So với nhiều bạn sinh viên và những người dân thường lập kế hoạch thì ít nhiều đã từng nghe đến hoặc sử dụng mô hình SWOT. Đây là một dụng cụ hữu hiệu, giúp ích rất nhiều trong việc thiết lập mục tiêu và xây dựng kế hoạch. Vậy để chúng mình cùng tìm nắm vững về mô hình SWOT là gì và biết phương pháp xây dựng mô hình này thật hiệu quả thì đừng bỏ lỡ nội dung bài viết ngay hiện nay nhé!

I. TÌm hiểu về mô hình SWOT

1. SWOT là gì?

SWOT là một mô hình phân tích tình hình kinh doanh nổi tiếng. Mô hình này gồm có 4 yếu tố thay mặt bởi 4 chữ viết tắt là S – Strength (Điểm mạnh), W – Weaknesses (Điểm yếu), O – Opportunities (Thời cơ) và T – Threats (Thử thách).

Bạn Đang Xem: SWOT là gì? Phân tích và xây dựng mô hình SWOT hiệu quả

SWOT được ứng dụng nhiều nhất trong nghành nghề dịch vụ kinh doanh nhằm để phân tích tình hình cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường. Ngoài ra nó còn được sử dụng cho từng member để phân tích bản thân, dựa vào đó lập kế hoạch cho tương lai.

2. Phân tích SWOT là gì?

Trong 4 thành phần của mô hình SWOT thì Strength và Weaknesses thuộc nhóm yếu tố bên trong doanh nghiệp. Hai yếu tố sót lại là Opportunities và Threats thuộc nhóm yếu tố bên phía ngoài doanh nghiệp.

Vậy hoạt động phân tích SWOT là tìm hiểu, đánh giá và nhận định các yếu tố bên trong và bên phía ngoài doanh nghiệp thông qua 2 cặp yếu tố trên. Nó là cơ sở để nhà quản lý xác định mục tiêu và hướng đi cho những kế hoạch sắp tới của doanh nghiệp.

3. Nguồn gốc hình thành

Mô hình SWOT được phát triển bởi Albert Humphrey vào trong năm 1960 – 1970. Đây là kết quả của một dự án nghiên cứu do ĐH Stanford của Mỹ thực hiện. Lúc đầu mô hình phân tích này mang tên gọi SOFT: Satisfactory – Thỏa mãn, Opportunity – Thời cơ, Fault – Lỗi hay điều xấu trong ngày nay, Threat – Nguy cơ hay điều xấu trong tương lai.

Tuy nhiên, đến năm 1964, sau lúc mô hình này được giới thiệu cho Urick và Orr tại Zurich – Thuỵ Sĩ, Albert đã cùng các cộng sự của mình đổi F thành W (Weakness) và SWOT ra đời từ đó. Đến thời điểm đầu năm 2004 thì SWOT được hoàn thiện và ứng dụng trong nhiều doanh nghiệp. Vì nó giúp các nhà quản lý đưa ra cũng như thống nhất các mục tiêu của tổ chức mà không cần phụ thuộc vào tư vấn hay các nguồn lực tốn kém khác.

II. Lợi ích khi sử dụng ma trận SWOT

So với doanh nghiệp, mô hình phân tích SWOT hỗ trợ cho nhà quản lý nắm bắt được tình hình ngày nay về nguồn lực, lợi thế trong kinh doanh cũng như những điểm mà doanh nghiệp cần cải thiện. Không chỉ vậy, mô hình cũng giúp đánh giá và nhận định được những nguy cơ từ bên phía ngoài có thể ảnh hưởng tác động đến doanh nghiệp và những thời cơ có thể nắm bắt trong ngày nay hoặc tương lai. Đã chiếm lĩnh một chiếc nhìn tổng quan như vậy, nhà quản lý sẽ có được cơ sở vững chắc để lên kế hoạch hiệu quả, tránh khỏi cái rủi ro trong tương lai.

