Hậu quả của việc bị ngắt kết nối với SWIFT là lớn, nhưng không chỉ Nga phải hứng chịu. Ảnh minh họa

Bạn Đang Xem: Hệ thống SWIFT là gì? Có vai trò thế nào đối với hoạt động thanh toán?

Ngày 26-2, Mỹ và các liên minh quyết định loại Nga khỏi mạng lưới hệ thống tính sổ quốc tế SWIFT nhằm đáp trả ‘chiến dịch quân sự chiến lược đặc biệt quan trọng’ của Matxcơva ở Ukraine. Đây là một trong hàng loạt các giải pháp trừng trị trước đó chưa từng có mà Mỹ và phương Tây nhằm vào Nga.

SWIFT là gì?

SWIFT là viết tắt của Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication (tạm dịch là Thương Hội Viễn thông tài chính liên nhà băng toàn cầu), được thành lập năm 1973 thay thế telex.

SWIFT có trụ sở tại Bỉ và được điều hành bởi một hội đồng gồm có 25 người, trong đó có Eddie Astanin, Chủ toạ hội đồng quản trị Trung tâm lưu ký tính sổ quốc gia Nga. SWIFT tự coi mình là một “cơ quan trung lập”, được thành lập theo pháp luật Bỉ và phải tuân thủ các quy định của Liên minh châu Âu.

Xem Thêm : Bulk density là gì

SWIFT hiện được hơn 11.000 tổ chức tài chính sử dụng để gửi tin nhắn nhắn và thực hiện các giao dịch thanh toán tính sổ an toàn. Chỉ riêng trong năm 2020, đã có tầm khoảng 38 triệu giao dịch thanh toán được thực hiện mỗi ngày thông qua nền tảng SWIFT, trị giá lên hàng nghìn tỷ USD.

SWIFT định tuyến các tin nhắn chuyển tiền từ nhà băng này sang nhà băng khác, được cho phép họ biết cuối cùng tiền sẽ tới nơi nào. Tiền vận chuyển từ tài khoản này sang tài khoản khác thường đi qua nhiều nhà băng trước lúc đến đích cuối cùng, đặc biệt quan trọng nếu liên quan đến ngoại tệ. Nói tóm lại, SWIFT giúp thương nghiệp quốc tế, tính sổ xuyên biên giới và chuyển tiền quốc tế trở thành dễ dàng hơn.

Việc loại bỏ Nga khỏi SWIFT sẽ làm các tổ chức tài chính gần như không thể gửi tiền vào hoặc thoát khỏi nước này, gây ra cú sốc cho những doanh nghiệp Nga và khách hàng nước ngoài của những doanh nghiệp này – nhất là những nhà nhập khẩu dầu mỏ và khí đốt bằng đồng nguyên khối USD.

Theo Thương Hội SWIFT quốc gia Nga, khoảng tầm 300 nhà băng và tổ chức của nước này sử dụng SWIFT, hơn một nửa tổ chức tín dụng thanh toán tham gia mạng lưới hệ thống này biến Nga thành nước đứng thứ hai sau Mỹ về số lượng người dùng.

Các Chuyên Viên so sánh việc Nga bị nockout khỏi SWIFT cũng giống như bị cắt Internet. “SWIFT không chuyển tiền mà chuyển thông tin về tiền. Thật ra nó như một social nhắn tin, một Twitter cho những nhà băng”, bà Alexandra Vacroux, giám đốc Trung tâm nghiên cứu Nga và Á-Âu của ĐH Harvard, mô tả.

SWIFT ghi nhận trung bình 42 triệu tin nhắn mỗi ngày trong năm 2021 và đến 82 triệu tin nhắn trong tháng 2-2022. Các tin nhắn này là về giao dịch thanh toán kinh doanh chứng khoán, thương nghiệp…

Nga bị nockout khỏi SWIFT, hậu quả thế nào?

Xem Thêm : Lực là gì – Khái niệm, Phân loại, đơn vị tính, ứng dụng

Bà Alexandra Vacroux, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Nga và Á – Âu của ĐH Harvard, nhận định: “Nga phụ thuộc rất nhiều vào SWIFT. Việc loại Nga khỏi SWIFT sẽ ngừng tất cả những giao dịch thanh toán quốc tế, gây biến động tiền tệ và thất thoát dòng vốn lớn”. Ngoài ra, theo báo USA Today, Nga sẽ gặp khó khăn, nếu bị nockout khỏi SWIFT, khi thực hiện các giao dịch thanh toán quốc tế, gồm có thu lợi nhuận từ dầu và khí đốt, vốn chiếm hơn 40% doanh thu của Nga

Tuy nhiên, Mỹ và Đức cũng sẽ thiệt hại nhiều nhất nếu Nga bị nockout khỏi SWIFT, do các nhà băng của họ sử dụng SWIFT để liên lạc với những nhà băng Nga nhiều nhất. “Nếu Nga bị nockout khỏi SWIFT, chúng tôi không sở hữu và nhận được ngoại tệ. Nhưng người mua, tiêu biểu là các nước châu Âu, cũng sẽ không sở hữu và nhận được sản phẩm & hàng hóa của chúng tôi, như dầu mỏ, khí đốt, kim loại và nhiều linh phụ kiện quan trọng khác”, Nikolai Zhuravlev, Phó Chủ toạ Hội đồng Liên bang Nga (Thượng viện Nga) cho thấy thêm.

Nga sẽ sở hữu giải pháp thay thế SWIFT?

Thời điểm năm 2012, SWIFT đã loại các nhà băng Iran thoát khỏi mạng lưới hệ thống sau khoản thời gian bị Liên minh châu Âu trừng trị vì lớp học hạt nhân của nước này. Theo học giả Maria Shagina từ Viện Các vấn đề quốc tế Phần Lan, Iran đã mất gần một nửa doanh thu xuất khẩu dầu và 30% giá trị thương nghiệp quốc tế sau động thái này.

Từ thời điểm năm 2014, sau cuộc khủng hoảng rủi ro Crimea, Nga đã từng bước thực hiện các giải pháp có khả năng làm giảm tác động của việc bị nockout khỏi mạng lưới hệ thống SWIFT. Từ đó, Nga đã thiết lập mạng lưới hệ thống tính sổ riêng của mình mang tên là SPFS. Theo nhà băng TW Nga, SPFS hiện có tầm khoảng 400 thành viên. 20% giao dịch thanh toán chuyển tiền trong nước hiện được thực hiện thông qua SPFS. Tuy nhiên, dung tích cho nội dung tin nhắn chuyển tiền bị hạn chế và giao dịch thanh toán qua SPFS chỉ được thực hiện trong thời gian ngày thao tác làm việc trong tuần.

Mạng lưới hệ thống tính sổ liên nhà băng xuyên biên giới mới ra đời của Trung Quốc mang tên là CIPS (Cross-Border Interbank Payment System) cũng tồn tại thể là một giải pháp thay thế khi Nga bị nockout khỏi SWIFT. Ngoài ra, Nga cũng tồn tại thể phải sử dụng đến tiền ảo. Tuy nhiên, những lựa chọn nói trên không phải là một sự thay thế hoàn hảo cho SWIFT và không chỉ mạng lưới hệ thống nhà băng và các doanh nghiệp của Nga sẽ phải hứng hứng chịu hậu quả từ việc Nga bị rút khỏi SWIFT.

(Tổng hợp)