Phản xạ ánh sáng là gì?

Khi ta chiếu một tia sáng vào một trong những vật thể bất kỳ nào đó, tia sáng đó cũng sẽ bị phản chiếu trái lại hoàn toàn, hiện tượng kỳ lạ này được gọi là phản xạ ánh sáng.

Bạn Đang Xem: Thế nào là phản xạ ánh sáng? Nêu định luật phản xạ ánh sáng vật lý 7

Có thể hiểu hiện tượng kỳ lạ phản xạ ánh sáng một cách đơn giản như sau: “Phản xạ ánh sáng là hiện tượng kỳ lạ xẩy ra khi chiếu một tia sáng vào gương và bị gương hắt trở lại môi trường xung quanh cũ”.

Hiện tượng kỳ lạ này còn có thể xẩy ra trong cả môi trường xung quanh tự nhiên lẫn môi trường xung quanh tự tạo và đều phải sở hữu sức tác động ảnh hưởng lớn.

Phân loại các phản xạ ánh sáng

Phản xạ ánh sáng gồm có 2 loại: phản xạ thường xuyên và phản xạ khuếch tán.

Phản xạ thường xuyên là gì?

Khi có một chùm ánh sáng tới song song và được phản xạ trái lại song song theo một hướng, lúc này được gọi là hiện tượng kỳ lạ phản xạ thường xuyên (hay còn được gọi là phản xạ phản chiếu).

Ở trường hợp này, các tia tới song song và vẫn luôn song song ngay sau lúc phản xạ, nó chỉ đi theo một hướng và xuất hiện từ các mặt bằng nhẵn như gương phẳng hay các mặt bằng kim loại có độ bóng cao.

Vậy, một gương phẳng sẽ tạo ra sự phản xạ ánh sáng thường xuyên (ánh sáng phản xạ phản chiếu).

Khi một chùm tia song song rơi trên một mặt bằng nhẵn do có góc tới và góc phản xạ gần bằng hay bằng nhau nên có thể được phản xạ dưới dạng một chùm tia sáng song song theo một hướng.

Phản xạ khuếch tán là gì?

Hiện tượng kỳ lạ phản xạ khuếch tán sẽ xẩy ra khi có một chùm ánh sáng tới song song được phản xạ thành nhiều hướng khác nhau.

Các tia sáng tới song song lúc này sẽ không còn tồn tại song song sau lúc phản xạ nữa, mà chúng bị tán xạ ra các hướng khác nhau, hiện tượng kỳ lạ này còn được gọi là tán xạ không đều hay là phản xạ khuếch tán.

Hiện tượng kỳ lạ ánh sáng bị khuếch tán này được gây nên là các mặt bằng mấp mô như: bàn, ghế, phấn, tường, bìa cứng, giấy hay những vật kim loại không được đánh bóng. Bởi vì có góc tới và góc phản xạ hoàn toàn khác nhau, nên các tia sáng song song khi rơi trên một mặt bằng mấp mô sẽ theo nhiều hướng khác nhau.

Xem thêm: Chùm sáng là gì? Có mấy loại chùm sáng?

Định luật phản xạ ánh sáng

Thí nghiệm

Dùng đèn pin chiếu một tia tới SI lên một mặt gương phẳng được đặt vuông góc với một tờ giấy (như hình dưới) và quan sát.

Nhận xét

Tia sáng được phát ra từ đèn pin đi là là trên mặt tờ giấy, khi gặp gương, tia sáng bị hắt lại (tia IR). Tia sáng bị hắt lại đó gọi là tia phản xạ. Hiện tượng kỳ lạ này được gọi là hiện tượng kỳ lạ phản xạ ánh sáng.

Phát biểu nội dung định luật phản xạ ánh sáng

Nội dung định luật phản xạ ánh sáng được phát biểu như sau:

• Khi ánh sáng bị phản xạ, tia phản xạ sẽ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới.

• Góc phản xạ cũng sẽ bằng góc tới.