III. Ưu nhược điểm của mô hình SWOT

1. Ưu điểm

– Không mất bất kỳ ngân sách nào: Bạn chỉ có phải tiêu tốn chất xám mà không cần ném ra bất kỳ khoản tiền nào. Đây là ưu điểm lớn của mô hình SWOT bởi vì bạn không cần bỏ ngân sách thuê các Chuyên Viên mà vẫn có thể tự mình tìm hiểu, thu thập thông tin từ các nguồn khác nhau như người quen, Internet và giải trình của doanh nghiệp để phân tích.

– Kết quả quan trọng: Kết quả đưa ra từ phân tích mô hình SWOT rất quan trọng và có thể giúp ích cho tất cả những đối tượng người tiêu dùng muốn nắm bắt một cách tổng quát về điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và thử thách của chính bản thân mình, tổ chức hoặc doanh nghiệp. Kết quả đó là tiền đề cho những kế hoạch được triển khai thành công trong tương lai.

– Đột phá ý tưởng mới: Đã có nhiều ý tưởng và giải pháp kinh doanh được phát hiện thông qua việc phân tích mô hình SWOT. Khi nhìn một cách tổng quan tất cả những yếu tố thì chúng ta có thể nghĩ ra những ý tưởng mới mẻ, độc đáo một cách dễ dàng hơn.

2. Nhược điểm

– Kết quả phân tích chưa chuyên sâu: Các yếu tố được đưa ra trong mô hình SWOT thường khá đơn giản và không đưa ra được những ý phản biện. Vì vậy, những phân tích thường không được thâm thúy, chưa thể hiện đầy đủ các khía cạnh khiến cho việc đề xuất phương pháp thỉnh thoảng không hiệu quả.

– Phân tích chủ quan: Một nhược điểm khá lớn của mô hình SWOT là thường nghiêng về ý kiến chủ quan của người lập mô hình mà thiếu xem xét tới những yếu tố khách quan hay nhiều vấn đề thực tế khác. Thỉnh thoảng người lập mô hình sẽ phân vân và không vững chắc với những yếu tố mình đưa ra vì không biết nó có thật sự đúng với hiện thực hay là không.

– Không đưa ra hành động cụ thể: Vì mô hình SWOT chỉ đưa ra một bức tranh tổng quát về tình hình của member, tổ chức mà chưa khai thác sâu. Thế nên, các phương pháp và hành động đưa ra thường chung chung và không được cụ thể lắm.

– Cần thực hiện nghiên cứu bổ sung: Một điều vững chắc là nếu muốn lập một kế hoạch hoàn chỉnh thì bạn không nên chỉ có thể dựa vào mô hình SWOT mà còn phải thực hiện các nghiên cứu khác. Ví dụ nghiên cứu hành vi, nhu cầu khách hàng thông qua các cuộc khảo sát định tính, định lượng. Các nghiên cứu này mới khiến cho bạn hiểu thâm thúy và lập kế hoạch hiệu quả.

IV. Những thành tố trong mô hình SWOT

1. Strengths – Điểm mạnh

Điểm mạnh mô tả những đặc điểm nổi trội của một member, tổ chức khiến họ trở thành đặc biệt quan trọng hoặc có ưu thế hơn so với những đối thủ cạnh tranh. So với doanh nghiệp, những điểm mạnh này tới từ nguồn lực bên trong như thương hiệu mạnh, cơ sở khách hàng trung thành với chủ, bảng cân đối kế toán mạnh, công nghệ độc đáo,…

Một số thắc mắc khiến cho bạn xác định điểm mạnh là:

– Bạn đang làm điều gì tốt nhất?

– Những nguồn lực nội tại mà bạn hay doanh nghiệp có là gì?

– Tổ chức của bạn sở hữu lợi thế về con người, tri thức, tăm tiếng, kỹ năng, quan hệ, công nghệ thế nào?

