Bánh nhau có vai trò là trạm trung gian giúp sự trao đổi chất từ mẹ sang con và trái lại. Máu mẹ đổ từ các mạch máu ở thành tử cung vào các hố máu sau bánh nhau (gọi là hồ máu). Mặt sau bánh nhau có những cấu trúc như các gai, nhúng vào các hồ máu này. Máu con sẽ lưu thông trong các gai nhau.

Bạn Đang Xem: Sự hình thành và phát triển của rau thai

Sự ra đời rau thai

Rau được tạo ra một phần bởi mô phôi thai (màng đệm có nhung mao) và một phần bởi mô mẹ (màng rụng rau). Khoảng chừng 2 tuần sau lúc thụ tinh, các tế bào nhau nguyên thủy đã tạo nên và mở màn hoạt động chế tiết. Tiếp sau đó, các tế bào nhau tăng sinh và phát triển và hình thành bánh nhau.

1. Sự phát triển của màng đệm và sự tạo ra phần rau thuộc mô phôi thai

Sự tạo rau bắt nguồn từ khi trứng thụ tinh làm tổ trong nội mạc tử cung của người mẹ.

– Trong tuần thứ 3 của quá trình phát triển phôi người, do sự phát triển của trung mô màng đệm vào trong trục của nhung mao lá nuôi nguyên phát đã tạo ra những nhung mao đệm. Vào khoảng chừng thời điểm đầu tháng thứ hai, những nhung mao đệm thấy trên khắp mặt trứng (H. 2). Về sau, khoảng chừng tháng thứ 3 nhung mao đệm chỉ với lại ở cực phôi và tiếp tục phát triển mạnh, ở các nơi khác trên mặt trứng chúng biến đi và màng đệm được chia thành 2 vùng: vùng màng đệm có nhung mao và vùng màng đệm nhẵn (không có nhung mao). Một mặt của màng đệm nhẵn dán vào nội mạc thân tử cung, còn mặt kia, khi khoang ối bành trướng, màng ối sẽ dán vào nó làm cho khoang ngoài phôi biến mất. Màng đệm có nhung mao sẽ tham gia vào sự kết cấu phần rau thuộc phôi thai. Mỗi nhung mao đệm gồm một trục trung mô chứa những mạch máu phát sinh tại chỗ, được phủ mặt ngoài bởi lá nuôi gồm 2 lớp: lớp trong là lá nuôi tế bào, lớp ngoài là lá nuôi hợp bào (H. 3A). Mạng lưới hệ thống mạch máu trong trục liên kết nhung mao đệm tiếp nối với mạch máu màng đệm và dây rốn hình thành hệ mạch ngoài phôi, khối hệ thống mạch máu này tiếp nối với mạch máu trong phôi.

Xem Thêm : Hàm ROUND là gì? Cách sử dụng hàm ROUND trong Excel đầy đủ nhất

– Từ thời điểm tháng thứ hai của quá trình phát triển phôi thai, vùng màng đệm có nhung mao tiến ngày càng sâu vào nội mạc tử cung, phá hủy nội mạc thân tử cung tạo ra những khoảng chừng trống nằm xung quanh các nhung mao đệm gọi là những khoảng chừng gian nhung mao, chứa máu mẹ lưu thông. Các nhung mao đệm phát triển mạnh chia nhánh nhiều lần, từ thân chính của nhung mao phát sinh ra nhiều nhánh.

– Từ thời điểm tháng thứ 4, ở các nhung mao đệm, lớp tế bào lá nuôi biến đi từ từ và trong 2 tháng cuối của thời kỳ thai, mỗi nhánh nhung mao đệm chỉ gồm một trục liên kết chứa mạch và một lớp lá nuôi hợp bào phủ ngoài trục đó. Những nhung mao đệm nhúng trong máu mẹ lưu thông trong các khoảng chừng gian nhung mao

Sự phát triển của nội mạc tử cung trong thời kì có thai và sự tạo ra phần rau thuộc mẹ

Trứng thụ tinh làm tổ trong nội mạc thân tử cung và nội mạc tử cung trong thời kì có thai được gọi là màng rụng.

– Trứng thụ tinh làm tổ vào khoảng chừng ngày thứ 7 của quá trình phát triển phôi, tương đương với ngày thứ 21 của chu kỳ luân hồi kinh. Lúc đó nội mạc thân tử cung đang ở thời kỳ trước kinh (kỳ chế tiết) của chu kỳ luân hồi kinh. Ở thời kỳ này, nội mạc tử cung dày lên, lớp đệm bị sung huyết phù nề, các tuyến tử cung dài, cong queo và hoạt động chế tiết mạnh. Trong thời kì có thai, nội mạc tử cung gọi là màng rụng có những chuyển đổi tiếp tục gọi là phản ứng màng rụng, được đặc trưng bởi:

• Những chuyển đổi của tế bào liên kết ở mặt bằng lớp đệm: các tế bào này tích trữ các chất dinh dưỡng và trương to lên trở thành các tế bào rụng nằm sát nhau thành một lớp giống biểu mô gọi là lớp đặc. Phản ứng màng rụng xẩy ra vào khoảng chừng ngày thứ 10 của quá trình phát triển phôi, tại lớp đệm ngay dưới lớp biểu mô. Các tuyến tử cung ở vùng này bị chèn lấn bởi các tế bào rụng biến đi từ từ. Ở màng rụng rau, lớp đặc tạo nên phần rau thuộc mẹ.
• Ở lớp sâu của màng rụng, ngay trên lớp cơ tử cung, đáy các tuyến tử cung giãn rộng, khúc khuỷu, chu vi không đều, biểu mô tuyến cao thấp không đều và từ từ biến mất. Do sự chèn lấn của lớp đặc, lòng các tuyến tử cung dẹt dần lại và cuối cùng trở thành những khe hẹp tiếp tuyến với lớp cơ tử cung tạo thành lớp xốp, làm cho màng rụng rau dễ bong khi sổ rau.

