VẮC XIN BẠCH HẦU-HO GÀ-UỐN VÁN (DPT)1.1 Vắc xin DPT là gì?

Bạn Đang Xem: Các loại vắc xin dùng trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng

Những phản ứng sau thời điểm tiêm DPT thường nhẹ. Thường gặp là:

Sốt. Có thể tới một nửa số trẻ em sau tiêm DPT bị sốt vào buổi tối. Sốt có thể hết sau 1 ngày. Cần lưu ý là sốt xuất hiện sau 24 giờ có thể không phải là vì phản ứng khi đối chiếu với vắc xin DPT. Cho trẻ uống paracetamol hoặc một vài loại thuốc hạ sốt thích hợp ngay sau thời điểm tiêm và sau 4 đến 8 tiếng sẽ có được tác dụng giảm sốt cũng như những phản ứng tại chỗ.

Đau nhức. Có thể tới một nửa số trẻ có thể bị đau, nổi ban, sưng tại chỗ tiêm.

Quấy khóc hơn 3 tiếng đồng hồ đeo tay thường do đau, có thể gặp trên 1% số trẻ.

Những phản ứng nghiêm trọng hơn như co giật (thường liên quan tới sốt, chiếm tỷ lệ 1/12.500 liều được tiêm) và giảm trương lực cơ (chiếm tỷ lệ 1/1.750 liều được tiêm). Phản ứng quá mẫn thường hiếm gặp.

Không có chứng cớ nào cho thấy vắc xin DPT là nguyên nhân gây nên những rối loạn thần kinh nghiêm trọng, ví dụ như viêm não.

a Có sự khác nhau đáng kể về lịch tiêm 3 liều trước tiên trong lịch tiêm chủng của rất nhiều nước.

Vắc xin sởi được đóng gói dưới dạng đông khô kèm theo dung môi pha hồi chỉnh. Vắc xin cần pha hồi chỉnh trước lúc sử dụng (xem Bài 6). Chỉ sử dụng dung môi được cấp cùng với vắc xin. Vắc xin sởi sau thời điểm pha hồi chỉnh vẫn phải dữ gìn và bảo vệ ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C. Hủy bỏ vắc xin còn trong lọ sau 6 giờ hoặc sau mỗi buổi tiêm chủng.

2.2 Tính an toàn và những phản ứng sau tiêm?

Đau nhức. Một vài trẻ có thể cảm thấy đau tại nơi tiêm trong 24 giờ sau tiêm. Phần lớn phản ứng này sẽ mất đi trong vòng 2 đến 3 ngày mà không cần thiết phải điều trị gì.

Sốt. Khoảng chừng 5% trẻ có biểu hiện sốt sau thời điểm tiêm 5 đến 12 ngày và sốt nối dài 1 đến 2 ngày.

Ban. Khoảng chừng 1/20 trẻ có biểu hiện ban nhẹ trong khoảng chừng 5 đến 12 ngày sau tiêm. Ban cũng thường nối dài khoảng chừng 2 ngày.

Những phản ứng nặng hiếm gặp; ước tính có tầm khoảng 1 trường hợp bị quá mẫn với vắc xin trên một triệu liều vắc xin; 1 trường hợp dị ứng trên 100.000 liều vắc xin và 1 trường hợp giảm tiểu cầu trên 30.000 liều vắc xin được tiêm. Viêm não cũng được ghi nhận là có tầm khoảng 1 trên 1 triệu liều vắc xin được tiêm. Tuy nhiên trong những trường hợp đó, không có chứng cứ chứng tỏ nguyên nhân là vì vắc xin.

2.3 “Thời cơ lần 2” khi đối chiếu với tiêm vắc xin sởi là gì?

Trẻ em phải có thời cơ được tiêm vắc xin sởi lần 2. Điều này sẽ làm tăng tỷ lệ trẻ được trao ít nhất 1 liều vắc xin sởi để củng cố miễn nhiễm sởi ở những trẻ không đáp ứng miễn nhiễm ở lần tiêm trước. Tiêm vắc xin sởi lần 2 có thể được thực hiện trong tiêm chủng thường xuyên hoặc thông qua những chiến dịch tiêm chủng. Phần 2.7 của bài 1 đã trình bày những chiến lược để giảm tỷ lệ chết do sởi.

NHỮNG TÓM TẮT VỀ TIÊM VẮC XIN SỞI

Loại vắc xin

Vắc xin sống giảm độc lực

Số liều

Một liều. Nếu tiêm liều thứ hai thì phải cách liều 1 tối thiểu 1 tháng.