2. Weaknesses – Điểm yếu

Điểm yếu là những điều có thể ngăn một tổ chức hoạt động ở tầm mức tối ưu. Bạn phải nhận ra nó để sở hữu những giải pháp cải thiện kịp thời. So với doanh nghiệp những điểm yếu có thể tồn tại là thương hiệu yếu, doanh thu thấp hơn mức trung bình, mức nợ cao, chuỗi cung ứng không đầy đủ hoặc thiếu vốn,…

Một số thắc mắc khiến cho bạn xác định điểm yếu:

– Những việc nào bạn đang làm chưa đạt tiêu chuẩn?

– Có những lời nhận xét chưa tốt nào về bạn?

– Vì sao khách hàng lại lựa chọn sản phẩm/dịch vụ của đối thủ?

– Nguồn lực về viên chức, cơ sở vật chất ngày nay có tốt hay là không?

3. Opportunities – Thời cơ

Thời cơ là đề cập tới những yếu tố bên phía ngoài có thể mang lại sự tiện lợi hoặc một lợi thế cạnh tranh cho member, tổ chức. Điều này còn có thể tới từ sự nở rộ của thị trường, xu hướng công nghệ phát triển, đối thủ đang gặp vấn đề,… Ví dụ, nếu một quốc gia cắt giảm thuế quan, một nhà sinh sản xe hơi có thể xuất khẩu xe hơi của mình vào một trong những thị trường mới, tăng lệch giá và thị trường.

Một số thắc mắc khiến cho bạn xác định thời cơ:

– Những ĐK khách quan nào từ bên phía ngoài có thể khiến cho bạn phát triển ưu điểm của mình?

– Những xu hướng công nghệ nào chúng ta có thể nắm bắt để phát triển?

– Các chính sách nào của Chính phủ nước nhà có thể khiến cho bạn phát triển doanh nghiệp?

4. Threats – Nguy cơ

Thử thách là các yếu tố bên phía ngoài có thể gây hại cho việc phát triển của chính bản thân mình, tổ chức hay doanh nghiệp. Một số yếu tố có thể nói đến việc là đối thủ cạnh tranh, thiên tai, dịch bệnh, chính sách của Chính phủ nước nhà, biến động thị trường,… Bạn không thể kiểm soát các nguy cơ nhưng có thể lường trước và đưa ra các phương án dự phòng.

Một số thắc mắc khiến cho bạn xác định thử thách:

– Những chính sách nào có thể ảnh hưởng tác động đến hoạt động kinh doanh của bạn?

– Có những đối thủ tiềm năng nào đang phát triển mạnh?

Xem Thêm : ORP là gì? ORP trong nước bao nhiêu là tốt nhất?

– Các yếu tố thiên tai, dịch bệnh có thể ảnh hưởng tác động thế nào đến hoạt động kinh doanh của bạn?

Việc làm chúng ta có thể quan tâm tại Thế Giới Di Động: Tuyển dụng

– Tuyển quản lý siêu thị

– Tuyển chuyên viên pháp lý

– Tuyển giám sát kho

V. Mở rộng mô hình SWOT thành ma trận

Nếu chỉ liệt kê và phân tích các yếu tố điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ, thử thách riêng lẻ thì mô hình SWOT sẽ không còn phát huy được hết giá trị của nó. Vì vậy, mô hình này phải được mở rộng và phát triển thành một ma trận, phối hợp các yếu tố lại với nhau để mang ra các chiến lược cụ thể. Các chiến lược đó gồm có chiến lược SO, WO, ST và WT.

– Chiến lược S-O: Là chiến lược tận dụng các thời cơ hiện có từ bên phía ngoài để phát huy các nguồn lực, điểm mạnh của tổ chức, doanh nghiệp. Đây là chiến lược không cần tốn quá nhiều công sức của con người mà lại mang đến hiệu quả cao và có khả năng thành công nhất. Chiến lược S-O thường là các chiến lược ngắn hạn.

