Thung lũng kì lạ

Khái niệm

Thung lũng kì lạ trong tiếng Anh là uncanny valley.

Thung lũng kì lạ là một hiện tượng kỳ lạ xẩy ra trong tâm lí và nhận thức của con người liên quan đến những vật thể giống người (thường là robot và hình ảnh), và xác định phản ứng của tất cả chúng ta so với vật thể đó.

Đây vẫn chỉ là một giả thuyết, và nó được cho là nếu một vật thể không phải người nhưng ngày càng trở thành giống người hơn, thì sẽ nhận được phản ứng tích cực và mạnh mẽ tới từ những người xem. Tuy nhiên, khi vật thể này đạt đến một ngưỡng giống nhất định (có da, tóc và mắt giả, cảm xúc gương mặt…), khiến nó càng trở thành y hệt người, thì phản ứng nhanh chóng đổi trái lại: mọi người trở thành kinh sợ nó.

Xem Thêm : ETS LÀ GÌ

Vì vậy, thung lũng kì lạ có thể được khái niệm là phản ứng tiêu cực của mọi người so với một số robot giống như thực.

Tìm hiểu về thung lũng kì lạ

Khái niệm thung lũng kì lạ lần trước nhất được khái niệm bởi Masahiro Mori, một GS ngành khoa học người máy, vào năm 1970, trong tiếng Nhật là Bukimi no Tani Gensho.

Thuật ngữ này đề cập đến một biểu đồ được hình thành khi vẽ các phản ứng của con người so với những vật thể khác nhau, theo trật tự có ngoại hình ngày càng giống người.

Khi mức độ giống người của vật thể tăng lên, sự thích thú của mọi người so với nó cũng tăng lên nhưng chỉ đến một điểm nhất định. Khi vượt qua điểm đó, sự giống người trở thành kém quyến rũ, kì dị và gây ra sự lo lắng, sợ hãi.

Nhưng khi ta vượt qua điểm này, và mô phỏng trở thành hoàn hảo hơn, tất cả chúng ta lại sở hữu một sản phẩm hoàn hảo và quyến rũ mọi người.

Xem Thêm : SVC là gì? Có nghĩa là gì trên Facebook?

Gọi là “thung lũng” kì lạ, vì sự yêu thích đột ngột giảm xuống và sau đó tăng lên ngay tức thời ở phía đầu bên kia, tạo thành hình chữ V, trông giống mặt phẳng cắt ngang của một thung lũng.

Đây là lí do vì sao các robot phim hoạt hình như Wall-E hoặc Eve của Pixar trông dễ thương với hồ hết mọi người.

Trái lại, cũng luôn có một số robot giống con người, ví dụ như người máy tương trợ huấn luyện nha khoa Showa Hanako hay robot trẻ em CB2, chúng rơi vào khu vực thung lũng kì lạ trên biểu đồ. Những robot này còn có khuôn mặt rất giống con người nhưng có tỉ lệ kém hoặc màu da không thật và kết cấu cao su đặc, hoặc có một hai con mắt với cái nhìn trống rỗng.

Các nhà thiết kế robot cũng chia làm hai phái. Một phái mô phỏng vẻ ngoài đến mức vô cùng trung thực, đến mức khó phân biệt thật giả, chúng có giọng nói, hình dạng, cá tính, tính chất giống con người. Một phải khác thì hoàn toàn bỏ đi vẻ ngoài của con người, thiết kế tối giản và đưa vào những đặc điểm dễ thương và gần gụi với mọi người hơn.

(Theo Techopedia, Spectrum)