Nghề chỉnh sửa viên ngày được nghe biết nhiều hơn và dành được nhiều sự quan tâm từ mọi người ở bất kỳ độ tuổi nào, nhất là so với những ai có thị hiếu viết lách. Vậy công việc này còn có nhiệm vụ và vai trò là gì, yêu cầu kỹ năng, tri thức gì?

Bạn Đang Xem: Biên tập viên là gì? Nhiệm vụ và vai trò của biên tập viên báo chí?

Trạng sư tư vấn luật miễn phí qua tổng đài điện thoại thông minh: 1900.6568

1. Chỉnh sửa viên là gì?

Theo Từ vị Tiếng Việt (NXB TP. TP.HCM) : “Chỉnh sửa là soạn, góp ý kiến với tác giả, kiểm tra những sơ sót của bản thảo tài liệu, mang theo xuất bản”. Một cách chuẩn xác, chỉnh sửa viên không phải là một nghề mà là một vị trí công việc, xuất hiện trong các nghành nghề dịch vụ như Báo chí truyền thông, Truyền hình, Xuất bản…

Hiện nay, việc làm chỉnh sửa tuy không là nghề “hot”, nhưng vẫn là nghề dành được nhiều tình cảm của những bạn trẻ. Những người dân trẻ yêu viết lách hẳn sẽ yêu chỉnh sửa. Và những ai đang tìm việc làm chỉnh sửa sẽ phải nghĩ đến điều trước tiên: Người chỉnh sửa đến với nghề bằng say mê, và có theo đuổi nó hay là không, phụ thuộc vào khả năng và say mê của chính họ.

Do yêu cầu khe khắt về tri thức và kỹ năng, bắt buộc những nhà chỉnh sửa phải xoành xoạch nỗ lực học hỏi và tự hoàn thiện bản thân mình để thoát khỏi sự đào thải nghiệt ngã của nghề. Tuy nhiên, đến với nghề chỉnh sửa, các bạn sẽ “ được” nhiều thứ vô giá. Đó là khả năng viết lách, là một kho tàng tri thức, và những kỹ năng cấp thiết để vững vàng trong cuộc sống. Điều đó lý giải vì sao chỉnh sửa vẫn là lựa chọn của nhiều bạn trẻ hiện nay.

Xem Thêm : Sugar Baby nghĩa là gì? Làm Sugar Baby có phạm pháp?

Hễ có người viết thì có người chỉnh sửa. Người chỉnh sửa đọc lại, suy nghĩ, làm cho những tác phẩm đến với hội đồng dễ dàng hơn. Họ có mặt ở mọi nơi: trong các tờ báo ngày, báo tuần, các nhà xuất bản, tại đài truyền thanh, đài truyền hình, doanh nghiệp giao tế nhân sự và quảng cáo. Tại những nước phát triển, họ còn hiện hữu trong những cơ quan cơ quan chỉ đạo của chính phủ, trường học và doanh nghiệp thường nhật. Hiện nay, có từ đầu đến chân chỉnh sửa thông tin cho những trang Web.

Nói chung, ngày này, không một nhà lãnh đạo cơ quan truyền thông nào mà lại không thừa nhận giá trị của những chỉnh sửa viên giỏi. Các báo Việt Nam trả lương cho những người chỉnh sửa cao hơn nữa cho phóng viên báo chí cùng trình độ; có thể gần gấp đôi. Các tờ báo, tập san, đài truyền thanh, đài truyền hình uy tín có một điểm chung: tất cả đều sử dụng những chỉnh sửa viên giỏi. Tay nghề cao của tập thể chỉnh sửa viên là một trong những yếu tố quan trọng nhất tạo nên sức mạnh cho một cơ quan truyền thông.

Như vậy, chỉnh sửa viên là một vị trí công việc xuất hiện trong nhiều nghành nghề dịch vụ nghề nghiệp như báo chí truyền thông, truyền hình, xuất bản… Cứ ở đâu có người viết thì ở đấy ắt sẽ xuất hiện người chỉnh sửa. Chỉnh sửa viên là người đảm bảo sự chỉnh tề về hình thức, nội dung sản phẩm trước lúc công khai với hội đồng. Bởi vậy, vị trí này yêu cầu tri thức, kỹ năng chuyên sâu nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm của những bản thảo văn học, nội dung bài viết của phóng viên báo chí hoặc kịch bản của những lớp học truyền hình.

