PGS-TS Mai Văn Khiêm. Ảnh: HOÀNG LINH

Bạn Đang Xem: Chuyên gia nói gì về hiện tượng El Nino đang đến Việt Nam

– Phóng viên báo chí: Thưa ông, El Nino là gì và dự báo khi nào khi nào sẽ xuất hiện?

Ông MAI VĂN KHIÊM: El Nino là thuật ngữ được dùng để làm chỉ hiện tượng kỳ lạ nóng lên dị thường của lớp nước biển mặt phẳng ở khu vực xích đạo trung tâm và đông Tỉnh Thái Bình Dương, kéo dãn dài 8 – 12 tháng hoặc lâu hơn, thường xuất hiện 3 – 4 năm một lần, song cũng luôn tồn tại khi dày hơn hoặc thưa hơn.

Sau 3 năm tác động ảnh hưởng của La Nina gây mưa lũ lớn, ENSO hiện tại đang chuyển sang trạng thái trung tính. Dự báo hiện tượng kỳ lạ El Nino có thể xuất hiện vào nửa cuối ngày hè năm 2023 và duy trì đến năm 2024 với xác suất khoảng tầm 70-80%.

– El Nino thường có tác động ảnh hưởng như nào đến Việt Nam?

Xem Thêm : C-TPAT là gì? Tìm hiểu về chương trình C-TPAT năm 2023 | Nhanh chóng – Uy tín

Trong điều kiện kèm theo El Nino, ở hồ hết các vùng trên toàn nước, nhiệt độ trung bình những tháng có xu thế cao hơn nữa thường ngày, nắng nóng có thể nhiều hơn và gay gắt hơn, khả năng xuất hiện nhiều kỷ lục về nhiệt độ rất tốt tuyệt đối.

Hoạt động của bão, áp thấp nhiệt đới gió mùa có thể không nhiều, nhưng tập trung nhiều vào giữa mùa, tính chất dị thường hơn, cả về cường độ và quỹ đạo. Điều đáng lưu ý là El Nino thường gây thâm hụt lượng mưa ở nhiều nơi trên toàn nước, với mức phổ quát từ 25 – 50%.

Vì thế, nguy cơ cao xẩy ra khô hạn cục bộ, hoặc diện rộng ở những nơi có nhu cầu dùng nước nhiều cho sinh sản và sinh hoạt, trong những tháng mùa khô năm 2023. Cần dự phòng tình trạng ít mưa dẫn đến hạn hán, xâm nhập mặn, thiếu nước trong những tháng đầu năm mới 2024 trên phạm vi toàn quốc.

Trước đó, El Nino đã gây ra các đợt hạn mặn kỷ lục vào năm 2015 – 2016 và 2019 – 2020.

Ảnh minh họa

– Điều này còn có nghĩa khi El Nino xuất hiện thì sẽ không còn còn tình trạng mưa lũ lụt như các năm qua khi La Nina hoạt động?

Xem Thêm : Data Driven là gì? Doanh nghiệp áp dụng Data Driven ra sao?

Không phải vậy, mặc dù trong điều kiện kèm theo El Nino, lượng mưa có xu thể giảm nhưng có thể xuất hiện những kỷ lục về lượng mưa lớn số 1 trong 24 giờ. Ví dụ như năm 2015 có El Nino nhưng tại Quảng Ninh đã xuất hiện mưa lớn lịch sử vẻ vang vào vào cuối tháng 7.

Năm El Nino 2002, mưa lớn vẫn xuất hiện và gây lũ lớn trên các khu vực. Cụ thể, lũ lớn trên báo động 3 vào tháng 7, thời điểm đầu tháng 8 trên khối hệ thống sông Hồng và sông Tỉnh Thái Bình. Tại Trung bộ, vào cuối tháng 9 đã xuất hiện lũ lịch sử vẻ vang ở thượng nguồn sông Cả (TP Hà Tĩnh). Nam bộ đã xuất hiện lũ lớn kéo dãn dài ở Dồng bằng sông Cửu Long.

Hoặc như năm 2009, xuất hiện cơn lốc số 9 (Ketsana) đi vào địa phận các tỉnh Quảng Nam – Tỉnh Quảng Ngãi cũng gây ra đợt lũ lớn, lũ lịch sử vẻ vang vào vào cuối tháng 9-2009. Đỉnh lũ năm 2009, tại những sông chính từ Quảng Bình đến Phú Yên đều vượt báo động 3. Ngập lụt nghiêm trọng từ Quảng Bình đến Khánh Hòa và Kon Tum.

– Vậy phải làm gì để ứng phó với tác động ảnh hưởng của hiện tượng kỳ lạ El Nino?

Tổng cục Khí tượng – thủy văn đã có công văn giải trình Ban Chỉ huy quốc gia về phòng chống thiên tai, cảnh báo tác động của El Nino, thông tin cho những bộ ngành, địa phương có phương án ứng phó. Những việc cần làm trước mắt và lâu dài đã được Thủ tướng chỉ huy trong công điện cho ra đời gần đây.

Với khả năng cao xuất hiện của El Nino thì tất cả chúng ta cần thanh tra rà soát, đánh giá và thẩm định nhu cầu dùng nước cho sinh sản và sinh hoạt để kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch cho phù hợp, nhất là khi đối chiếu với vụ hè thu ở Bắc Trung bộ, Trung Trung bộ, hoặc các khu du lịch lớn trong những tháng mùa khô 2023. Các hồ chứa cũng cần phải được xem xét, kiểm soát và điều chỉnh kế hoạch vận hành, sinh sản để ứng phó với nguy cơ thâm hụt lượng mưa trong điều kiện kèm theo El Nino.

Bên cạnh ứng phó với tình hình thiếu nước, khô hạn trong điều kiện kèm theo El Nino thì tất cả chúng ta cũng không được mất cảnh giác với khả năng xẩy ra mưa lũ thất thường như đã từng xẩy ra trong trong thời gian El Nino trước đó.