– Chiến lược W-O: Là chiến lược nắm bắt các thời cơ ngày nay bằng phương pháp cải thiện những điểm yếu, điểm chưa làm được của tổ chức, doanh nghiệp. Chiến lược này sẽ gặp nhiều khó khăn hơn bởi vì có thể khi chúng ta đã cải thiện được những điểm yếu thì thời cơ đã qua đi. Tuy nhiên nếu nỗ lực khôn cùng thì vẫn có thể thành công, tạo ra bước tiến mới cho doanh nghiệp. Đây là một chiến lược trung hạn.

– Chiến lược S-T: Là chiến lược sử dụng điểm mạnh để né tránh và ứng phó với những nguy cơ từ bên phía ngoài. Chiến lược này giúp doanh nghiệp loại bỏ được những rủi ro, khống chế được tình hình không tiện lợi cho doanh nghiệp. Đây là một chiến lược ngắn hạn.

– Chiến lược W-T: Là chiến lược khắc phục trước những điểm yếu để phòng tránh rủi ro cho tổ chức, doanh nghiệp. Bởi vì các rủi ro và nguy cơ thường tới từ điểm yếu của doanh nghiệp nên cần phải nhận ra nguy cơ từ sớm, khắc phục những điểm yếu ngay từ hiện nay. Chiến lược W-T là một chiến lược phòng thủ.

VI. Cách xây dựng ma trận SWOT hiệu quả

1. Thiết lập ma trận SWOT

Việc trước tiên bạn phải làm khi xây dựng ma trận SWOT là phải thiết lập mô hình ở dạng bảng gồm đầy đủ các yếu tố S, W, O, T và SO, WO, ST, WT cũng như sắp xếp các yếu tố này ở các vị trí hợp lý.

Việc này khiến cho bạn có cái nhìn trực quan hơn để dễ dàng phối hợp chúng với nhau và tạo ra chiến lược hợp lý. Sau đó, bạn phải tìm hiểu kỹ và đầy đủ các yếu tố bên trong và bên phía ngoài để điền vào 4 ô S, W, O,T.

2. Tìm và phát triển thế mạnh

Để phát triển tối đa những điểm mạnh trong phần Strength, các bạn sẽ phải phối hợp một cách hợp lý với những thành phần của yếu tố Opportunities. Muốn chiến lược phát triển điểm mạnh được tốt nhất, bạn phải nghiên cứu thật kỹ để lựa chọn những điểm và thời cơ thích phù hợp với nhau.

Ví dụ, nếu điểm mạnh là mạng lưới hệ thống logistics phát triển thì chúng ta có thể tận dụng thời cơ sự tăng cường thêm trong mua sắm trực tuyến của khách hàng để tạo lợi thế cạnh tranh so với những đối thủ.

3. Xác định và chuyển hóa rủi ro

Khi chúng ta đã nhận được thấy được những nguy cơ, rủi ro tiềm tàng thì hãy phải chuyển hóa chúng thành thời cơ cho việc cải tiến bằng những nguồn lực và thế mạnh có sẵn. Tuy nhiên không phải rủi ro nào cũng tồn tại thể khiến cho bạn chuyển hóa thành thời cơ được, thế nên doanh nghiệp nên phối hợp chúng một cách phù hợp.

Ví dụ như rủi ro ngày nay là nhu cầu uống cafe đóng gói của thị trường mới ngày càng sút giảm, nhưng bù lại phòng ban nghiên cứu và phát triển sản phẩm mới của bạn rất giỏi. Vậy thì chúng ta có thể tận dụng nguồn lực này để nghiên cứu, phát triển các loại cafe gói có nhiều mùi vị đặc sắc, thơm ngon hơn.

4. Nắm bắt và tận dụng thời cơ

Bước này nói về việc bạn tự cải thiện những điểm yếu bên trong để kịp thời nắm bắt thời cơ hiện có. Để phát triển chiến lược này, bạn phải nhìn nhận được điểm yếu nào sẽ giúp doanh nghiệp nắm bắt được thời cơ nếu khắc phục tốt. Bước lựa chọn này rất quan trọng vì ngân sách ném ra để cải thiện vấn đề nào này thường không hề nhỏ.

