Đề tài nghiên cứu khoa học là gì?

Đề tài nghiên cứu khao học là một hoặc nhiều vấn đề khoa học có chứa những điều không biết (hoặc biết gần đầy đủ) nhưng đã xuất hiện tiền đề và khả năng có thể biết được nhằm trả lời các vấn đề đưa ra trong khoa học hoặc trong thực tiễn. Đề tài nghiên cứu khoa học được đưa ra do yêu cầu của lý luận hay thực tiễn và thoả mãn hai xét tuyển:

Bạn Đang Xem: Đề tài nghiên cứu khoa học là gì ?

• Vấn đề đang chứa xích mích giữa cái đã biết với cái không biết.
• Đã xuất hiện khả năng xử lý xích mích đó.

Vấn đề khao học (còn gọi là vấn đề nghiên cứu) là thắc mắc được đưa ra khi người nghiên cứu đứng trước xích mích giữa tính hạn chế của tri thức khoa học hiện có với yêu cầu phát triển tri thức đó ở trình độ mạnh hơn. Vướng mắc này cần được trả lời, trả lời trong nghiên cứu, vì vậy, còn gọi là thắc mắc nghiên cứu. Để nhận dạng đề tài nghiên cứu khoa học, người nghiên cứu trước hết phải xem xét những vấn đề khoa học (vẫn đề nghiên cứu) đưa ra. Có thể có ba trường hợp:

• Có vấn đề để nghiên cứu, tức thị có nhu cầu trả lời vấn đề nghiên cứu và như vậy hoạt động nghiên cứu được thực hiện.
• Không có vấn hoặc không còn vấn đề. Trường hợp này sẽ không xuất hiện nhu cầu trả lời, tức thị không có hoạt động nghiên cứu.

Giả – vấn đề: tưởng là có vấn đề, nhưng sau lúc xem xét thì lại không có vấn đề hoặc có vấn đề khác. Phát hiện “giả – vấn đề” vừa dẫn đến tiết kiệm ngân sách và chi phí ngân sách, vừa tránh khỏi những hậu quả nặng nề cho hoạt động thực tiễn. – Đề tài nghiên cứu khao học thực chất là một thắc mắc – một bài toán đối diện những khó khăn trong lý luận và trong thực tiễn mà chưa ai trả lời được (hoặc trả lời nhưng gần đầy đủ, chưa chuẩn xác hoặc chưa tường minh), yên cầu người nghiên cứu phải trả lời những điều chưa rõ, đem lại cái hoàn thiện hơn, tường minh hơn hay phát hiện ra cái mới phù phù hợp với quy luật khách quan, phù phù hợp với xu thế đi lên của sự việc phát triển. Nghiên cứu một đề tài khoa học thường xuất phát từ phát hiện vấn đề khoa học và vấn đề nghiên cứu cần được trình bày dưới dạng một câu nghi vấn. Đề tài nghiên cứu khao học là một hình thức tổ chức nghiên cứu khao học, được đặc trưng bởi một nhiệm vụ nhất định.Có thể phân biệt đề tài với một số hình thức tổ chức nghiên cứu khác, tuy không hoàn toàn mang tính chất nghiên cứu khoa học, nhưng có những đặc điểm tương tự với đề tài như: dự án, đề án, lớp học.

• Đề tài: định hướng về phía việc trả lời những thắc mắc về ý nghĩa học thuật, có thể chưa quan tâm nhiều đến việc hiện thực hoá trong hoạt động thực tiễn.
• Dự án: là một loại đề tài có mục tiêu ứng dụng xác định, cụ thể về tài chính và xã hội. Dự án yên cầu đáp ứng một nhu cầu đã được nêu ra; chịu sự ràng buộc của kỳ hạn và thường là ràng buộc về nguồn lực; phải thực hiện trong toàn cảnh không kiên cố.
• Đề án: là loại văn kiện được xây dựng để trình một cấp quản lý hoặc một cơ quan tài trợ để xin được thực hiện một công việc nào đó (như xin thành lập một tổ chức, xin cấp tài trợ cho một hoạt động…). Sau khoản thời gian đề án được thông qua sẽ có được thể xuất hiện những dự án, lớp học, đề tài hoặc tổ chức hoặc những hoạt động tài chính xã hội theo yêu cầu của đề án.
• Lớp học: là một nhóm các đề tài hoặc dự án được tập hợp theo một mục tiêu nhất định. Giữa chúng có thể có tính độc lập tương đối cao. Tiến độ thực hiện các đề tài, dự án trong lớp học không có sự yên cầu quá cứng nhắc, nhưng những nội dung của một lớp học thì phải xoành xoạch đồng bộ.