Lịch tiêm

Từ 9 đến 11 tháng tuổi ở những nước mà sởi còn lưu hành cao, muộn hơn ở những nước kiểm soát sởi tại mức độ cao hoặc có tỷ lệ mắc sởi thấpa

Liều tiêm nhắc

Liều thứ hai đang rất được khuyến nghị (trong tiêm chủng thường xuyên hoặc chiến dịch)

Chống chỉ định

Có phản ứng nặng trong lần tiêm trước; phụ nữ có thai; thiếu vắng miễn nhiễm bẩm sinh hoặc phạm phải (không kể nhiễm HIV)

Phản ứng sau tiêm

Khó chịu, sốt, ban sau thời điểm tiêm 5 đến 12 ngày; xuất huyết giảm tiểu cầu tự phát; hiếm gặp viêm não, dị ứng.

Lưu ý đặc biệt quan trọng

Không

Liều lượng

0,5ml

Vị trí tiêm

Mặt ngoài giữa đùi/ mặt ngoài trên cánh tay tùy thuộc vào tuổi

Đường tiêm

Dưới da

Xem Thêm : M, M trong hóa học là gì? Tổng hợp công thức liên quan và các dạng bài tập tính m,M,n

Dữ gìn và bảo vệ

Từ 2°C đến 8°C (vắc xin không bị hỏng bởi đông băng, dung môi pha hồi chỉnh không được để đông băng)

a Những trẻ có nguy cơ cao (nhiễm HIV, sống trong những trại tị nạn, hoặc đang trong vùng có dịch) có thể được tiêm 1 liều vào lúc 6 tháng tuổi và tiêm tiếp 1 liều nữa khi được 9 tháng.

Vắc xin bại liệt uống được đóng gói dưới dạng dung dịch dưới 2 hình thức:

Ống vắc xin nhỏ bằng nhựa

Lọ thủy tinh và ống nhỏ giọt được đựng trong một túi riêng.

Nguy cơ về liệt do vắc xin (VAPP) là rất nhỏ, với tỷ lệ khoảng chừng 2 đến 4 trường hợp/1 triệu trẻ được uống vắc xin

Loại vắc xin

Vắc xin sống giảm độc lực

Số liều

3 liều

Lịch tiêm

2, 3, 4 tháng tuổi

Liều nhắc lại

Trong các hoạt động sinh hoạt tính sổ bại liệt

Chống chỉ định

Không

Phản ứng phụ sau tiêm

Liệt do vắc xin (VAPP) xẩy ra rất hiếm (khoảng chừng 2 đến 4 trường hợp/1 triệu trẻ được uống vắc xin)

Lưu ý đặc biệt quan trọng

Trẻ em bị thiếu vắng miễn nhiễm nên được sử dụng vắc xin IPV hơn là OPV.

Liều lượng

2 giọt

Vị trí tiêm

–

Đường dùng

Uống

Xem Thêm : M, M trong hóa học là gì? Tổng hợp công thức liên quan và các dạng bài tập tính m,M,n

Dữ gìn và bảo vệ

Nhiệt độ từ 2°C đến 8°C (vắc xin không bị hỏng bởi đông băng)

· Vắc xin uốn ván chỉ để phòng bệnh uốn ván và bệnh uốn ván sơ sinh.

· Vắc xin DPT (bạch hầu – ho gà – uốn ván) phòng được những bệnh bạch hầu, ho gà, uốn ván (xem phần 1 của bài này).

· Vắc xin DT (bạch hầu – uốn ván) phòng các bệnh bạch hầu, uốn ván. Do loại vắc xin này còn có chứa giải độc tố bạch hầu tại mức cao nên nó không được sử dụng để tiêm cho trẻ trên 6 tuổi hoặc người lớn.

· Vắc xin Td (vắc xin uốn ván – bạch hầu cho những người lớn) cũng giống như DT nhưng thành phần bạch hầu thấp hơn. Loại vắc xin này phù phù hợp với những trẻ trên 6 tuổi và người lớn kể cả phụ nữ có thai. Sự xuất hiện của Td càng tăng thêm khả năng phòng bệnh bạch hầu và uốn ván.

Vắc xin UV hoặc Td khi tiêm cho phụ nữ có thai không chỉ bảo vệ bệnh uốn ván cho mẹ mà còn phòng uốn ván sơ sinh cho con. Sau khoản thời gian tiêm vắc xin UV hoặc Td, kháng thể hình thành sẽ truyền cho thai nhi để bảo vệ cho trẻ trong những lúc sinh và sau một vài tháng. Song song chúng cũng phòng uốn ván cho bà mẹ.

3 liều vắc xin UV hoặc Td có khả năng phòng uốn ván cho bà mẹ và uốn ván sơ sinh ít nhất 5 năm. Nếu tiêm 5 liều có thể phòng uốn ván trong suốt thời kỳ sinh nở.