Lưu ý:

Định luật phản xạ ánh sáng cũng xuất hiện thể vận dụng được cho tất cả gương phẳng, gương cầu lõm và gương cầu lồi. Cụ thể như sau:

• Tia tới và tia phản xạ đều nằm trong cùng một mặt phẳng.

• Góc phản xạ luôn bằng góc tới.

Ngoài ra, khi một tia sáng chiếu lên trên mặt bằng gương thì góc tới và góc phản xạ của tia sáng này sẽ bằng 0. Sau đó, tia sáng này sẽ bị phản xạ trái lại bằng với vật.

Sự phản xạ trên những vật liệu phản xạ ánh sáng

Phản xạ ánh sáng của mắt

Khi ánh sáng được chiếu vào mắt người, con ngươi của mắt lúc này sẽ bị thu nhỏ lại. Vòng phản xạ ánh sáng chiếu vào phòng ban nhận sáng sẽ theo dây thần kinh thị giác vào pretectal trong não giữa.

Tiếp sau đó, chúng chạy vào nhân Edinger – Westphal và chạy trở ra dây thần kinh vận nhãn chung (thần kinh sọ 3) để vào hạch thần kinh mi. Khi chúng chuyển vào sẽ làm cơ mi co lại, khiến thu nhỏ con ngươi. Hiện tượng kỳ lạ con ngươi của mắt bị thu nhỏ lại này được gọi là hiện tượng kỳ lạ phản xạ ánh sáng của tiểu đồng .

Phản xạ ánh sáng trên gương cầu lồi

Gương cầu lồi có mặt phẳng là một phần của hình cầu và mặt phẳng cong phản xạ theo phía về phía của nguồn sáng.

Xem Thêm : Thành phần phụ chú là gì? Thành phần, cách nhận biết và ví dụ?

Gương cầu lồi có khả năng biến một chùm tia tới song song thành một chùm tia phản xạ phân kì và từ chùm tia tới quy tụ thành chùm tia phản xạ song song hoặc phân kì.

Phản xạ ánh sáng trên gương cầu lõm

Gương cầu lõm có đặc điểm là có mặt bằng là một phần hình cầu và chúng có mặt lõm được phản xạ hướng về phía ánh sáng.

Loại gương này được sử dụng với mục tiêu đấy là để quy tụ ánh sáng vì chúng có khả năng chuyển đổi một chùm tia sáng song song thành chùm tia sáng.

Khác với gương cầu lồi, gương cầu lõm có thể biến từ một chùm tia sáng phân kỳ hay quy tụ thành một chùm tia phản xạ song song và từ một chùm tia sáng phân kì thành một chùm tia phản xạ quy tụ.

Đặc biệt quan trọng, với sự phản xạ ánh sáng của gương cầu lõm có thể nung nóng hoặc đốt cháy vật nếu như có ánh sáng mặt trời chiếu.

Vẽ hình trình diễn định luật phản xạ ánh sáng

Chiếu một tia sáng SI lên một mặt gương phẳng được đặt vuông góc với một tờ giấy và quan sát.

Trong số đó:

• SI gọi là tia tới

• IR gọi là tia phản xạ

• IN gọi là pháp tuyến

• SIN = i gọi là góc tới

• NIR = i’ gọi là góc phản xạ

Một số dạng bài tập về định luật phản xạ ánh sáng lớp 7

Vì lượng tri thức cần học ngày càng nhiều, nên các em học trò cần phải nắm bắt được một số dạng bài tập trọng tâm trong lớp học học, để sở hữu thể làm tốt các bài kiểm tra sắp tới. Cụ thể như sau:

• Dạng 1: Vẽ tia phản xạ – Xác định góc tới, góc phản xạ
• Dạng 2: Xác định vị trí đặt gương
• Dạng 3: Quay gương

Để nắm vững hơn các dạng bài tập này, mời bạn đến với phần một số bài tập có lời giải về định luật phản xạ ánh sáng cơ bản lớp 7 ngay ở đây.

