Trong nền văn xuôi tân tiến của Việt Nam, thể loại tùy bút được nghe biết rất sớm và có đóng góp to lớn vào sáng tác của không ít nhà văn tên tuổi như Nguyễn Tuân, Hoàng Phủ Ngọc Tường, Thạch Lam… Trong Khóa học học tùy bút, cũng được đề cập tới. Vậy tùy bút là gì, đặc điểm ra sao, hãy cùng tìm hiểu trong nội dung bài viết ngày hôm nay.

Bạn Đang Xem: Khái niệm tùy bút là gì lớp 7

Tìm hiểu về tùy bút

Khái niệm

– Tùy bút được hiểu là thể loại thuộc quy mô kí, trong đó tác giả ghi chép lại các sự việc được quan sát và suy ngẫm về cảnh vật, con người xung quanh một cách trung thực.

– Về thể loại tùy bút, được xem là lối chơi độc tấu của cái tôi trữ tình, là tùy theo hứng mà viết (sự thực, việc thực chảy qua ngòi bút dạt dào cảm xúc của nhà văn nên thấm đẫm chất thơ).

Thẩm mỹ trong tùy bút

Tùy bút là một thể loại tùy hứng, vì vậy xét về thẩm mỹ và nghệ thuật, nó mang phong cách thẩm mỹ và nghệ thuật vô cùng tự do, phóng khoáng và giàu chất trữ tình.

Ở đó, tùy bút thể hiện rõ cái tôi của người nghệ sỹ vô cùng sinh động và rõ nét, “là lối chơi độc tấu của cái tôi trữ tình”.

– Tùy bút mang đậm màu văn học và chất báo mạng:

+ Chất văn thể hiện ở những cảm xúc và suy tư của nhân vật trữ tình thỉnh thoảng lãng mạn, bay bổng, có những lúc lại rất thâm thúy và đa chiều. Ngoài ra chất văn còn là một ở cách tác giả tuyển lựa, dùng từ ngữ một cách trau chuốt, kĩ lưỡng, thể hiện tài nghệ của ngòi bút tinh tế.

+ Chất báo thể hiện ở tính update, cái thể hiện nhanh tin tức xẩy ra trong cuộc sống hàng ngày bởi tùy bút là viết về cái thực, việc thực diễn ra trong đời sống hàng ngày.

Xem Thêm : Cách phân biệt nick Facebook ảo để tránh bị lừa đảo khi mua bán trên mạng

=> Một bài tùy bút hay thể hiện trên phương diện thẩm mỹ và nghệ thuật về từ ngữ, câu văn, chất thơ, chất báo thì vẫn phải mang đậm cảm xúc của nhân vật trữ tình, mạch văn bao giờ cũng trung thực thể hiện suy ngẫm và tư tưởng một cách xuyên thấu.

Đặc điểm của tùy bút

Xét về đặc điểm của tùy bút, tất cả chúng ta nhận diện dựa trên một số phương diện sau đây:

Đề tài

– Tùy bút có đề tài vô cùng phong phú, đa dạng. Đề tài trong tùy bút có thể là tất cả những phương diện trong đời sống xã hội, từ văn hóa truyền thống, lịch sử dân tộc đến cái vấn đề nóng, vấn đề manh tính thế sự, đời tư…Các đề tài luôn luôn được tác giả hướng tới đưa chất liệu vào trong tùy bút thể hiện cái tôi suy ngẫm, suy tư của nhân vật trữ tình.

– Tùy bút là phóng theo bút mà viết, vì vậy thường tái tạo cảm xúc, nột tâm của con người xen kẹt nhiều cung bậc cảm xúc. Đó có thể là thứ cảm xúc đơn giản về tình yêu tự nhiên, con người, cũng sẽ có thể là cảm xúc phức tạp, nỗi ám ảnh, day dứt…Ngoài ra tùy bút còn thể hiện cái nhạy cảm vô cùng tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp tự nhiên và những giá trị văn hóa truyền thống truyền thống.

Lời văn, giọng điệu

– Đặc điểm trong lời văn, giọng điệu của thể loại tùy bút, bao giờ cũng mang lối văn uyển chuyển, linh hoạt, đầy sáng tạo, bất thần của nhân vật trữ tình. Lời văn có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa chất thơ và chất tường thuật, tạo cảm giác mềm mại trong cách kể chuyện.

– Người nghệ sỹ trong tùy bút phải thật sự là nhân vật xuất chúng, được xem là “bậc thầy ngôn từ” bởi lối hành văn độc tấu đảm bảo trau chuốt từng từ ngữ, câu văn. Giọng điệu luôn chậm rãi, như thủ thỉ tâm tình. Người kể chuyện xưng tôi – nhân vật trữ tình dẫn dắt mạch cảm xúc cho toàn bài tùy bút.

