Trong nền kinh tế tài chính hội nhập toàn cầu, việc giao tiếp trong môi trường xung quanh đa văn hóa truyền thống trở thành vô cùng cấp thiết để thao tác làm việc hay học tập. Một trong những yếu tố quan trọng để hiểu về giao tiếp đa văn hóa truyền thống là sự việc giàu – nghèo của văn cảnh giao tiếp. Cùng Lead The Change tìm hiểu sự khác biệt đó và phương pháp để giao tiếp linh hoạt trong các nền văn hóa truyền thống.

Bạn Đang Xem: NGỮ CẢNH GIÀU HAY NGHÈO – YẾU TỐ QUAN TRỌNG TRONG GIAO TIẾP ĐA VĂN HÓA

Giao tiếp đa văn hóa truyền thống dưới góc nhìn nghèo – giàu văn cảnh

Nhà nhân chủng học nổi tiếng Edward T.Hall đã chia giao tiếp đa văn hoá thành hai loại: “Văn hóa truyền thống nghèo văn cảnh” (low context cultures) và “Văn hóa truyền thống giàu văn cảnh” (high context cultures) trong cuốn sách The Silent Language của mình.

Sự phân chia này giúp giảng giải vì sao người dân Nhật Bản (văn hóa truyền thống giàu văn cảnh) chuộng thao tác làm việc trực tiếp, mặt đối mặt, hơn là qua các phương tiện công nghệ, được lựa chọn nhiều ở các nước như Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh và Đức (văn hóa truyền thống nghèo văn cảnh).

Hoặc đơn giản hơn là người Việt Nam (được xem là văn hóa truyền thống giàu văn cảnh) khi giao tiếp sẽ mở đầu dài và nhiều rõ ràng và cụ thể, sau đó mới đề cập đến vấn đề cần truyền tải, trong những lúc người Mỹ sẽ sở hữu xu hướng nói thẳng vào việc và đề xuất giải pháp.

Văn hóa truyền thống nghèo văn cảnh (low context cultures)

Đây là đặc điểm giao tiếp của đa số nước ở Bắc Âu và Bắc Mỹ, chú trọng truyền tải thông điệp bằng lời nói. Họ thường diễn tả cụ thể, đặc biệt quan trọng nhấn mạnh vấn đề vào các ngôn từ trong câu nói.

Xem Thêm : “Cáp treo” trong tiếng Anh: Định nghĩa, Ví dụ

Với họ chức năng chủ yếu của lời nói là để thể hiện ý kiến và tư tưởng của mình, càng rõ ràng, logic và thuyết phục càng tốt. Những người dân này sử dụng lối giao tiếp trực tiếp và thẳng thắn.

Ví dụ, trong những lúc thương thảo, người Hoa Kỳ thường đi thẳng vào việc, không nói quanh co, và thỉnh thoảng chỉ trích gay gắt. Văn hoá nghèo văn cảnh thường coi trọng sự hiểu biết và hành động cụ thể, giúp các cuộc thương thảo đạt hiệu quả nhất có thể. Những nền văn hoá này hay dùng các hiệp đồng cụ thể, hợp pháp để ký kết các thoả thuận.

Văn hóa truyền thống giàu văn cảnh (high context cultures)

Trái lại, các nền văn hoá giàu văn cảnh như Việt Nam hay Nhật Bản và Trung Quốc chú trọng đến những thông điệp không thể hiện bằng lời nói. Giao tiếp còn là một phương pháp để vun đắp quan hệ hoà hợp.

Tất cả chúng ta có xu hướng giao tiếp “vòng vo” và giữ thể diện, trong đó thể hiện được sự tôn trọng và quan tâm lẫn nhau. Tất cả chúng ta thường lưu ý để không làm người khác cảm thấy bối rối hoặc bị xúc phạm, hay còn gọi với tên thuật ngữ “concept of face” của người Đông Á, giữ mặt mũi, hoặc mất mặt.