Đề tài được chấp thuận đồng ý khi có nội dung thiết thực, update và có chứa đựng yếu tố mới nhằm tới mục tiêu có ý nghĩa trong khoa học và trong thực tiễn cuộc sống (phải trả lời rõ nghiên cứu cái gì? Nghiên cứu để làm gì? Và tiến hành nghiên cứu ra sao?…). Trong hoạt động thực tiễn và khoa học thường luôn tồn tại vô vàn những xích mích, cản trở. Chức năng của nghiên cứu khoa học là phát hiện ra các xích mích đó, nêu thành vấn đề – bài toán khao họcvà tổ chức xử lý những vấn đề – bài toán đó một cách có hiệu quả. Việc xử lý vấn đề đúng và có kết quả phụ thuộc rất nhiều vào việc lựa chọn đề tài.

Tính chất của đề tài nghiên cứu khoa học

Đề tài nghiên cứu khao học cần mang tính mới mẻ, thời sự, hướng về phía những nghành hoạt động phức tạp, đa dạng của khoa học và đời sống, hướng về phía những vấn đề không được giải quyểt triệt để trong nghành nghiên cứu khoa học nào đó…Vì vậy, một đề tài nghiên cứu khoa học cần có những tính chất sau:

• Tính thực tiễn: phù phù hợp với thực tế và đem lại hiệu quả.
• Tính tiền tiến: update, mới mẻ, phù phù hợp với xu thế đi lên của sự việc phát triển tài chính – xã hội, khoa học và công nghệ.
• Tính xác định: mức độ, xác định và phạm vi đề tài.

Phân loại đề tài nghiên cứu khoa học

Đề tài nghiên cứu khao học nói chung có thể phân thành:

• Đề tài thuần tuý lý thuyết.
• Đề tài thuần tuý thực nghiệm.
• Đề tài phối hợp cả lý thuyết và thực nghiệm.

Theo mô hình nghiên cứu khao họcthì có thể chia thành bốn loại:

• Các đề tài nghiên cứu khoa học cơ bản.
• Các đề tài nghiên cứu ứng dụng.
• Các đề tài nghiên cứu triển khai.
• Các đề tài nghiên cứu thăm dò.

Xem Thêm : Hệ số sử dụng đất là gì? Cách tính hệ số sử dụng đất

Chẳng hạn khoa học giáo dục là khoa học ứng dụng; các đề tài nghiên cứu cũng luôn có những thể loại như trên. Ngoài ra, còn do tính chất, yêu cầu, mức độ khác nhau, các đề tài nghiên cứu khao học giáo dục còn được phân loại cụ thể hơn gồm:

• Đề tài điều tra, phát hiện tình hình (loại đề tài thực nghiệm).
• Đề tài nhằm xử lý nguyên nhân, rút ra Tóm lại mới, cơ chế mới (loại đề tài cả lý thuyết và thực nghiệm).
• Đề tài tổng hợp và tổng kết kinh nghiệm tiền tiến.
• Đề tải cải tiến kinh nghiệm hay lý luận cũ và sáng tạo cái mới trong nghành giáo dục (ví dụ: nội dung, phương pháp, và hình thức tổ chức tập huấn…)
• Các đề tài nghiên cứu khoa học khác nhau (kể cả những đề tài luận văn, luận án) đều tạo ra giá trị mới về tri thức và công nghệ.