Chỉnh sửa viên trong tiếng Anh là Editor

2. Nhiệm vụ của chỉnh sửa viên báo chí truyền thông:

Chỉnh sửa viên không đơn giản chỉ là người… soi lỗi. Công việc của họ khá đa dạng và phức tạp, gồm có từ việc nghe ngóng tin tức, lựa chọn đề tài, thao tác với phóng viên báo chí, cho tới sửa bài, hướng dẫn trang…

Ở các tòa soạn, chỉnh sửa viên có nhiệm vụ nhận nội dung bài viết của những phóng viên báo chí để sàng lọc, chỉnh sửa hình thức, ngôn từ. Chỉnh sửa viên không chỉ đảm nhận việc sửa lỗi chính tả mà còn phải kiểm tra nguồn thông tin nội dung bài viết, tránh trường hợp thông tin bị bịa đặt, xuyên tạc. Họ đó chính là người bảo vệ uy tín của toàn soạn và các phóng viên báo chí bằng việc kiểm định các thông tin trước lúc chúng được xuất bản.

Trong nghành nghề dịch vụ truyền hình, chỉnh sửa viên thực chất cũng đó chính là phóng viên báo chí truyền hình. Đã bao giờ bạn gặp gỡ hình ảnh chỉnh tề, nhàn nhã của phóng viên báo chí trên tivi chưa? Thực chất, công việc của họ không chỉ đơn giản là đọc cho người theo dõi nghe đâu. Ở khâu sẵn sàng chuẩn bị, họ phải lên ý tưởng, tìm kiếm nguồn tin, lấy tin, chỉnh sửa thành bản tin, cuối cùng mới là đọc tin cho mọi người nghe đấy.

Chỉnh sửa viên trong nghành nghề dịch vụ xuất bản là một người đảm bảo sự chỉnh tề cho một cuốn sách trước lúc nó được xuất bản. Thỉnh thoảng, chỉnh sửa viên sẽ phải sát cánh đồng hành cùng tác giả để tạo nên cấu trúc hoàn chỉnh cho một quyển sách. Nội dung một quyển sách gồm có ti tỉ vấn đề: Từ việc title có bắt tai không, đến dùng ảnh nào minh họa thì sẽ phù hợp, đoạn này diễn đạt đã hợp lí chưa…

3. Vai trò của chỉnh sửa viên báo chí truyền thông:

Xem Thêm : Spam có nghĩa là gì? Spam Facebook, tin nhắn, mail là gì?

Vai trò của biên tập viên là vô cùng to lớn. Tuy nhiên, trong quá trình tác nghiệp, ít có người nào lại không một lần mắc lỗi chỉnh sửa. Có vô vàn nguyên nhân (cả khách quan, chủ quan) dẫn đến sai sót trong công việc biên tập của chỉnh sửa viên. Dưới góc độ nghề nghiệp, sai sót trong khâu biên tập nói chung là không thể tránh khỏi. Do vậy, người làm công tác biên tập phải hết sức cẩn trọng, hạn chế tối đa những sai sót không đáng có để hoàn thành tốt chức năng “Bà đỡ” của tác phẩm báo chí. Chức năng đó được thể hiện ở những vai trò cơ bản sau đây:

