Ngoài quy mô và phân loại dân số, cơ cấu tổ chức dân số đây chính là đặc tính thứ ba có ý nghĩa đặc biệt quan trọng quan trọng và nó hình thành dưới tác động của sự việc thay đổi mức sinh, mức chết và di dân theo số liệu. Sự phân chia tổng số dân của một nước hay một vùng thành các nhóm, các phòng ban theo một tiêu thức đặc trưng nhất định gọi là cơ cấu tổ chức dân số. Cơ cấu tổ chức dân số vàng có ý nghĩa quan trọng khi đối chiếu với các quốc gia.

Bạn Đang Xem: Cơ cấu dân số vàng là gì? Đặc điểm, khó khăn và giải pháp kinh tế?

Tư vấn luật trực tuyến miễn phí qua tổng đài Smartphone: 1900.6568

1. Cơ cấu tổ chức dân số là gì?

Khái niệm cơ cấu tổ chức dân số:

Cơ cấu tổ chức dân số là việc dựa vào các tiêu chí như độ tuổi, nghề nghiệp, nam nữ, trình độ… mà phân chia dân số thành các phòng ban khác nhau. Những phòng ban này biểu hiện đặc trưng của nhóm người nằm trong phòng ban đó.

Đặc trưng của cơ cấu tổ chức dân số:

Dựa vào những tiêu chí nhất định, người ta phân chia dân số thành những nhóm khác nhau với những đặc trưng riêng biệt.

– Cơ cấu tổ chức dân số theo giới:Theo giới là khái niệm biểu thị tương quan giữa giới nam so với giới nữ hoặc so với tổng số dân.

+ Cơ cấu tổ chức dân số theo giới thể hiện quan hệ, tỉ lệ giữa giới nam với giới nữ hoặc với tổng số dân.

+ Cơ cấu tổ chức dân số dưới tác động của trình độ phát triển kinh tế tài chính, sự di trú và tuổi thọ mà theo thời kì, theo từng khu vực có sự dịch chuyển nhất định.

+ Thường ở các nước phát triển, cơ cấu tổ chức dân số theo giới thì nữ chiếm tỉ lệ lơn hơn nam.

+ Cơ cấu tổ chức dân số tác động tới sự phân loại sinh sản, đời sống sinh hoạt và các chính sách phát triển, phúc lợi an sinh của khá nhiều quốc gia.

– Cơ cấu tổ chức dân số theo độ tuổi:

+ Cơ cấu tổ chức dân số theo tuổi là việc tập hợp và sắp xếp con người vào những nhóm tuổi nhất định.

+ Việc phân chia dân số theo cơ cấu tổ chức dân số nhóm tuổi giúp cơ quan chức năng nắm bắt được tình hình sinh, tử, tuổi thọ và có phương hướng xây dựng chính sách kiểm soát và điều chỉnh, phát triển nguồn lao động hợp lý.

Xem Thêm : Socket là gì? Kiến thức nền tảng về giao thức TCP/IP và UDP

+ Trong cơ cấu tổ chức dân số theo tuổi, có 3 nhóm tuổi: Nhóm dưới tuổi lao động : từ 0 đến 14 tuổi; Nhóm tuổi lao động: từ 14 đến 59 (hoặc 64) tuổi; Nhóm trên tuổi lao động: to thêm 60 hoặc 65 tuổi.

+ Tháp dân số biểu hiện cơ cấu tổ chức dân số theo độ tuổi và nam nữ. Gồm 3 loại cụ thể sau đây: tháp mở rộng, thu hẹp và ổn định.

+ Một giang sơn có dân số trẻ khi: có trên 35% người từ 0-14 tuổi và số người trên 60 tuổi nhỏ hơn 10%. Dân số trẻ đem lại nguồn lao động dồi dào cho xã hội nhưng cũng tạo nên sức ép dân số lớn.

+ Một giang sơn có dân số già khi: có dưới 25% người trong độ tuổi 0-14 tuổi, trên 15% người trên 60 tuổi. Dân số già thể hiện chất lượng sản phẩm cuộc sống cao do những lương dân số trên 60 tuổi đông và có nhiều kinh nghiệm sống. Tuy nhiên, này cũng là thử thách về nguồn lao động và gánh nặng về phúc lợi xã hội nhiều hơn cho giang sơn.

