Xăng là gì? Nhắc đến xăng thì ai trong mọi người cũng điều biết về nó. Mọi người đã và đang tiêu thụ chúng mỗi giờ, thường ngày, mỗi năm với số lượng kinh khủng. Tuy nhiên, không phải ai trong mọi người cũng biết được nguồn gốc của nó. Xăng có từ đâu? Xăng có thành phần hóa học ra sao? Xăng có những chỉ tiêu quality nào luôn phải quan tâm. Tất tần tật những thông tin này sẽ tiến hành trả lời trong nội dung bài viết ngày ngày hôm nay. Mời những người cùng tìm hiều về chủ đề thú vị và thân thiết ngày ngày hôm nay nhé!
I. Xăng là gì
Xăng (gasoline) là một loại nhiên liệu có dạng lỏng, dễ cháy có nguồn gốc từ dầu mỏ. Xăng được tận dụng thiết yếu làm nhiên liệu cho hồ hết những động cơ đốt trong. Tên “xăng” bắt nguồn từ tiếng Pháp “essence” nên trước kia xăng còn được gọi là Ét-xăng. Đấy là một hỗn hợp khá phức tạp gồm những chất hữu cơ. Xăng khi kết phù hợp với oxi sẽ cháy tiết ra sinh hoạt của động cơ đốt trong.
II. Thành phần hóa học của xăng
Xăng có thành phần khá phức tạp, gồm thiết yếu là những hợp chất hữu cơ thu được từ quy trình chưng chất dầu mỏ phân đoạn. Những chất hữu cơ này được chia làm 2 loại là hydrocacbon và phi hydrocacbon. Những hydrocacbon thiết yếu là: parafins (những alkan), olefins (những alken), naphthenes (là những hợp chất hydrocarbon tuần hoàn có công thức chung CnH2n), aromatics (là những hợp chất vòng thơm). Đúng đắn hơn, trong thành phần hóa học của xăng có tầm khoảng 500 hydrocacbon không giống nhau từ C3 – C12. Trong số đó parafins, olefins và aromatics là thành phần chính của xăng thương phẩm
Xăng thương phẩm thường được lấy từ nhiều quy trình lọc hoá dầu không giống nhau như chưng cất, cracking, reforming, alky hóa, polymer hóa, izome hoá…
Để tránh hiện tượng kỳ lạ cháy quá sớm và hiện tượng kỳ lạ kích nổ máy và làm giảm hiệu suất cao của động cơ đốt trong, xăng được thêm một số trong những phụ gia như chì ethylene và một số trong những chất khác. Chì ethylene là chất chống kích nổ cũng là chất làm tăng chỉ số octan. Hiện nay, hợp chất của chì này và một số trong những hợp chất khác dường như không còn được tận dụng do tính ô nhiễm và độc hại của nó. Tuy nhiên, chúng vẫn còn đấy được tận dụng trong xăng cho xe hơi đua và xăng tàu bay.
Những hóa chất khác rất có thể được thêm vào xăng để nâng cao độ ổn tính, tăng hiệu suất, kiểm soát sự làm mòn và hỗ trợ khối hệ thống rửa sạch nhiên liệu. Những hóa chất này rất có thể là ethanol, ETBE (Ethyl tert-butyl ether) hoặc MTBE (Methyl tert-butyl ether) để nâng cao quy trình đốt cháy.
Tùy vào từng loại xăng mà người ta sẽ pha trộn thêm những chất phụ gia quan trọng để giải quyết và xử lý những vấn đề như:
- Không kích nổ
- Không tạo nút hơi
- Không đóng cửa chế trung khí
- Bật máy tốt
- Ít tạo cốc, tàn, nhựa…
III. Những chỉ tiêu quality của xăng
Người đã biết xăng là gì và thành phần của nó ra sao. Vậy xăng có những chỉ tiêu quality nào luôn phải quan tâm. Cùng xem ngay tiếp sau đây nhé!
3.1. Tính chống kích nổ
Hiện tượng lạ cháy trong động cơ rất có thể xẩy ra 2 trường hợp: cháy thông thường và cháy kích nổ. Chỉ số octan của xăng trổ tài tính chống kích nổ của xăng. Xăng có chỉ số octan càng tốt thì tính chống kích nổ càng tốt và trái lại. Xăng có chỉ số octan cao dùng cho những loại động cơ có tỉ số nén cao.