Thứ nhất, với vai trò như người thợ hoàn kim giỏi

Biên tập là sửa chữa, làm đẹp giúp tác phẩm hay hơn, thâm thúy hơn, hoàn thiện hơn. Tuy nhiên, vì một lý do nào đó, tác phẩm của tác giả có thể mắc những lỗi nhất định như lỗi chính tả, kỹ thuật soạn thảo văn bản, hành văn, ngữ nghĩa; không phù hợp tôn chỉ, mục đích của tờ báo; vi phạm quan điểm chính trị, đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước… Công việc của biên tập viên là phải kịp thời phát hiện và chỉnh sửa những lỗi đó. Để làm được việc này, ngoài bản lĩnh chính trị, trình độ kỹ năng tay nghề nghiệp vụ vững vàng, đòi hỏi biên tập viên phải có đức tính cần mẫn, chịu khó nghe nhiều, đọc nhiều và tích cực tra cứu thông tin có liên quan đến nội dung nội dung bài viết và lĩnh vực được phân công biên tập. Chính vì vậy, họ được ví như những người “thợ kim hoàn” có tay nghề giỏi, phải luôn “làm đúng, làm đủ, làm đẹp” để tác phẩm báo chí lung linh hơn, có tính thẩm mỹ hơn.

Tác phẩm báo chí được độc giả đón nhận trước hết, trên hết là do nội dung hay, sâu sắc, có tính thời sự và kỹ thuật trình bày đẹp, thẩm mỹ. Bởi vậy, chỉnh sửa viên phải ghi nhận “gạn đục, khơi trong”, chuẩn xác về câu từ, ngữ nghĩa, hành văn diễn đạt để tác phẩm trong hơn, sáng hơn, dễ nhớ, dễ hiểu và làm đẹp hơn cho tác phẩm.Muốn vậy, chỉnh sửa viên phải khéo léo đánh bóng những vết nhám, vết sần, vá víu những lỗ hổng, khuyết thiếu làm cho tác phẩm sạch hơn, tinh hơn trước đây lúc tới với hội đồng.

Thứ hai, với vai trò như người gác cổng kiểm tra

Chỉnh sửa viên phải hiểu biết và có thế giới quan, phương pháp luận khoa học; biết “nương theo” văn bản, dựa vào ý tưởng có sẵn, đọc đi đọc lại nhiều lần bản thảo để phát hiện ra những “hạt sạn” của tác phẩm. Nếu phát hiện những lỗi thuộc về câu từ, ngữ nghĩa mà tác giả chưa làm rõ thực chất khoa học của vấn đề, hiện tượng lạ thì chỉnh sửa viên phải trao đổi, làm rõ để đi đến thống nhất. Trường hợp tác giả vô tình, hoặc hữu ý sử dụng các từ, cụm từ, câu văn theo dụng ý riêng, có nội dung không phù phù hợp với tôn chỉ tờ báo, sai về chủ trương, ý kiến của Đảng, chính sách pháp luật của Quốc gia, lợi ích của Nhân dân, người chỉnh sửa phải kiên quyết đấu tranh, bác bỏ bỏ. Trường hợp tác giả thừa hưởng, sao chép ý tưởng, “copy – paste” nội dung các công trình xây dựng đã công bố, người chỉnh sửa phải báo cáo giải trình với lãnh đạo toà soạn để sở hữu giải pháp xử lý phù hợp, đúng luật… Có như vậy, chỉnh sửa viên mới có thể hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ gác cổng của mình.

Thứ ba, vai trò cầu nối giữa tác giả và độc giả

Chỉnh sửa là quá trình tương tác giữa người chỉnh sửa với tác giả thông qua tác phẩm nhằm đưa tác phẩm hay đến với hội đồng. Như vậy, chỉnh sửa viên đó chính là nhịp cầu nối giữa tác giả với hội đồng. Tiến độ, nhịp độ, chất lượng sản phẩm và hiệu quả “cầu nối” phụ thuộc rất nhiều vào sự “thông minh” của chỉnh sửa viên. Thực tế cho thấy, không phải tác giả nào cũng luôn tồn tại khả năng viết tốt; thậm chí là văn bản đến tay chỉnh sửa viên chỉ là ý tưởng phác thảo, vật liệu thô của tác giả. Do vậy, chỉnh sửa viên phải là người chắp nối các ý tưởng, chỉnh sửa, hoàn thiện giúp bản thảo trở thành tinh hơn, hoàn chỉnh hơn. Về góc độ này, rõ ràng, chỉnh sửa viên là khâu trung gian kết nối giữa tác giả với độc giả. Nếu khâu này bị lỗi nhịp ở đâu đó, thế tất sẽ tác động ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng sản phẩm, hiệu quả và tính thời sự của nội dung bài viết.