– Cơ cấu tổ chức dân số theo lao động:

Cơ cấu tổ chức dân số theo lao động cũng sẽ đã cho chúng ta thấy tại từng khu vực kinh tế tài chính tình hình dân số và nguồn lao động diễn biến ra sao.

Các nguồn lao động gồm có:

+ Là những người dân đang trong độ tuổi lao động, có đủ sức tham gia lao động.

+ Nguồn lao động được chia làm 2 nhóm.Nhóm hoạt động kinh tế tài chính cụ thể: là những người dân có việc làm tạm thời hoặc ổn định hoặc có nhu cầu lao động nhưng chưa tìm được việc và nhóm không hoạt động kinh tế tài chính cụ thể: là học trò, sinh viên, nội trợ và một số trường hợp khác không tham gia lao động.

2. Cơ cấu tổ chức dân số vàng là gì?

Khái niệm cơ cấu tổ chức dân số vàng:

– Cơ cấu tổ chức dân số vàng được hiểu là số người trong độ tuổi lao động tăng gấp hai lần số người phụ thuộc.

Có ba tỉ số phụ thuộc, cụ thể đó là:

+ Tỉ số phụ thuộc trẻ em (được tính bằng tỉ số giữa số trẻ em với 100 người trong độ tuổi lao động).

+ Tỉ số phụ thuộc già (được tính bằng tỉ số giữa số người cao tuổi với 100 người trong độ tuổi lao động).

+ Tỉ số phụ thuộc chung (được tính bằng tổng hai tỉ số phụ thuộc trên). Hai tỉ số phụ thuộc chung sẽ cho biết trung bình 100 người trong độ tuổi lao động phải gánh đỡ cho bao nhiêu người ngoài độ tuổi lao động.

Xem Thêm : Triều cường là gì? Nguyên nhân dẫn tới triều cường?

Khi tỉ số phụ thuộc chung nhỏ hơn 50 thì gánh nặng cũng thấp bởi trung bình một người ngoài độ tuổi lao động được hỗ trợ bởi hơn hai người trong độ tuổi lao động.

Khi dân số đạt được tỉ số phụ thuộc chung như vậy, chúng ta coi dân số đó đang đạt một cơ cấu vàng. Cơ cấu dân số vàng cũng sẽ kết thúc khi tỉ số phụ thuộc chung bắt đầu tăng trở lại và vượt ngưỡng 50.

– Theo một cách khác, trong Báo cáo kết quả của Tổng điều tra Dân số và Nhà ở 2009, Tổng cục Thống kê định nghĩa cơ hội dân số vàng xảy ra khi tỉ lệ trẻ em (0-14) thấp hơn 30% và tỉ lệ người cao tuổi (65 trở lên) thấp hơn 15%.

– Trong nhiều nghiên cứu, Andrew Mason, Ronald Lee và cộng sự tiếp cận bằng tỉ số hỗ trợ được đo bằng tỉ số giữa dân số hoạt động kinh tế với dân số không hoạt động kinh tế – và khi nào tốc độ tăng của tỉ số lớn hơn 0 thì dân số được coi là bước vào thời kì cơ hội dân số vàng.

Cơ cấu tổ chức dân số vàng thường kéo dãn từ 30 đến 35 năm, thậm chí còn dài thêm hơn. Nhiều quốc gia trên thế giới đã biết tận dụng triệt để thời cơ này để tạo nên những kì tích trong phát triển kinh tế tài chính, đưa giang sơn phát triển.

Như vậy, ta nhận thấy rằng, cơ cấu tổ chức dân số vàng hay còn gọi là lợi tức dân số, hành lang cửa số thời cơ nhân khẩu học hay quà tặng dân số được hiểu là một cơ cấu tổ chức dân số mà trong đó, số người trong độ tuổi có khả năng lao động (15-64) lơn hơn số người phụ thuộc (dưới 15 tuổi và từ 65 tuổi trở lên) từ hai lần trở lên.