– Màng rụng gồm 3 phần:

• Màng rụng rau: là phần màng rụng nằm xen vào giữa trứng thụ tinh với cơ tử cung và xúc tiếp với nhung mao đệm của rau.
• Màng rụng trứng: là phần màng rụng nằm tại vị trí chỗ trứng đã lọt qua, nằm xen giữa trứng với khoang tử cung.
• Màng rụng tử cung: Là phần còn sót lại của nội mạc thân tử cung, không chứa trứng và nằm đối diện với màng rụng trứng qua khoang tử cung.

Xem Thêm : Gỗ MDF là gì? Gỗ MDF được chia thành mấy loại?

– Những chuyển đổi kết cấu của màng rụng rau: những chuyển đổi của màng rụng rau tạo ra phần rau thuộc mẹ. Khi sổ rau, màng rụng rau chỉ chiếm khoảng khoảng chừng 6mm chiều dày của rau. Lớp đặc của màng rụng rau bị phá hủy bởi lá nuôi phủ các nhung mao đệm. Sự phá hủy này là vì tác dụng của những enzym tiêu protein được tiết ra bởi lá nuôi hợp bào. Ở phần các nhánh của nhung mao đệm ngày càng tiến sâu vào, mô liên kết của màng rụng rau bị phá hủy tạo ra các khoảng chừng gian nhung mao và các mạch máu trong mô đó cũng trở thành phá vỡ, máu tràn vào các khoảng chừng gian nhung mao. Vì vậy, những nhung mao đệm nhúng trong máu mẹ lưu thông trong các khoảng chừng gian nhung mao. Lá nuôi còn lan rộng ra để phủ mặt màng rụng rau, như vậy khoảng chừng gian nhung mao hoàn toàn được phủ bởi những tế bào có nguồn gốc lá nuôi

Sự phá hủy lớp đặc của màng rụng rau không hoàn toàn, còn để lại những vùng tạo thành những vách ngăn định ranh giới cho những khoảng trống đều gọi là múi rau. Các múi rau tạo thành những đơn vị phẫu thuật của rau và chứa một số thân nhung mao đệm cùng với những nhánh của chúng nhúng trong máu mẹ. Trong múi rau, một số đầu nhung mao đệm đến dính vào vách ngăn gọi là nhung mao bám, một số nhung mao đệm khác lại luồn đầu của chúng vào mồm những mạch máu lớn của nội mạc tử cung mở vào các khoảng chừng gian nhung mao).

– Những chuyển đổi kết cấu của màng rụng trứng: Vào khoảng chừng ngày thứ 9 của quá trình phát triển phôi, khi phôi nang đã lọt hẳn vào thân nội mạc thân tử cung, ở phần phôi nang lọt qua, nội mạc được tái tạo để thành màng rụng trứng. Màng này mỏng hơn 2 màng rụng kia. Khi những nhung mao đệm được tạo ra ở cực đối phôi, chúng tiến vào màng rụng trứng và phá hủy màng rụng đó. Khoảng chừng thời điểm đầu tháng thứ hai, những nhung mao đệm này biến đi, màng đệm nhẵn, không có nhung mao.

Tới khoảng chừng tháng thứ 4 của thời kỳ có thai, sự lớn lên rất nhanh của thai và sự bành trướng rất mạnh của khoang ối, màng ối đến sát nhập với màng đệm làm cho khoang ngoài phôi hẹp dần và biến mất. Ðồng thời màng rụng trứng cũng căng giãn và đến dán vào màng rụng tử cung làm khoang tử cung biến mất, biểu mô phủ 2 màng rụng sát nhập với nhau rồi tiêu đi, 2 màng rụng này sẽ không còn phân biệt được nữa.

Ở nửa sau của thời kỳ có thai, 4 màng đã sát nhập với nhau: màng ối, màng đệm, màng rụng trứng, màng rụng tử cung tạo thành màng bọc thai. Các khoang ngoài phôi, khoang tử cung biến mất. Trong tử cung chỉ với một khoang duy nhất là khoang ối chứa nước ối. Thai nằm lửng lơ và tắm mình trong nước ối của khoang ối và được nối với rau thai bởi dây rốn. Ở phần đối diện với lỗ trong của ống tử cung, vì màng rụng tử cung không có, màng rụng trứng rất mỏng nên màng đệm được coi như như bị lộ trần.

– Trong thời kì có thai, nội mạc ống tử cung ít chuyển đổi, chỉ có sự phì đại và sự chế tiết mạnh của tuyến cổ tử cung, chất tiết của tuyến này tạo thành một nút chất nhầy bịt kín ở cổ tử cung để bảo vệ thai nằm sát trong. Khi sinh, trước hết là nút này bật ra ngoài làm cho màng đệm bị lộ trần và rách rưới, nước ối trào ra ngoài gọi là hiện tượng lạ vỡ ối và tiếp theo là thai lọt khỏi lòng mẹ. Sau thời điểm dây rốn bị cắt, rau cùng màng bọc thai bong ra và được tống ra ngoài.