Một số bài tập về định luật phản xạ ánh sáng cơ bản (có đáp án)

Câu 1: Nội dung nào sau đây không thuộc định luật phản xạ ánh sáng:

A. Góc phản xạ bằng góc tới

B. Tia phản xạ bằng tia tới

C. Tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của mặt phẳng gương.

D. Góc hợp bởi tia tới và pháp tuyến bằng góc hợp bởi tia phản xạ và pháp tuyến

Câu 2: Chiếu một tia sáng đến một gương phẳng ta thu được một tia phản xạ tạo với tia tới một góc 40 độ. Góc tới giá trị là bao nhiêu độ? Chọn đáp án xác thực nhất và nêu cách làm:

A. 20 độ

B. 30 độ

C. 40 độ

D. 45 độ

Câu 3: Chiếu một tia tới SI lên một gương phẳng hoặc một mặt phẳng phản xạ, ta thu được một tia phản xạ IR tạo với tia tới SI một góc 60 độ. Tìm giá trị của góc tới i và góc phản xạ r. (lưu ý quy ước i là góc tới còn r là góc phản xạ)

A. i = r = 60 độ

B. i = r = 30 độ

C. i = 20 độ, r = 40 độ

Xem Thêm : Thingspeak là gì

D. i = r =120 độ

Câu 4: Chiếu một tia sáng SI lên một mặt phẳng gương, tia phản xạ IR của SI thu được nằm trên mặt phẳng nào?

A. Mặt phẳng gương

B. Mặt phẳng tạo bởi tia tới và mặt gương

C. Mặt phẳng vuông góc với tia tới

D. Mặt phẳng tạo bởi tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới

Câu 5: Câu nào ở đây là đúng về định luật phản xạ ánh sáng:

A. Tia tới vuông góc tia phản xạ

B. Tia tới bằng tia phản xạ

C. Góc tới bằng góc phản xạ

D. Góc cộng góc phản xạ bằng 180 độ

Câu 6: Cho tia tới SI phù hợp với mặt phẳng gương góc 30 độ. Hỏi tia phản xạ có số đo là bao nhiêu?

A. 30 độ

B. 50 độ

C. 60 độ

D. 90 độ

ĐÁP ÁN:

Câu 1: Không có sự so sánh về độ dài giữa các tia với nhau, độ dài các tia là vô hạn. => chọn câu B

Câu 2: Góc tới = góc phản xạ. Do đó pháp tuyến là tia phân giác của góc tạo bởi tia phản xạ và tia tới.

= > Góc tới = góc phản xạ = 40/2 = 20 (độ) => chọn câu A

Câu 3: Theo định luật phản xạ ánh sáng thì góc tới luôn bằng góc phản xạ tức i = r. Do đó ta loại trừ phương án C khi mà r # i.

Ta có i = r mà i + r = 60 độ —-> i = r = 30 độ => chọn câu B

Câu 4: Theo định luật phản xạ ánh sáng thì tia phản xạ nằm trong mặt phẳng chứa tia tới và pháp tuyến của gương ở điểm tới => chọn câu D

Câu 5: ​​​​Theo định luật phản xạ ánh sáng thì góc tới bằng góc phản xạ => chọn câu C

Câu 6: Tia SI phù hợp với mặt phẳng gương góc 30 độ. Lại sở hữu pháp tuyến vuông góc với gương:

=> SIN = 90 – 30 = 60 độ, => góc tới có độ lớn là 60 độ

Vận dụng định luật phản xạ ánh sáng ta có: i = r = 60 độ. => chọn câu C

Nội dung bài viết trên đã tổng hợp những lý thuyết cũng như những bài tập về phản xạ ánh sáng. Hy vọng rằng, thông qua những tri thức được san sẻ trong bài này, các em có thể hiểu và vận dụng được nhiều trong cuộc sống. Cảm ơn các em đã đón đọc nội dung bài viết.