Ví dụ, bạn nhận thấy nhu cầu đặt món ăn trực tuyến của khách hàng ngày một tăng nhanh, nhưng điểm yếu là chưa xuất hiện dịch vụ giao hàng. Vậy thì chúng ta có thể xem xét góp vốn đầu tư xây dựng dịch vụ này nhằm phục vụ khách hàng tốt hơn.

5. Loại bỏ các mối rình rập đe dọa

Chiến lược này khác với chuyển hóa rủi ro, nó đề cập đến việc dự đoán được những “hiểm họa” hoặc sự cố có thể xẩy ra vì điểm yếu, thiếu sót ngày nay. Bạn phải thành thật nhìn nhận vấn đề và cải thiện nó sớm nhất để giảm thiểu rủi ro xẩy ra trong tương lai.

Ví dụ như rủi ro là tỷ lệ cạnh tranh các quán cafe ngày một tăng nhanh nhưng quán cafe của bạn lại không có đặc điểm nào nổi trội, khác biệt so với những đối thủ. Vậy nên bạn phải phải tập trung xây dựng thương hiệu cho quán cafe của mình để tăng lợi thế cạnh tranh.

VII. Hướng dẫn thực hiện bảng SWOT member

1. Hiểu về bảng phân tích SWOT member

Bảng phân tích SWOT member là bảng liệt kê điểm mạnh, điểm yếu, thời cơ và thử thách của chính bản thân mình theo mô hình. Việc phân tích bản thân theo mô hình SWOT sẽ khiến cho bạn thấu hiểu hơn về chính mình và tìm ra những điểm mạnh hoặc điểm yếu mà trước giờ bản thân không hề để ý đến. Chúng ta cũng có thể dựa vào đó để tận dụng, phát triển điểm mạnh và nỗ lực cải thiện điểm yếu của chính bản thân mình.

Không chỉ vậy, việc đánh giá và nhận định các thời cơ và thử thách trong thời khắc ngày nay hoặc tương lai khiến cho bạn có động lực để phấn đấu, bắt lấy thời cơ. Tất cả mọi người đều nên sử dụng mô hình này để phân tích bản thân trong từng thời đoạn của cuộc đời. Từ đó có thể xác định bước đi tiếp theo trong sự nghiệp và cuộc sống.

2. Cách thực hiện bảng phân tích SWOT

Trước nhất, bạn hãy liệt kê tất cả những đặc điểm của chính bản thân mình gồm cả điểm mạnh và điểm yếu cũng như liệt kê các thời cơ, thử thách ngày nay của chính bản thân mình. Sau lúc liệt kê tất cả, có thể các bạn sẽ bị lộn lạo trong việc sắp xếp những điểm liệt kê trên vào 4 ô của bảng phân tích.

Vì vậy, bạn phải lưu ý điểm mạnh đây chính là những tính cách và năng lực mà bạn cảm thấy tự tín, khác biệt với nhiều người. Còn bất kỳ thói quen, kỹ năng nào mà bạn thấy cần phải cải thiện hay loại bỏ thì hãy đưa vào mục điểm yếu.

Thời cơ là những lợi ích tiềm năng từ môi trường xung quanh bên phía ngoài mà chúng ta có thể khai thác nhằm tạo lợi thế cho bản thân mình. Thử thách gồm có những thứ làm khó cho bạn trên dãy phố đạt được mục tiêu, đi tới thành công. Sau lúc phân tích xong, bạn nên hỏi ý kiến đánh giá và nhận định từ bè phái, người thân và những người dân bạn thường thao tác chung để sở hữu một chiếc nhìn khách quan hơn.

3. Gợi ý thắc mắc khi lập SWOT member

Mô hình SWOT member cũng được cấu thành từ 4 yếu tố S, W, O, T. Khi xác định mỗi yếu tố, bạn phải nêu lên các thắc mắc cho bản thân mình.

Điểm mạnh (S):

– Những kỹ năng, khả năng nào bạn có mà người khác không có?

– Những việc nào chúng ta có thể làm tốt hơn người khác?

