Chúng tôi vui mừng chia sẻ kiến thức về từ khóa Nhan chi so tinh ban thien la gi để tối ưu hóa nội dung trang web và tiếp thị trực tuyến. Bài viết cung cấp phương pháp tìm kiếm, phân tích từ khóa và chiến lược hiệu quả. Cảm ơn sự quan tâm và hãy tiếp tục theo dõi để cập nhật kiến thức mới.
Nhân chi sơ tính bản ác là gì?
Thuyết lí tính ác của Tuân Tử có nghĩa rằng, con người sinh ra vốn là ác, đã chiếm lĩnh thiện là vì quá trình bồi dưỡng, giáo dục mà có. Ông nhận định rằng, con người khi sinh ra có đầy đủ dục vọng như ham lợi, ham sắc,… Nếu như con người cứ phát triển theo dục vọng thì quan hệ giữa người và người sẽ phát sinh ra tranh đấu và tạo nên một xã hội hỗn loạn, do đó mới cần phải có “lễ” để kiểm soát và điều chỉnh, sửa đổi bản tính ác của con người. Tuy nhiên, ông lại tin rằng chỉ có giới tinh hoa mới làm được điều này.
Bạn Đang Xem: ‘Nhân chi sơ tính bản ác’ hay ‘tính bản thiện’?
Theo Tuân Tử, “ác” trong sự đối lập với sự “thiện”: “xưa nay, thiên hạ gọi là thiện những gì phù hợp với sự “chính lí bình trị” gọi là ác những gì phù hợp với sự “thiên hiểm bội loạn”. Đó là thiện và ác”.
Điều này còn có tức là những gì mang lại yên bình thịnh trị, sơn hà ấm êm thì đó là “thiện”, trái lại điều gì mang lại hỗn loạn vô lối, cuộc chiến tranh đấm đá bạo lực thì đó là “ác”. Từ đó ông nhìn thiện ác trong phương diện của chính trị như những gì ông đã tận mắt chứng kiến về thời đại ông đã sống.
Khổng Tử đã từng nói: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” (cái mình không muốn, chớ làm cho những người).
Với Tuân Tử cái gì đi ngược với đạo đức luân lý của xã hội, đi trái lại với yên bình thịnh trị là ác.
Theo Tuân Tử: “Tính” là cái trời sinh ra đã có, vốn thế, không thể học cũng không thể làm ra được. Đó là bản tính tự nhiên của mỗi con người. Tính thì ai cũng như ai, đều ác cả: tính của thánh nhân cũng như tính người thường.
Ông bà ta cũng thường nói “cha mẹ sinh con trời sinh tánh” để nói đến cái gì đó bên trong con người không thể thay thế hoặc làm ra. Không những thế, ông còn nói thêm tính của con người tự nhiên là ích kỷ, qui về phần mình mình, thèm muốn hưởng thụ.
Xem Thêm : Autodesk Là Gì? Các Phần Mềm Thiết Kế Autodesk Có Thể Bạn Chưa Biết
Nếu theo triết lí, con người dân có phải hoàn toàn là thiên hướng ác? Theo Tuân Tử, không hẳn là thế, trong con người tự thực chất từ khi sinh ra đã có “thiên hướng xấu” nhưng nơi con người còn tồn tại yếu tố giúp con người hướng tới sự thiện; ông nhận thấy con người vẫn có thể hướng thiện ngang qua “tâm”.
Hơn nữa, ông nói rằng: nhờ tâm, người ta mới có thể hiểu được đạo lý: “Ông thường ví Tâm như thể mâm nước: Khi nước tĩnh lặng không bị khuấy động thì bụi bặm lắng xuống, nước trong sáng như gương phản ánh rõ ràng từng sợi râu, lông, tóc. Tâm mà tĩnh lặng cũng xuất hiện thể soi chiếu đến tận cùng cái lý của vạn sự vạn vật.
Từ việc thấy được “thiên hướng ác” trong con người và yếu tố giúp con người dân có thể hướng thiện là tâm. Giờ đây, Tuân Tử đưa ra đường hướng để giúp con người trở thành người tốt. Theo ông, giống như cây bị cong, bị vênh muốn uốn cho thẳng thì trước hết cần phải luộc, phải hơ nóng và phải có khuôn để uốn, dao bị cùn thì hãy mài, dũa mới bén được. Như vậy, tính con người cũng thế, muốn có điều thiện, muốn trở thành người tốt thì họ cần được dạy dỗ, cần được giáo dục. Để giáo dục con người trở thành tốt thì việc trước hết là giáo dục tâm. Giáo dục đào tạo tâm trong con người dân có tức là giáo dục về ý thức, về sự việc hiểu biết. Khi tâm trong con người được giáo dục, được huấn luyện, nó sẽ giúp con người phân định hoặc nhận ra được điều gì là tốt, điều gì là xấu, điều gì nên làm và điều gì không nên làm.
Tư tưởng này đã được một học trò xuất sắc của ông là Hàn Phi phát triển lên thành một triết lí, được gọi là “triết lí pháp trị” , một triết lí đến nay vẫn còn gây nên nhiều tranh cãi, kẻ khen, người chê đều không thiếu.