Những phản ứng nhẹ do vắc xin uốn ván, Td và DT gồm:

Có tầm khoảng 1/10 trường hợp sau tiêm 1 – 3 ngày có biểu hiện đau nhẹ, nổi mẩn, nóng và sưng tấy nhẹ tại chỗ tiêm. Những phản ứng nhẹ này trở thành phổ thông hơn ở những lần tiêm sau và có thể gặp ở 50 đến 80% những người dân tiêm nhắc.

Khoảng chừng 1/10 trường hợp được tiêm có biểu hiện sốt nhẹ sau tiêm.

Liều

UV hoặc Td

Thời kì tiêm

Thời kì bảo vệa

1

Tiêm càng sớm càng tốt khi có thai lần đầu hoặc nữ 15-35 tuổi ở vùng có nguy cơ mắc uốn ván sơ sinh cao.

Không

2

Ít nhất 4 tuần sau lần 1

1 đến 3 năm

3

Ít nhất 6 tháng sau lần 2 hoặc trong thời kỳ có thai lần sau.

Tối thiểu 5 năm

4

Ít nhất một năm sau lần 3 hoặc trong thời kỳ có thai lần sau.

Tối thiểu 10 năm

5

Ít nhất một năm sau lần 4 hoặc trong thời kỳ có thai lần sau.

Trong suốt thời kỳ sinh nở và có thể lâu hơn

Tăng tỷ lệ nữ được tiêm vắc xin có thành phần uốn ván lúc còn nhỏ hoặc ở tuổi học đường. Khi tới tuổi sinh nở, tỷ lệ mắc uốn ván mẹ và uốn ván sơ sinh hy vọng sẽ giảm xuống: tiêm đúng, đủ 3 liều DPT ở trẻ nhỏ có mức giá trị bảo vệ tương đương 2 liều uốn ván/Td ở người lớn.

a Những nghiên cứu ngày này cho thấy, thời kì bảo vệ của vắc xin uốn ván còn lâu hơn. việc này ngày nay đang rất được xem xét.

TÓM TẮT VỀ TIÊM CHỦNG VẮC XIN UỐN VÁN

Loại vắc xin

Giải độc tố

Số liều

Tối thiểu 2 liều cơ bản

Lịch tiêm

Xem bảng trang trước

Liều tiêm nhắcb

Khi đối chiếu với UV xem bảng trang trước

Khi đối chiếu với Td 10 năm một lần

Khi đối chiếu với DT thì 18 tháng đến 6 tuổi.

Chống chỉ định

Phản ứng quá mẫn với lần tiêm trước

Phản ứng sau tiêm

Thường gặp phản ứng tại chỗ hoặc toàn thân nhẹ và tăng hơn ở những lần tiêm tiếp theo thậm chí là có thể trở thành chống chỉ định nếu phản ứng quá mạnh ở lần tiêm trước.

Liều lượng

0,5ml

Nơi tiêm

Mặt ngoài phần trên cánh tay

Đường tiêm

Bắp

Xem Thêm : M, M trong hóa học là gì? Tổng hợp công thức liên quan và các dạng bài tập tính m,M,n

Dữ gìn và bảo vệ

Ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C. Không được để đông băng vắc xin.

b Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến nghị rằng ở những nơi nguồn lực được chấp nhận, có thể bổ sung liều DPT sau 3 mũi tiêm cơ bản một năm. Tuy vậy, sự cấp thiết cũng như thời khắc tiêm liều DPT, DT hoặc Td tăng cường tùy thuộc từng quốc gia.

Những phản ứng khác:

Sưng hoặc áp-xe. Có thể nổi hạch ở nách hoặc khuỷu tay, một số trường hợp dẫn đến áp-xe. Nổi hạch hoặc áp-xe thường xẩy ra do sử dụng bơm kim tiêm không vô trùng hoặc tiêm quá nhiều vắc xin, phổ thông nhất là thay vì tiêm trong da thì lại tiêm dưới da.

Có rất ít phản ứng nặng sau tiêm BCG. Có tầm khoảng 1/một triệu trường hợp bị nhiễm lao sau tiêm BCG, hay xẩy ra ở những trường hợp nhiễm HIV hoặc những trường hợp thiếu vắng miễn nhiễm nặng.

TÓM TẮT TIÊM CHỦNG VẮC XIN BCG

Loại vắc xin

Sống giảm độc lực

Số liều

1 liều

Lịch tiêm

Xem Thêm : Tìm Hiểu Bộ Lọc Fir Là Gì – So Sánh Iir Với Fir Tổng Thể

Ngay sau thời điểm sinh càng sớm càng tốt

Liều nhắc lại

Không

Chống chỉ định

Có tín hiệu và triệu chứng của AIDS

Phản ứng sau tiêm

Áp-xe tại chỗ, nổi hạch, hiếm gặp hơn là viêm tủy, nhiễm bệnh lao

Lưu ý đặc biệt quan trọng

Tiêm trong da xác thực. Sử dụng bơm kim tiêm riêng để tiêm vắc xin BCG

Liều lượng

0,1ml

Vị trí tiêm

Mặt ngoài phía trên cánh tay hoặc vai trái

Đường tiêm

Trong da

Xem Thêm : M, M trong hóa học là gì? Tổng hợp công thức liên quan và các dạng bài tập tính m,M,n

Dữ gìn và bảo vệ

Ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C (vắc xin không bị hỏng bởi đông băng nhưng dung môi không được để đông băng)

Vắc xin viêm gan B có dạng dung dịch đóng lọ 1 liều hoặc 2 liều hoặc trong bơm kim tiêm tự khóa (xem bài 4).