Kết cấu:

– Tùy bút không như các thể loại truyện ngắn hay tiểu thuyết khác khi chú trọng vào diễn biến, trình tự, diễn biến mà chỉ chú tâm thể hiện dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình.

Xem Thêm : LGBT là gì, ý nghĩa lá cờ LGBT và những điều có thể bạn chưa biết

– Nếu truyện ngắn, tiểu thuyết kể về một nhân vật với chuỗi hành trình dài trong cuộc sống của họ, thì tùy bút lại chú trọng làm nổi trội hình ảnh con người trong một khoảnh khắc, thỉnh thoảng chỉ là một lát cắt trong chuỗi hành trình dài cuộc sống của con người. Trong số đó xen kẹt những suy tư, bình phẩm hay ngợi ca con người, làm nổi trội con người (chủ nghĩa nhân vật lớn lao).

Phân biệt tùy bút và bút kí

– Tùy bút và bút kí đều thuộc thể loại kí. Kí là một thể văn tự sự viết về người thực, việc thực, những điều mắt thấy tai nghe của nhà văn từ các chuyến hành trình cùng với cảm tưởng của mình. Vì vậy nét chung trong một bài tùy bút hay bài bút kí là tạo được sự quyến rũ qua tài năng, trình độ quan sát, nghiên cứu, diễn đạt của tác giả khi đối chiếu với vấn đề được đề cập tới.

– Tuy nhiên, tùy bút và bút kí cũng sẽ có điểm khác biệt. Nếu tùy bút thiên về tình cảm, cảm xúc của nhân vật trữ tình thì bút kí lại thiên về ghi chép để phản ánh hiện thực đời sống.

+ Nếu tùy bút là dòng cảm xúc của người nghệ sỹ trong một lát cắt của đời sống, thì bút kí thể hiện hai khía cạnh: hiện thực khách quan được thể hiện trong bài hồi kí và ẩn sau đó cũng là cảm nhận của nhà văn.

Cac tác phẩm thể loại tùy bút

– Người lái đò sông Đà của Nguyễn Tuân: là kết quả của chuyến hành trình thực tế của Nguyễn Tuân khi tới với miền Tây Bắc rộng lớn, xa xôi của Tổ quốc. Qua bài tùy bút, Nguyễn Tuân muốn ngợi ca vẻ đẹp hùng vĩ của tự nhiên Tây Bắc, từ đó làm nổi trội hình ảnh con người mang vẻ đẹp nhân vật trong chính những điều bình dị, lẽ thường. Bài tùy bút thể hiện cảm nhận của tác giả: chủ nghĩa nhân vật cách mệnh đâu phải có ở chiến trường khốc liệt mà còn tồn tại ở công cuộc dựng xây tổ quốc hôm nay.

– Một thứ quà của lúa non: cốm của nhà văn Thạch Lam: cảm xúc của tác giả khi viết về thứ quà bình dị, giản dị nhưng quý giá đó là cốm. Thạch Lam đã đặt rất nhiều tâm tư tình cảm của mình vào bài tùy bút, từ đó khơi gợi biết bao điều về giá trị văn hóa truyền thống và giữ gìn truyền thống ý thức trong văn hóa truyền thống siêu thị nhà hàng của nhân dân ta.

=> Những điều đẹp đẽ, khuất lấp đằng sau những thứ bình dị, lẽ thường, những điều tưởng chừng đơn giản nhất trong cuộc sống là điều nổi trội trong thể loại tùy bút.

Như vậy, tùy bút là thể quy mô kí làm phong phú thêm vào cho kho tàng văn học của nước nhà. Tùy bút phát triển ở cả trước cách mệnh Tháng Tám và sau cách mệnh Tháng Tám thể hiện cái nhìn khác biệt và cảm nhận có sự thay đổi của cái tôi trữ tình tài hoa.

Hiểu được cái hay trong đặc điểm thẩm mỹ và nghệ thuật của nó, ta mới thấy hết được cái đặc sắc trong cách kể chuyện của người nghệ sĩ. Khái niệm tùy bút là gì và một vài đặc điểm của thể loại này hi vọng cung cấp cho những bạn những thông tin quan trọng về thể loại văn học này.

Thuật Ngữ –

• Nghĩa đen nghĩa bóng là gì? Các ví dụ

• Thành phần riêng biệt là gì? Đặt ví dụ

• Các loại từ trong Tiếng Việt (Đầy Đủ)

• Thơ lục bát là gì, cách gieo vần thơ lục bát

• Ý nghĩa nhan đề các tác phẩm văn học nổi tiếng

• Văn nghị luận là gì, các dạng văn nghị luận thường gặp

• Các thể thơ Việt Nam thường gặp