Triết lý vô thưòng của Phật giáo
Ý nghĩa sâu xa thứ nhất của Mạnh Tử trong tiếng Trung về luồng tư tưởng này đây là thừa kế chữ “Nhân” từ Khổng Tử dùng vào chính trí và phát triển ra thuyết “Nhân Chính”.
Nhân chi sơ tính bản thiện là gì?
Mạnh Tử là người nước Trâu, ông sống dưới thời đại chiến quốc. Dưới sự ảnh hưởng tác động của Khổng Tử – người dạy thuyết Nho, vì muốn tạo lập một trường phái ông đã kính trọng và tiếp thu giáo dục nho gia, tư tưởng đạo lý này, du lãm đến nhiều nước như Tống, Tề, Lỗ,… và ông cũng từng có một chức quan tâm tiếng ở nước Tề. Song, những chủ trương của ông không được những vị chư hầu tín nhiệm, nên ông đã quay về nước và lập thuyết tư tưởng cùng các học trò của ông nhằm truyền đạt lại về sau cho hậu thế.
4 câu nói của ông được đề cập ở trên về “Nhân chi sơ tính bản thiện hay còn được gọi là nhân tri sơ tính bổn thiện” (Tiếng Trung: 人之初,性本善): “Con người khi mới sinh ra vốn có bản tánh thiện và tốt lành. Trong quá trình phát triển, chịu nhiều ảnh hưởng tác động từ cuộc sống xã hội mà khi lớn lên trở thành thay đổi tính tình. Do đó, từ khi sinh ra cho tới lúc trưởng thành, cần phải luôn luôn được giáo dục, rèn luyện cho đời sống đầy đủ để tính dữ trong con người không có nhập cuộc phát sinh và quan trọng là sống một đời sống lành mạnh thì tính lành sẽ giữ lại được được và phát triển.”
Xem Thêm : Mỏ muối là gì – Muối mỏ được hình thành như thế nào
Đối lập với “nhân chi sơ tính bổn ác” (Tiếng Trung: 人之初,性本恶) một tư tưởng của Tuân Tử: Ông lại nhận định rằng con người khi sinh ra tính thuở đầu vốn là tính ác, có nhiều dục vọng: Hám lợi, hám sắc,… phải nhờ việc dạy dỗ, bồi dưỡng trong môi trường thiên nhiên tốt mà trở thành, thì bản tính lành mới phát triển khi lớn lên. Do đó, nếu theo khunh hướng xấu thì tính ác có thể dẫn đến những tranh giành, xã hội sẽ rơi vào cảnh tao loạn, nhân dân không được định cư lạc nghiệp. Như vậy, cần hướng con người đến “lễ” trong phép tắc, biết xấu tốt, biết kính trọng, học được nghi lễ đạo đức.
Ý nghĩa sâu xa thứ nhất của Mạnh Tử trong tiếng Trung về luồng tư tưởng này đây là thừa kế chữ “Nhân” từ Khổng Tử dùng vào chính trí và phát triển ra thuyết “Nhân Chính”.
Thuyết này của ông nhận định rằng: “Phải lấy dân làm trọng, sau đó là xã tắc rồi mới tới vua.” Bởi chỉ có nhân dân mới có thể bảo vệ vua, có sự tín nhiệm từ dân thì giang sơn xã tắc mới phồn thịnh mãi mãi. Sự bất mãn của dân sẽ dẫn đến những cuộc xung đột nhỏ đến lớn và việc đổi vua là thế tất. Thuyết Mạnh Tử thiên về sự việc hòa bình, phản đối những tranh chấp, tranh quyền đoạt vị của đa số quan đại thần.
Tư tưởng phát sinh từ ý nghĩa chữ “Thiện” trong “Nhân tri sơ tính bản thiện”. Ông nhận định rằng, người sống trên đời cũng là người tiếp cận với Nho gia phải có “Đức”, trọng lấy sự thiện lương, không làm điều ác. Con người sinh ra bản tính vốn thiện, phân rõ thị phi, vì vậy không phải vì những lợi ích trước mắt mà bán rẻ đạo đức của chính bản thân mình.
Thiện ác và giải thoát
Để chữa tính ác, các nhà phân tâm học đề xuất phải khơi dậy lương tâm.
Làm thế nào để chữa lành tính ác?
Để phần nào giảm thiểu sự ác, từ chính cha mẹ phải dạy dỗ con cháu biết sống ý thức xã hội không vị kỷ. Các bậc cha mẹ phải tránh những câu nói làm tổn thương, ô nhục hay châm chọc con cháu của mình. Để chữa tính ác, các nhà phân tâm học đề xuất phải khơi dậy lương tâm. Kẻ ác biết rõ việc mình làm và phải cho kẻ ác cắn rứt lương tâm về việc làm này: có như vậy mới mong cởi bỏ tính ác nơi con người này.
Trong một xã hội bị lôi kéo theo những giá trị vật chất, con người cần đề cao những giá trị của lòng hảo tâm để kháng cự lại tính hung tợn, vì xét cho cùng tính hung tợn là vũ khí của kẻ yếu. Chính vì vậy xã hội cần xiển dương lẽ công minh và tình liên đới. Khổng Tử đã từng nói: “Kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân” (cái mình không muốn, chớ làm cho những người). Nhưng thực thi ý thức vị tha không phải là một chuyện dễ.