Vì vắc xin viêm gan B chỉ chứa duy nhất 1 loại kháng nguyên nên người ta còn gọi nó là vắc xin đơn giá. Ngoài ra nó cũng đều có thể được kết phù hợp với các vắc xin khác để tạo thành vắc xin phối hợp như DPT-VGB (viêm gan B kết phù hợp với DPT), DPT-VG B+Hib (vắc xin viêm gan B kết phù hợp với DPT và vắc xin Hib) – xem phần 8 và 10 của bài này.

Tuy nhiên chỉ có loại vắc xin viêm gan B đơn giá mới được sử dụng tiêm cho trẻ ngay sau thời điểm sinh. Những loại vắc xin phối hợp chỉ sử dụng cho những liều sau.

Những phản ứng nhẹ có thể gặp:

Có tầm khoảng 15% người lớn và 5% trẻ nhỏ cảm thấy đau, đỏ hoặc sưng nhẹ tại chỗ tiêm.

Sốt. Khoảng chừng 1% đến 6% có biểu hiện sốt nhẹ từ một đến hai ngày sau tiêm.

Dị ứng cũng như những biến chứng do vắc xin này là rất hiếm phản ứng dị ứng như nổi ban, không thở được chiếm tỷ lệ khoảng chừng 1/600.000 liều. Không có trường hợp tử vong nào được văn bản báo cáo.

LỊCH TIÊM VẮC XIN VIÊM GAN B

Lứa tuổi

Những vắc xin khác tiêm trong cùng thời kì

Vắc xin viêm gan B

Mới sinh BCG Viêm gan B sơ sinh 2 tháng OPV1, DPT1 Viêm gan B mũi 2 3 tháng OPV2, DPT2 4 tháng OPV3, DPT3 Viêm gan B mũi 3

TÓM TẮT VỀ TIÊM VẮC XIN VIÊM GAN B

Loại vắc xin

Vắc xin tái tổng hợp hoặc huyết tương

Số liều

3 liều

Lịch tiêm

Xem ở bảng trên

Liều nhắc lại

Không

Chống chỉ định

Phản ứng quá mẫn với liều tiêm trước

Phản ứng sau tiêm

Đau, đỏ nhẹ tại chỗ tiêm. Hiếm gặp phản ứng quá mẫn

Lưu ý đặc biệt quan trọng

Phải tiêm liều sơ sinh ở những đối tượng người tiêu dùng nguy cơ cao

Liều lượng

0,5ml

Vị trí tiêm

Mặt ngoài giữa đùi (trẻ nhỏ) hoặc mặt ngoài trên cánh tay trẻ lớn

Đường tiêm

Bắp

Xem Thêm : M, M trong hóa học là gì? Tổng hợp công thức liên quan và các dạng bài tập tính m,M,n

Dữ gìn và bảo vệ

Ở nhiệt độ từ 2°C đến 8°C. Không được để đông băng

Phản ứng nhẹ có thể gặp:

Đau nhức. Một số ít trường hợp có thể đau, sưng nhẹ tại chỗ tiêm

Sốt, đau đầu, buồn nôn, đau cơ thường ít gặp

8. VẮC XIN TẢ

Vắc xin tả uống được điều chế từ các chủng vi trùng tả thuộc týp sinh vật học cổ điển và chủng mới O139. Đây là vắc xin toàn thân vi trùng đã được bất hoạt.

Sau uống vắc xin tả thường không có phản ứng phụ.

Phản ứng hay gặp là cảm giác buồn nôn.

Không có chứng cớ nào cho thấy vắc xin tả uống có thể gây bệnh tả.

9. VẮC XIN THƯƠNG HÀN

Vắc xin thương hàn được làm từ polysaccharide của vỏ vi trùng thương hàn Salmonella typhi.

Những phản ứng nhẹ có thể gặp:

Tại nơi tiêm có sưng nề nhẹ và hết trong vòng 24 giờ đầu.

Một số trường hợp có sốt nhẹ, hiếm có trường hợp sốt cao trên 39ºC. Triệu chứng sốt nhẹ thường hết sau 24 giờ kể từ lúc tiêm vắc xin.

(Theo nihe.org.vn)