Chon đề tài nghiên cứu khoa học

Chọn đề tài nghiên cứu khoa học là một hoạt động nhận thức khoa học trước hết trong các vấn đề cơ bản của công việc nghiên cứu khoa học về một nghành nào đó, có ý nghĩa quan trọng khi đối chiếu với người nghiên cứu, vì mỗi đề tài nghiên cứu gắn liền với những cố gắng nỗ lực góp vốn đầu tư trí tuệ, sức lực, thời kì, kinh phí đầu tư… thỉnh thoảng quyết định cả phương hướng trình độ của một đời sự nghiệp. – Cơ sở xuất phát để chon đề tài: – Chọn đề tài nghiên cứu khoa học cần xuất phát từ các địa thế căn cứ và yêu cầu sau: – Thế mạnh của người nghiên cứu: người nghiên cứu biết thế mạnh của mình về nghành, vấn đề nào đó để chọn đề tài tương ứng. – Nhu cầu thực tiễn: đề tài phải xử lý được một trong những vấn đề mà thực tiễn đang đưa ra. – Phải có người hướng dẫn: có đủ sức, trình độ, tư liệu… – Tài liệu tham khảo: đề tài được chon có tài liệu tham khảo có liên quan đến nó. – Phương tiện, xét tuyển cấp thiết để nghiên cứu đề tài: máy móc, thiết bị, tài chính…cần và đủ.

Cơ sở thực tiễn để chọn đề tài:

• Từ việc theo dõi tổng quát những thành tựu nghiên cứu khoa học mà người nghiên cứu đang quan tâm (những thành tựu này thường được trình bày trong các tập san, văn bản báo cáo khoa học trong và ngoài nước).
• Từ việc tìm hiêur những kết quả tiên tiến nhất của công việc nghiên cứu khoa học trong nghành trình độ, tổng hợp lại để tìm ra vấn đềmới trong một phạm vi nhát định.
• Cũng tồn tại thể tìm chọn các đề tài nghiên cứu từ việc nghiên cứu các phương pháp nghiên cứu của những dự án cũ để tìm ra các phương pháp mới có hiêu quả hơn.
• Nghiên cứu những đối tượng người tiêu dùng cũ nhờ các phương pháp mới với ý kiến mới, có sử dụng các tài liệu thực tiễn mới. Tức thị chon đề tài theo nguyên tắc xem xét lại một cách cơ bản những luận điểm lý thuyết trong khoa học với lập trường mới, góc nhìn mới ở trình độ kỹ thuật mạnh hơn.
• Phân tích sau sắc những tài liệu đã được thu nhập trong điều tra khoa học; những tài liệu thống kê, mô tả, thực nghiệm mới có tính chất công khai
• Tham khảo ý kiến của những nhà hoạt động khao học, kỹ thuật, công nghệ, những Chuyên Viên nổi tiếng trong các nghành tài chính quốc dân, những nhà phát minh sáng chế trong sinh sản sẽ giúp người nghiên cứu sáng tỏ những vấn đề cần được nghiên cứu.

Xem danh mục các luận văn đã được bảo vệ, các dự án khoa học đã được công bố…

Việc chọn đề tài được đưa ra trong hai trường hợp:

+ Đề tài được chỉ định: người nghiên cứu được chỉ định thực hiện một đề tài là một phần nhiệm vụ của đề tài mà đơn vị, bộ môn hay thầy giáo đang thực hiện theo yêu cầu của cấp trên, theo một hợp đồng với đối tác; hoặc có thể do thầy hướng dẫn đưa ra một đề tài mang tính giả thiết cho sinh viên hoặc nghiên cứu sinh không liên quan đến nhiệm vụ nghiên cứu của thầy.+ Đề tài tự chọn: người nghiên cứu cần tìm hiểu kỹ hiện trạng phát triển của nghành trình độ, tìm hiểu tình hình thực tế để xác định hướng nghiên cứu phù hợp. Việc lựa chọn đề tài cần xem xét và cân nhắc kỹ xem đề tài có ý nghĩa khoa học hay là không? Có ý nghĩa thực tiễn không? Có cấp thiết phải nghiên cứu hay là không? Có đủ xét tuyển để đảm bảo cho việc hoàn thành đề tài hay là không? Có phù phù hợp với thị hiếu và thế mạnh của mình hay là không? + Mở đầu việc nghiên cứu khoa học, người nghiên cứu phải cân nhắc, chon lọc và xác tiên đề tài nghiên cứu. Đây là một việc làm trí tuệ vất vả, nhiều trắc trở nhưng mang tính chất quyết định khi đối chiếu với sự thành bại của toàn bộ quá trình nghiên cứu. + Đúng như W.A. Ashby đã nói: “Khi đã có thể phát biểu được vấn đề một cách tường minh và đầy đủ thì ta không còn ở xa lời giải nữa”.

Nhà vật lý học nổi tiếng Wemer Heisenberg cũng nhận xét: “…theo lẽ thường, khi vấn đề đưa ra một cách đúng đắn thì có tức thị nó đã được xử lý quá một nửa rồi…”. Việc xác tiên đề tài là khởi đầu nhưng không kết thúc ở này mà đề tài còn được tiếp tục sử dụng như kim chỉ namcho những hoạt động sinh hoạt thời đoạn tiếp theo và trái lại, nó sẽ tiếp tục được kiểm soát và điều chỉnh (tất nhiên chỉ về chi tiết cụ thể) trong quá trình nghiên cứu.

Đặt tên đề tài

Vấn đề khoa học một khi được chủ thể chọn làm đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu sẽ trở thành đề tài nghiên cứu và sau lúc đã làm rõ mọi vấn đề liên quan đến mục tiêu nghiên cứu thì đề tài được đặt tên, tức là được phát biểu thành tên gọi.

Tên đề tài nghiên cứu khoa học là lời văn diễn đạt mô hình tư duy của kết quả dự kiến của quá trình nghiên cứu dưới dạng súc tích. Nó cũng diễn đạt lòng mong muốn của người nghiên cứu tác động vào đối tượng người tiêu dùng, cải tiến nó để cuối cùng đi đến những mục tiêu dự kiến.

Xem Thêm : Tương ứng tiếng Anh là gì? – tbtvn.org

Tên của đề tài nghiên cứu phản ánh cô đọng nhất nội dung nghiên cứu của đề tài, nó chỉ được mang ý nghĩa khôn cùng khúc chiết, đơn trị, không được phép hiểu hai hay nhiều nghĩa.

Tên đề tài cần được diễn đạt bằng một câu ngữ pháp trọn vẹn, rõ ràng, súc tích, ít chữ nhất nhưng đựng nhiều thông tin nhất, đựng nhiều vấn đề cần nghiên cứu.

Tên đề tài được phát biểu một cách khoa học, nói lên trình độ ý thức thâm thúy của nhà nghiên cứu khi đối chiếu với vấn đề khoa học mà mình chọn làm đối tượng người tiêu dùng nghiên cứu.

Tên gọi (nhan đề) của luận văn, luận án trong xét tuyển có thể cần ngắn gọn, rõ ràng, chuẩn xác phù hợp với nội dung cơ bản của dự án khoa học, thể hiện ý thức trách nhiệm độc đáo của tác giả, nói lên dự án nghiên cứu khoa học được tiến hành với cả sự tìm tòi đầy đủ, cặn kẽ và nghiên cứu toàn diện về vấn đề đó.