Nói một cách khác, một dân số khi có từ hai người trong độ tuổi có khả năng lao động trở lên gánh một người phụ thuộc thì dân số đó có cơ cấu tổ chức vàng. Hiện tượng lạ cơ cấu tổ chức dân số vàng cũng chỉ xuất hiện một lần trong quá trình phát triển của một cộng đồng dân cư và chỉ kéo dãn 30-35 năm. Trong thời kỳ cơ cấu tổ chức dân số vàng, lực lượng lao động tăng lên làm cho khối lượng sản phẩm tạo ra cũng tăng lên, tài sản xã hội và gia đình được đảm bảo. Trong thời kỳ cơ cấu tổ chức dân số vàng thì dân số dưới 15 tuổi giảm đi sẽ tạo tham gia tốt hơn cho công việc phòng chống suy dinh dưỡng, khám chữa bệnh, nâng cao chất lượng sản phẩm giáo dục phổ thông, giảm bớt ngân sách về y tế và phúc lợi an sinh xã hội.

Tuy nhiên, do số người trong độ tuổi lao động tăng lên sẽ tạo ra sức ép về việc làm cũng như huấn luyện nghề. Ngoài ra, do số người cao tuổi (65 tuổi trở lên) tăng lên dẫn đến nhu cẩu tăng ngân sách góp vốn đầu tư cho phúc lợi an sinh xã hội và chăm sóc sức khỏe cho tất cả những người cao tuổi.

Từ những phân tích cụ thể trên thì thời kỳ cơ cấu tổ chức dân số vàng đã và đang mang lại thời cơ cũng như thử thách cho việc phát triển kinh tế tài chính – xã hội của giang sơn. Nhiều quốc gia đã tận dụng được thời cơ này để nâng tầm, phát triển nhanh nhưng cũng không ít quốc gia đã bỏ lỡ, chìm sâu trong bẫy thu nhập trung bình.

Cơ cấu tổ chức dân số vàng cũng nêu ra không ít những khó khăn, thử thách cần xử lý cụ thể như: Khi quốc gia có cơ cấu tổ chức dân số vàng thì tốc độ tăng nhanh của số dân trong độ tuổi lao động sẽ sở hữu được thể trở thành gánh nặng cho xã hội, nếu quốc gia có tỉ lệ thất nghiệp cao và năng suất lao động thấp.

4. Giải pháp của cơ cấu tổ chức dân số vàng:

Theo những Chuyên Viên, để nhằm mục tiêu có thể khắc phục những hạn chế và phát huy lợi thế của cơ cấu tổ chức dân số vàng, thì tất cả chúng ta sẽ cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, cụ thể như:

– Các quốc gia cần tiếp tục duy trì mức sinh hợp lí nhằm mục tiêu để sở hữu thể kéo dãn thời kì cơ cấu tổ chức dân số vàng, làm chậm quá trình già hóa dân số.

– Các quốc gia cần phải tăng thời cơ việc làm, nhất là những việc làm tạo giá trị ngày càng tăng, đa dạng hóa ngành nghề ở nông thôn;

– Các quốc gia cần phải nâng cao chất lượng sản phẩm huấn luyện nghề, huấn luyện theo nhu cầu thị trường lao động. Ðẩy mạnh công việc thông tin và dự báo cung và cầu nhân lực từng nghề, ngành.

– Các quốc gia cần phải xây dựng và hoàn thiện khối hệ thống các chính sách sử dụng lao động, lấy hiệu quả thao tác làm việc là tiêu chí ưu tiên hàng đầu trong sử dụng và đãi ngộ lao động.

– Cùng với đó, cần ứng dụng công nghệ thông tin tiến bộ trong công việc đăng kí, quản lí và thống kê dân số, đảm bảo cung cấp chuẩn xác, hiệu quả và kịp thời các số liệu cơ bản về dân số, phục vụ công việc nghiên cứu, phân tích, dự báo, triển khai chính sách trong toàn cảnh xã hội chuyển đổi nhanh và đa dạng.