– Những thành tích nào của chính mình mà bạn cảm thấy tự hào nhất?

– Những giá trị nào mà bạn tin rằng người khác không thể hiện được?

– Những quan hệ bạn có với những người dân có tầm ảnh hưởng tác động lớn?

– Những nguồn lực member nào mà bạn có sẵn?

– Người khác nhìn nhận bạn có những điểm mạnh gì?

– Tính cách nào khiến bạn được người khác yêu mến, tin tưởng?

Xem Thêm : Cách phân biệt lễ thành hôn và đính hôn, vu quy với tân hôn

Điểm yếu (W):

– Những kỹ năng nào bạn làm không được nhưng nhiều người làm được?

– Điều gì thường khiến bạn tự ti với mọi người xung quanh?

– Những thói quen xấu nào khiến bạn không hoàn thành tốt công việc được giao?

– Bạn có vừa lòng với tri thức và kỹ năng bạn đang sẵn có không?

– Bạn thường trốn tránh những việc gì bởi vì bạn thiếu tự tín?

– Những người dân khác nghĩ điểm yếu của bạn là gì?

– Những tính cách member nào làm bạn trì trệ?

– Hãy nghĩ về nguyên nhân khiến bạn thất bại trong một việc nào này mà nguyên nhân tới từ bạn?

Thời cơ (O):

– Chúng ta cũng có thể tạo được ưu thế của mình trong môi trường xung quanh ngày nay không?

– Bạn có những quan hệ nào có thể đưa ra những lời khuyên hữu ích để giúp được bạn không?

– Có những thời cơ nào khiến cho bạn thể hiện được bản thân trong công việc hay học tập không?

– Những công nghệ tiền tiến nào có thể tương trợ bạn?

– Có sự tăng trưởng về mức lương trong ngành nghề mà bạn đang chọn không?

– Những khóa học nào có thể khiến cho bạn phát triển bản thân trong tương lai?

– Vị trí bạn ước mơ tại một doanh nghiệp có đang hoặc sắp tuyển dụng viên chức không?

– Nhu cầu nhân lực trong ngành nghề bạn hướng tới có lớn không?

– Ngành nghề của bạn có thời cơ được học hoặc công việc tại nước ngoài không?

Thử thách (T):

– Công việc của bạn có hiện giờ đang bị thay đổi không?

– Những thay đổi về công nghệ mới có rình rập đe dọa vị trí của bạn không?

– Những điểm yếu nào của chúng ta có thể dẫn tới những mối rình rập đe dọa?

– Bạn phải đối mặt những trở lực gì trong công việc?

– Có đồng nghiệp nào đang cạnh tranh trong vị trí của bạn không?

– Các yếu tố dịch bệnh, thiên tai có ảnh hưởng tác động đến công việc ngày nay của bạn không?

– Sự cạnh tranh ngày nay trong ngành nghề của bạn có cao không?

– Nhu cầu nhân lực mà ngành nghề bạn đang hướng tới có sự tụt giảm không?

– Mức thu nhập trong ngành nghề bạn say mê có thấp hơn mức trung bình không?

– Có nhiều đối thủ trong nghành nghề dịch vụ bạn đang theo đuổi không?

Xem thêm:

– Cách viết mục tiêu nghề nghiệp Marketing tuyệt hảo trong CV xin việc

– KPI là gì? Phân loại và các bước xây dựng chỉ số KPI hiệu quả

– Sự khác biệt giữa phương pháp OKR và KPI nhà quản lý nên biết

Hy vọng qua nội dung bài viết này, các các bạn sẽ ứng dụng được mô hình SWOT không chỉ cho doanh nghiệp mà còn cho chính bản thân mình nhằm định hướng, xây dựng kế hoạch một cách hiệu quả cho tương lai. Nếu thấy nội dung bài viết hữu ích thì hãy san sẻ cho nhiều người biết nhé!

Nguồn tham khảo: https://vi.wikipedia.org/wiki/Phân_tích_SWOT