Nhất thốn quyền – Tuyệt kỹ tạo sự tên tuổi

Bạn Đang Xem: Giải mã sức mạnh “cú đấm 1 inch” của huyền thoại võ thuật Lý Tiểu Long

Lý Tiểu Long (27/11/1940-20/7/1973) là một diễn viên võ thuật nổi tiếng trong nền điện ảnh Hoa Kỳ và là người sáng lập võ phái Triệt Quyền Đạo. Ông là một lịch sử một thời trong thế giới điện ảnh và võ thuật, dù qua đời sớm nhưng các bộ phim truyền hình của ông luôn làm say mê người theo dõi nhiều thế hệ bởi những màn trình diễn và giao tranh đẹp mắt, trung thực cũng như không có một tí kỹ xảo nào. Chiêu thức nổi tiếng tạo sự tên tuổi Lý Tiểu Long đó là cú đấm ở khoảng chừng cách 1 inch (tương đương 2,54cm) với lực sát thương cực lớn.

Ngày 2/8/1964, võ sư quyền thuật nổi tiếng người Mỹ Ed Parker đã mời Lý Tiểu Long trình diễn tại giải vô địch Karate quốc tế Long Beach (California, Mỹ). Tại đây, trước sự tận mắt chứng kiến của hàng ngàn người theo dõi, Lý Tiểu Long đứng đối mặt với một võ sinh karate, tay phải từ từ ướm lên phía trước ngực đối phương ở khoảng chừng cách chừng 3 cm (1 inch), tay trái chống hông. Không cần lùi lại lấy đà, Tiểu Long đột ngột thúc thẳng tay phải về phía trước. Lực từ cú đấm rất mạnh khiến võ sinh karate té ngửa ra phía sau.

Sau lúc tận mắt chứng kiến cú đấm tuyệt kỹ của “Cú đấm 1 inch” (về sau được xem như là tuyệt kỹ Nhất thốn quyền trong Triệt Quyền Đạo) và màn chống đẩy bằng hai ngón tay, Ed Parker đã phải thốt lên: “Lý Tiểu Long là người duy nhất trong số 2 tỷ người trên trái đất hiện nay có thể làm được những điều anh ta nói”.

Nhất thốn quyền nguyên là kỹ thuật đấu tranh của Vịnh Xuân quyền. Đây là chiêu thức mang đầy đủ đặc trưng của Vịnh Xuân quyền với nguyên tắc đánh giáp lá cà “Lấy ngắn thắng dài, chú trọng về tốc độ”. Ngày còn ở Hong Kong (Trung Quốc) theo học danh sư Diệp Vấn, Lý Tiểu Long đã được truyền thụ tuyệt chiêu này.

Xem Thêm : Vữa là gì? Có những loại vữa nào? Đặc điểm của từng loại?

Đó là kỹ thuật mà bất kỳ môn đệ nào của Vịnh Xuân cũng nắm được nhưng để thổi lên tầm công phu như Tiểu Long về cả sức công phá, tốc độ ra đòn thì không phải ai cũng làm nổi. Các môn đồ Vịnh Xuân quyền được học hai kỹ thuật Nhất thốn quyền, có chiêu dùng làm trình diễn nhưng có chiêu thì vô cùng khốc liệt, có thể đả thương, thậm chí còn khiến đối phương đột tử. Người ta truyền tai nhau rằng, chịu một cú Nhất thốn quyền hoàn chỉnh cũng giống như cảm giác bị một quả tạ 60kg đạp vào người.

Năm 1969, Lý Tiểu Long tiếp tục trình diễn Nhất thốn quyền làm gãy đôi tấm gỗ trước hàng trăm người theo dõi của đài TVB Hong Kong. Những tràng pháo tay tán thưởng và tán phục của người hâm mộ quê nhà khiến Lý Tiểu Long sau này đã nhiều lần trình diễn lại tuyệt chiêu này.

Về sau, trong lớp học truyền hình Mythbusters của Mỹ đã nói về cú đấm trên với tên gọi “The One Inch Punch”. Người ta kiểm tra định lượng cú đấm bằng phương pháp đo lường và thống kê. Các Chuyên Viên của lớp học đã so sánh lực của tuyệt kỹ Nhất thốn quyền với một cú đấm từ xa của Chuyên Viên kỹ xảo và chủ xị lớp học Mythbusters lúc đó là Jamie Hyneman. Nhất thốn quyền có lực là 153 pounds (69 kg), trong những lúc một cú đấm thường là 325 pounds (147 kg).

Đâu là lời giải cho kín đáo của chiêu thức?

Trước đó, một số tờ báo, nhà khoa học, Chuyên Viên võ thuật… đã tìm phương pháp để lời giải về sức mạnh “Cú đấm 1 inch” nổi tiếng. Tờ South Trung Hoa Morning Post đã đăng tải một nội dung bài viết phân tích sức mạnh Nhất thốn quyền của Lý Tiểu Long thông qua vật lý học dựa trên những nguyên tắc cơ bản của trường phái Vịnh Xuân quyền. Tờ báo đã dẫn một nội dung bài viết của Chuyên Viên ở Hong Kong là Tom Yam (tiến sĩ kỹ thuật điện và bằng MBA của Trường Wharton thuộc ĐH Pennsylvania, Mỹ): “Với độ cao 1,7 mét và nặng 61kg, Lý Tiểu Long tung ra cú đấm với tốc độ 190km/h.