• Tên gọi của dự án ngắn gọn. Chẳng hạn: “ăn mòn điện hoá”. “sesor khí”, “màng mỏng tử”. “điện huỳnh quang đãng hữu cơ”…
• Khi nghiên cứu các vấn đề có tính chất riêng biệt thì tôt nhất cần đặt nhan đề cụ thể sao cho có thể biểu hiện thực chất của sự việc việc. Ví dụ: “hiệu quả tài chính của kỹ thuật mới trong công nghiệp sinh sản vật liệu polimer”. “tính toán hệ số khuếch tán nhiệt của những chất khí có nhiệt độ vừa phải và khí nén”, “tính chất từ của vật liệu từ cứng”, “tính chất vật liệu kim loại chuyển tiếp và đất hiếm”…
• Trường hợp tác giả muốn cụ thể hoá nhan đề, muốn thể hiện vào đó những chi tiết cụ thể quan trọng của dự án nghiên cứu, thì có thể kèm theo nhan đề một ghi chú ngắn (từ 4 đến 6 chữ). Ví dụ: “ Bàn về tác dụng tương hỗ của silic điôxit với hợp chất Natri có chứa lưu huỳnh (Sunfat, Sunfit và muối Natri)”, “nghiên cứu vật liệu polimer dẫn (Smart window)”…
• Trường hợp cấp thiết phải nhấn mạnh vấn đề trong nhan đề của dự án đặc điểm về phương pháp thì có thể kèm theo nhan đề một ghi chú. Ví dụ: “Tính chất co dãn của động mạch vành tim trong xét tuyển tuần hoàn vòng quanh (nghiên cứu về phẫu thuật – chức vụ)”, “Cải tiến cách thẩm định thành tựu học tập của sinh viên trường ĐH (nghiên cứu cách ứng dụng công nghệ TEST)”…
• Để làm cho nhan đề luận văn ngắn gọn nhưng lại sở hữu thể nhấn mạnh vấn đề đặc điểm của dự án nghiên cứu, có thể đưa thêm các từ “nghiên cứu” hoặc “phương pháp” để làm tăng thêm độ chuẩn xác của nhan đề. Ví dụ: “nghiên cứu điện hoá học…”, “nghiên cứu quá trình từ hoá trong vật liệu vô định hình”, “phương pháp gia tốc…”
• Khi mà dự án nghiên cứu chỉ khảo sát những vấn đề cơ bản của một vấn đề nào đó và tài liệu không đủ làm sáng tỏ cặn kẽ vấn đề ấy trong một nhan đề khiêm tốn như: “Bàn về tính chất chất hoá học của hỗn hợp rắn của kim loại tổng hợp”, “Bàn về hoạt tính của những chất chứa điazôli và Nitơ khi muộn lạnh:…

Nên tránh:

Đưa vào nhan đề luận văn bất kỳ một loại công thức nào, một loại đại lượng phần trăm, các loại thuật ngữ dài dòngbằng tiếng latính hay các loại từ trình độ khác làm cho nhan đề thêm phức tạp, khó hiểu. Ví dụ: “Phân tích lý hoá trong nghành điều chế phốt phát từ axit nitric: một phần của khối hệ thống năm nhóm hợp chất CaO – N2O5 – P2O5 – H2SiF6 – H2O”.

Đưa vào nhan đề luận văn các hình thức biến động dưới dạng “Một vài nhiệm vụ…”, “Phân tích một số vấn đề…”, “Vài phác hoạ về hình thái…”, “Vài suy nghĩ về…”

Xác định nhan đề trong hình thức khuôn sáo dưới dạng: “Bàn về vấn đề…”, “Tổng hợp…”, “Phân tích và nói chung…”, “Giải quyết và xử lý…”, “Về việc nghiên cứu…”… Song song cũng không nên xem là tốt khi đối chiếu với các nhan đề mà ở đấy chỉ nhấn mạnh vấn đề mặt thực nghiêm, mang tính chất thuần tuý thực dụng chủ nghĩa mà không hề có tính chất nghiên cứu tìm tòi khoa học.

Ví dụ: “ Thu sunfat Kali từ Klorit Kali”, “Việc đo sức cản mặt bằng của thiếc siêu dẫn ở tần số 9400 mêgahéc”. “Tính toán các thanh lát đường sắt”… Trong nghiên cứu khoa học phải tìm ra cho được chủ đề, chỉ trên cơ sở chủ đề mà nhà nghiên cứu mới có thể được những kết quả khoa học mới.