn phòng cao ốc, xí nghiệp sản xuất, xí nghiệp, các khu chợ đông người… “Đây đều là nơi diễn ra các hành vi nguy cơ truyền nhiễm cao, ví dụ như: đi lại nhiều, tụ tập đông người, thời kì ở lại lâu trong các môi trường tự nhiên, không gian kín, kém thông khí, nói to hay nói trong khoảng tầm thời kì dài… Những hành vi này làm tăng cường thêm đáng kể nguy cơ truyền nhiễm SARS-CoV-2” – GS.TS Phan Trọng Lân nhấn mạnh vấn đề.

Vì vậy, người dân cần ý thức được tầm quan trọng của việc hạn chế các hành vi có nguy cơ gây truyền nhiễm Covid-19. Để kiểm soát tình hình và hạn chế nguy cơ lây lan dịch bệnh, người dân TP.TP. HCM và các địa phương có nguy cơ cần thực giải pháp phòng chống dịch như: thực hiện nguyên tắc 5K, tham gia tiêm phòng vaccine – Covid-19 khi có thời cơ.

Các loại biến thể Covid hiện nay trên toàn thế giới?

Xem Thêm : Đơn vị Vac là gì? Cách khắc phục điện áp không ổn định

Ngoài biến chủng Delta, WHO còn đưa ra cảnh báo về 4 biến chủng nguy hiểm khác:

1. Biến chủng Alpha (B.1.1.7)

Biến chủng này được phát hiện lần đầu tại Vương quốc Anh vào tháng 9/2020 và nhanh chóng lây lan, trở thành biến chủng nguy hiểm rình rập đe dọa toàn thế giới. Biến chủng Alpha lây truyền từ người sang người, làm tăng mức độ nghiêm trọng lâm sàng của triệu chứng bệnh.

2. Biến chủng Beta (B.1.351)

Biến chủng Beta lần đầu được phát hiện vào đầu tháng 10/2020 tại Nam Phi và chính thức được công bố rộng rãi vào tháng 12/2020. Được biết thêm, biến chủng này ảnh hưởng tác động những người dân trẻ tuổi nhiều hơn so với những biến thể trước đó. Theo thống kê, biến thể Beta đã được tìm thấy ở hơn 80 quốc gia. Biến chủng Beta mang một gen đột biến E484K, giúp virus loại bỏ khối hệ thống miễn nhiễm của con người.

3. Biến chủng Gamma (P..1)

Biến chủng Gamma được ghi nhận xuất hiện lần nguồn vào tháng 11/2020 tại Brazil. Biến thể này còn có đề kháng cao hơn nữa với vaccine và phương pháp điều trị bằng kháng thể. Đặc điểm này đã tạo ra làn sóng dịch bệnh thứ hai, đẩy các bệnh viện tại Brazil rơi vào tình trạng quá tải.

4. Biến chủng Epsilon (B.1.427/B.1.429)

Biến chủng này còn có thể tự sắp xếp lại một phần của protein đột biến mà virus sử dụng để liên kết với những tế bào của thân thể. Vì thế, biến chủng Epsilon có khả năng truyền nhiễm cao hơn nữa khoảng tầm 20% ​​và dễ dàng làm suy yếu hệ miễn nhiễm của con người.

Xem thêm:

• Biến thể Delta Plus
• Biến thể Lambda
• Biến thể AY3
• Biến thể Omicron

Các loại vaccine Covid-19 có chống được Delta không?

Ngày nay, các nhà khoa học vẫn khẳng định vaccine là phương pháp hiệu quả nhất giúp bảo vệ con người khỏi sự tiến công của virus, dù các biến thể mới liên tục xuất hiện, kéo theo mối lo lắng về nguy cơ truyền nhiễm tăng cao.

GS Dịch tễ học, Y tế công cộng – Chris Robertson (ĐH Strathclyde) đã cho chúng ta thấy biến chủng Delta làm tăng nguy cơ nhập viện của người nhiễm nhưng việc tiêm vaccine có thể làm giảm nguy cơ này. Ông đã cho chúng ta thấy, việc hoàn thiện phác độ với 2 liều vaccine hoặc 1 liều trong vòng 28 ngày sẽ giúp giảm nguy cơ nhập viện tới 70%.

Mặc dù các biến thể mới của SARS-CoV-2 có thể tác động ít nhiều đến hiệu quả của vaccine, tuy nhiên những người dân được tiêm vaccine vẫn cho phản ứng miễn nhiễm mới với những biến thể mới, trong đó có biến chủng Delta. Một sự kiện “siêu truyền nhiễm” vào tháng 6 tại Úc đã nêu bật được tầm quan trọng của việc tiêm vaccine.

Trong số 30 người tham gia một bữa tiệc sinh nhật tại bang New South Wales, có ca dương tính Covid-19 được phát hiện. 24 người không được chủng ngừa có kết quả dương tính với biến thể Delta, trong lúc 6 người đã được tiêm phòng (trong đó có một người chỉ vừa hoàn thành mũi tiêm vaccine thứ nhất) cho kết quả âm tính với Covid-19.

Các nhà nghiên cứu đã cho chúng ta thấy vaccine có phác đồ 2 liều cho hiệu quả bảo vệ tốt hơn với biến chủng Delta so với vaccine chỉ có một liều. Tuy vậy, họ lưu ý không sử dụng tài liệu này để so sánh hiệu quả giữa các loại vaccine với nhau. Vì mỗi vaccine có khác biệt về đối tượng người sử dụng tiêm chủng và về tốc độ hình thành miễn nhiễm.

Trong một nghiên cứu của Cơ quan Y tế công cộng Anh (PHE), vaccine Pfizer (BioNTech) giúp ngăn tỷ lệ nhập viện điều trị lên tới mức 96%, vaccine AstraZeneca (Vương quốc Anh) đạt tỷ lệ là 92%. Cơ quan này đã cho chúng ta thấy mức độ hiệu quả của hai loại vaccine khi đối chiếu với các biến thể Delta và Alpha là không xa cách nhiều. Không chỉ có vậy, cả hai loại vaccine này cũng sẽ được chứng minh có khả năng bảo vệ chống lại nguy cơ bệnh chuyển biến nặng là hơn 90%. Ngoài ra, trường hợp nhiễm Covid-19 sau tiêm chủng dù rất hiếm gặp, nhưng vẫn có thể xẩy ra. Với những bệnh nhân này, tải lượng SARS-CoV-2 sẽ thấp hơn và các triệu chứng nhẹ hơn nhiều so với những người không tiêm chủng.