Điều này lý giải vì sao văn hóa truyền thống Việt hay Nhật đều không thường chọn lựa cách nói “không” khi họ muốn thể hiện sự từ chối. Tất cả chúng ta tránh trả lời trực tiếp mà thích cách trả lời lấp lửng. Ở các nước Á Đông, thể hiện sự mất nhẫn nại, chán nản, khó chịu hay hậm hực quá rõ ràng thường được xem là thiếu tế nhị, hay thậm chí còn vô lễ.

Nói một cách dễ hiểu, các nước Châu Á Thái Bình Dương thường có xu hướng sử dụng cách nói giảm nói tránh, cũng như hay lưu ý đến văn cảnh cùng các tiếng nói hình thể.

Xem Thêm : Phỏng vấn tiếng Anh là gì? Một số câu hỏi phỏng vấn tiếng Anh thông dụng!

Ví dụ: Nếu như khách hàng tham gia một bữa tiệc trưa để kinh doanh ở Tokyo, ông chủ sẽ là người ngồi riêng, ở vị trí xa nhất từ lối vào của căn phòng để thể hiện sự tôn trọng.

Văn hóa truyền thống giao tiếp văn cảnh giàu – nghèo ở các quốc gia?

Các quốc gia nghèo văn cảnh phổ thông là khu vực Bắc Âu, Bắc Mỹ như: Canada, Đan Mạch, Hà Lan, Anh, Phần Lan, Đức, New Zealand, Đức, Bắc Ireland,..

Các quốc gia giàu văn cảnh tới từ khu vực Châu Á Thái Bình Dương như: Nhật Bản, Trung Quốc, Việt Nam, Thái Lan, Nước Hàn, Libya, Nepal, Ba Tư, Ukraina, Ấn Độ, Mexico, Hy Lạp,..

Về tổng thể, các nền văn hóa truyền thống châu Á có xu hướng là văn hóa truyền thống giàu văn cảnh và văn hóa truyền thống phương Tây là văn hóa truyền thống nghèo văn cảnh. Tuy nhiên một nền văn hóa truyền thống có thể có nhiều văn cảnh giàu hơn một nền văn hóa truyền thống khác, nhưng nghèo văn cảnh hơn so với một nền văn hóa truyền thống khác. Ví dụ, văn hóa truyền thống Ukrainian giàu văn cảnh hơn văn hóa truyền thống Canada và nghèo văn cảnh hơn văn hóa truyền thống Nhật Bản.

Sự thích ứng khi thao tác làm việc đa văn hóa truyền thống

Để đạt được thành công ở châu Á, các nhà lãnh đạo ở từ Bắc Âu hay Bắc Mỹ đều phải nắm bắt được những tín hiệu phi tiếng nói và các tiếng nói hình thể. Bởi lẽ các cuộc thương thảo nơi đây thường diễn ra chậm và mang tính nghi tiết, các thỏa thuận hợp tác đều lấy sự tin tưởng làm nền tảng.

Một thử thách lớn khi đối chiếu với các tổ chức Mỹ vào Việt Nam là các nhà lãnh đạo doanh nghiệp Hoa Kỳ thường không chú trọng việc xây dựng và duy trì các quan hệ member trong kinh doanh với những đối tác. Thay vào đó, họ tập trung vào những điều được thỏa thuận hợp tác và các kí kết.

Không chỉ thế, tất cả chúng ta nên theo dõi sự khác biệt trong các nền văn hóa truyền thống giàu văn cảnh và nghèo văn cảnh. Bởi vì sẽ sở hữu những quốc gia có sự pha trộn giữa hai văn cảnh giao tiếp như Ý hay Nhân tình Đào Nha. Việc tìm hiểu, quan sát và hiểu biết về văn hóa truyền thống vùng miền sẽ giúp tất cả chúng ta tự tín hơn khi giao tiếp trong môi trường xung quanh đa văn hóa truyền thống và hội nhập, trở thành công dân toàn cầu.