Điều đó tương đương với một chuyến tàu cao tốc trên không đâm vào bạn trong một khoảng chừng cách không to hơn đốt ngón tay. Khả năng của Lý Tiểu Long cung cấp một lượng năng lượng khổng lồ nhanh đến mức khiến cho quả đấm của ông trở thành vũ khí chết người”.

Người ta cũng nhận định rằng “Cú đấm 1 inch” sử dụng nguyên tắc toán học rằng khoảng chừng cách ngắn nhất giữa hai điểm là một đường thẳng. So với cú đấm khá phổ thông được thực hiện theo quỹ đạo hình vòng cung về phía đối thủ, cú đấm cơ bản của Vịnh Xuân quyền được đẩy dọc theo một đường thẳng. Trong số đó, cổ tay không bao giờ bị uốn cong. Nó được giữ thẳng sao cho xương ở mu bàn tay thẳng hàng với xương ở cổ tay và cẳng tay, được chấp nhận tác động lớn số 1 được tương trợ bởi cánh tay, thân và chân.

Xem Thêm : Khách thể là gì? Các loại khách thể trong quan hệ pháp luật 

Trái lại, một cú đấm có quỹ đạo hình vòng cung có 3 vấn đề: cú đấm vận chuyển một khoảng chừng cách xa hơn đến mục tiêu của nó và mất nhiều thời kì hơn; nguy cơ tự gây thương tích; và sự tiêu tán ngoài ý muốn của năng lượng. Cổ tay bị uốn cong trong một chuyển động giống như vòng cung dễ bị chấn thương khi va chạm. Năng lượng bị tiêu tán khi cú đấm trúng mục tiêu ở góc cạnh nghiêng… Trong cú đấm cơ bản của Vịnh Xuân quyền, tất cả năng lượng đều hướng về phía mục tiêu mà ít hoặc không có năng lượng lãng phí đi ngang.

Trong vật lý, lực bằng liên quan đến gia tốc và khối lượng, để tạo ra một lực to hơn sẽ cần một khối lượng to hơn – một lợi thế cho những người dân rộng lớn và trọng lượng nặng hơn. Tuy nhiên, vũ lực là lực vận chuyển tạo ra động năng – sự truyền năng lượng từ người tung một cú đấm vào người khác. Do đó, trong việc tạo ra động năng, véc tơ vận tốc tức thời quan trọng hơn khối lượng và có tác động to hơn. Tốc độ không bị giới hạn bởi các tính chất vật lý như trọng lượng và độ cao. Tốc độ nhanh hơn khiến đối thủ rất khó có thể né được cú đấm hơn và ra đòn mạnh hơn.

Theo nghiên cứu của Phó GS phẫu thuật học Jessica Rose của ĐH Standford, cú đấm của Lý Tiểu Long có lực đạo đáng sợ không chỉ nhờ vào sức mạnh cơ bắp, mà còn dựa vào cấu trúc thần kinh đặc biệt quan trọng. Cụ thể, khi thực hiện “Cú đấm 1 inch”, chân trụ và chân sau của Lý Tiểu Long duỗi thẳng ra một cách cực kỳ nhanh nhờ vào khớp gối. Khi Lý Tiểu Long duỗi chân đột ngột, hông của ông cũng xoay với tốc độ cực nhanh và vai phải (tay đấm) giật mạnh về phía trước. Sau lúc đấm vỡ mảnh gỗ, tay của ông được kéo về phía sau ngay ngay tức khắc. Thời kì tác dụng lực của cú đấm càng ngắn, lực chứa bên trong càng nhiều và cú đấm càng mạnh.

Trong vài giây ngắn ngủi, Lý Tiểu Long đã phối hợp sức mạnh của những nhóm cơ lớn số 1 trên khắp thân thể để tạo nên một cú đấm lịch sử một thời. Mỗi khớp và cơ bắp trên thân thể Lý Tiểu Long đều phải có khoảnh khắc tăng tốc cực to tất cả những phòng ban tham gia thực hiện chuyển động đều phải đạt tới đỉnh điểm và phải căn thời kì xác thực gần như tại cùng một thời khắc.

Sau này, các nhà khoa học đã chứng minh động năng mà cú đấm của Lý Tiểu Long tạo ra lên mức 294 Jun. Để thấy mức nguy hiểm của cú đấm này, họ đã so sánh với động năng của viên đạn 9×19 mm Parabellum khi rời nòng cũng chỉ tầm 458 Jun. Theo Ed Parker – võ sĩ nổi tiếng người Mỹ thời điểm lúc đó thì trên thế giới chỉ có duy nhất Lý Tiểu Long có thể tung ra đòn Nhất thốn quyền đáng sợ như vậy.

Lý Tiểu Long đã ra đi khi đang ở đỉnh cao sự nghiệp. Nhưng những mẩu chuyện về cuộc đời ông thì còn được người đời lưu truyền mãi. Ngày này ở Hồng Kông người ta cho dựng một bức tượng phật đồng hình Lý Tiểu Long đang ra đòn dũng mãnh.

Tuy nhiên, trên tất cả những vinh quang đãng và sự nổi tiếng, Lý Tiểu Long là hình tượng tiêu biểu nhất cho triết lý: “Kỹ thuật võ thuật thượng hạng chỉ thực sự phát huy tác dụng khi người học võ mang trong mình cái ‘đạo’ của võ, cái ‘đạo’ của người quân tử”. Trong tâm trí của những người dân yêu võ thuật, yêu mến công lý và sự công minh, Lý Tiểu Long mãi mãi là một tượng đài bất tử đi cùng năm tháng.