Chào các bạn,

Bạn Đang Xem: Tình nghĩa là gì? | Đọt Chuối Non

Tất cả chúng ta rất thân thuộc với từ “tình nghĩa”—tình nghĩa bè lũ, tình nghĩa thầy trò, tình nghĩa bạn bè, tình nghĩa vợ chồng, tình nghĩa cha con. Nhưng nếu phải dịch ra tiếng Anh thì có nhẽ từ giản dị nhất để dịch là “relationship”, dịch ngược trở lại tiếng Việt là “liên hệ”, tức là, hỡi ơi, cả “tình” lẫn “nghĩa” đã biến mất trong tiến trình dịch. Chữ tiếng Anh khác, sâu hơn một tẹo là “bond, bonding”—father-son bond, brotherhood bond… Nhưng bond là nói về khắng khít, keo dính, hơn là “cảm xúc” và “nghĩa vụ”.

“Tình” thì dễ hiểu rồi. Đó là phần xúc cảm của trái tim. “Nghĩa” là “nghĩa vụ”, các trách nhiệm tất cả chúng ta có với nhau trong liên hệ với những người khác. Nghĩa vợ chồng thì có nhiệm vụ của vợ và chồng khi đối chiếu với nhau. Nghĩa bè lũ, nghĩa thầy trò… cũng đều như vậy.

Và nếu nói đến nghĩa vụ thì có nhẽ ai trong tất cả chúng ta cũng biết rồi: Nói chung là tốt với nhau—khiêm tốn với nhau, thành thật với nhau, nhân ái với nhau, lễ nghĩa với nhau, viện trợ nhau, đùm bọc nhau, khuyến khích nhau, nguyện cầu lẫn nhau… Sống tốt với nhau thì ai trong tất cả chúng ta đã và đang biết lý thuyết hết rồi.

Các điều tốt với nhau tất cả chúng ta vừa kể trên đều nằm trong một chữ cổ là “tình nghĩa”, và chữ thời đại hơn là “trung thành với chủ” (loyalty). Người trong một liên hệ nào đó cha con, thầy trò, vợ chồng, bè lũ… thì phải trung thành với chủ với nhau. Tức là phải sống tốt với nhau theo những kiểu ta mới kể trên.

* Tuy nhiên, có một điểm trung thành với chủ quan trọng nhất mà mình cần nhắc đến ở đây, để tất cả chúng ta cùng ghi nhớ.

Xem Thêm : Chives: nguyện cả đời rình mua loại rau thơm yểu điệu thục nữ này

Trong khuông cảnh chính trị xã hội Việt Nam 60, 70 năm nay, cái ta thấy thường xuyên nhất là bè lũ thân thiết thường trở thành thù địch chỉ vì tư tưởng chính trị khác nhau. Người ta không chỉ bỏ nhau và còn tiến tới mức tính sổ nhau vì tư tưởng chính trị.

Các bạn, mình thật sự là chẳng biết trên thế giới có điều gì ngu si hơn vậy. Chỉ có những người dân ngu dốt mới đặt chính trị lơn hơn tình người. Chính trị chỉ là lý‎ thuyết quản lý, mà là l‎ý thuyết quản lý rất l‎‎ý thuyết, thường là chẳng có thực nghiệm gì cả. Một ông bá vơ nào đó l‎ý thuyết triết lý lăng nhăng về chính trị, nghe bùi lỗ tai, thế là thiên hạ có thể nhong nhong hò la giết nhau cho “lý lẽ”. Các lý‎ thuyết quản lý đơn vị may ra còn được nhiều đơn vị thực nghiệm để sở hữu kinh nghiệm thực. Còn các l‎ý thuyết chính trị thì phần nhiều là bá vơ, sao người ta có thể ngu si đến nỗi dùng chính trị để giết nhau hay thanh trừng nhau là sao? Mình chẳng hiểu được. Nếu mọi l‎ý thuyết chính trị đều hay hết, sao ta có đủ loại rủi ro đáng tiếc tài chính chính trị trên thế giới, với đủ mọi loại lý thuyết chính trị được thực hiện. Vậy là sao?

Nếu vợ chồng ly dị nhau vì dị đồng ‎ý kiến trong việc quản lý đơn vị của vợ chồng, bè lũ thành thù địch chỉ vì dị đồng ý kiến trrong việc quản lý đơn vị chung… Nếu đó không phải là ngu dốt thì còn tồn tại từ nào khác?

Chính trị chỉ là một lý‎ thuyết quản lý, không hơn không kém. Không thể quá ngu dốt đến mức tôn thờ một lý‎ thuyết quản lý đến mức lệ thuộc vào nó để biến bè lũ bạn bè thành thù địch. Ngu dốt nào thì cũng phải có giới hạn của nó. Please!

Lòng trung là như vậy. Mối người dân có một tư duy khác nhau, kẻ thích mắm tôm người ghét mắm tôm. Liệu cách mà sống chung vui vẻ, hòa bình, thân ái. Tôn trọng nhau và kính nể tình bạn, tình bạn bè, tình thầy trò, tình vợ chồng…

Nếu vợ ta cắt tóc ngắn thì vẫn là vợ ta, bạn ta làm nghề ta ghét cũng là bạn ta, anh ta tư duy kiểu ta cho là ngu dốt thì vẫn là anh ta… Đó là trung thành với chủ. Trung thành với chủ làm cho tình nghĩa vượt lên các lý do phân cách thông thường như thị hiếu, tôn giáo, chính trị…

* Một điều khác nữa là, nếu như khách hàng mình lên là bạn mình, nhưng nếu như khách hàng mình xuống, bị đám đông sỉ nhổ, thì mình hoặc hùa theo đám đông chê bai bạn mình, hay bỏ chạy trốn mất tiêu. Đó là hèn mạt và phản trắc.

Xem Thêm : Phí lưu ký chứng khoán là gì?

Nếu đã là bạn, dù ta có thể hoàn toàn dị đồng ý về việc bạn làm, ta vẫn có thể nói rằng: “Cậu có thể tựa vào vai tớ khi cần một bờ vai để tựa.”

Và điều này cũng đúng với tất cả mọi loại tình nghĩa khác—vợ chồng, bạn bè, thầy trò…

Nếu ta không đã chiếm hữu lòng trung, thì thực sự là ta không đáng để sở hữu một liên hệ tình cảm nào với ai, vì mọi liên hệ tình cảm của ta không bao giờ có thể gọi là tình nghĩa.

Chúc các bạn một ngày tình nghĩa.

Mến,

Hoành

© copyright 2011 Trần Đình Hoành Permitted for non-commercial use sentayho.com.vn