Nếu những xe có tỉ số nén cao mà dùng xăng có chỉ số octan thấp thì sẽ xẩy ra tình trạng cháy kích nổ. Nếu tận dụng xăng có chỉ số octan cao cho xe có tỉ số nén thấp cũng gâu ra tình trạng xăng khó cháy, cháy ko hết, tạo cặn than làm hao xăng, bẩn máy.
3.2. Tính ổn định hóa học cao
Tính ổn định là kỹ năng ổn định về mặt hóa học trước những tác động của môi trường xung quanh xung quanh. Tính ổn định của xăng bị tác động bởi nhiều yếu tố: nhiệt độ, diện tích S xúc tiếp với không khí, mức độ tồn chứa, thời hạn tồn chứa, độ sạch và khô của vật chứa… Xăng có hàm lượng keo nhựa càng tốt thì độ ổn định càng thấp và trái lại.
3.3. Tính bay hơi thích hợp
Muốn cháy được xăng cần kết phù hợp với oxi trong máy. Với một lượng oxi vừa đủ, quy trình cháy sẽ đạt được hiệu suất tối đa. So với động cơ đốt trong, xăng và oxi được trộn với nhau trải qua Bộ độ trung khí. Nếu xăng bay hơi không thích hợp thì động cơ không phát huy hết công suất, làm hao xăng và gặp phải những sự cố như:
- Ngộp xăng (sặc xăng)
- Ngẹt xang hay nút hơi.
3.4. Không làm mòn, không nước và tạp chất cơ học
Trong xăng có những hợp chất của lưu huỳnh, những axit… và một số trong những chất khác có kỹ năng làm mòn kim loại. Ngoài ra, xăng còn tồn tại kỹ năng lẫn những tạp chất như:
- Nước, hơi nước xâm nhập vào xăng trong quy trình xuất, nhập, tồn…
- Tạp chất cơ học: cát, bụi, những phụ gia… có trong quy trình bơm rót, vận chuyển và sinh sản.
IV. Những loại xăng trên thị trường hiện nay
Trên thị trường Việt Nam hiện nay có hai loại xăng đang rất được lưu hành là xăng RON 95 và xăng sinh vật học E5. Xăng RON 92 đã ngừng bán từ thời điểm ngày 1/1/2018 trên toàn quốc. Dưới đấy là thông tin đôi nét về những loại xăng trên thị trường Việt Nam.
4.1. Xăng RON 95 (xăng A95)
Xăng RON 95 được màu vàng đất, có mùi được tận dụng cho phương tiện có tỉ số nén trên 9,5/1 như những xe hơi đời mới, xe đua. Xăng RON 95 có chỉ số octan là 95.
4.2. Xăng sinh vật học E5
Xăng sinh vật học E5 là hỗn hợp của xăng RON 92 pha 5% ethanol. Ethanol được tận dụng như một loại phụ gia để thay thế cho phụ gia chì trong xăng. Xăng E5 được bán thoáng rộng từ thời điểm ngày 1/1/2015. Tuy nhiên loại xăng này sẽ không thích hợp cho xe moto có tỉ số nén cao, xe tay ga. Những loại xe tay ga và xe hơi mà nhà sinh sản bắt buộc dùng xăng RON 95 thì không nên dùng xăng E5.
4.3. Xăng RON 92 (xăng A92)
Xăng RON 92 được màu xanh lá, mùi đặc trưng, được tận dụng cho những phương tiện có chỉ số nén dưới 9.5/1. Xăng RON 92 có chỉ số octan là 92.
Ngoài 3 loại xăng kể trên thì trước kia Việt Nam còn tồn tại xăng RON 83 (xăng có chỉ số octan 83). Ngày 19/9, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã làm được văn bạn dạng chính thức đồng ý ngừng sinh sản, lưu thông xăng không chì RON 83 từ thời điểm ngày 1/1/2014. Nguyên nhân là vì tình trạng gian lận pha trộn xăng RON 83 vào xăng RON 92, RON 95 để thu lợi phi chính nghĩa. Như vậy hiện nay trên thị trường Việt Nam chỉ từ lưu hành 2 loại xăng là RON 95 và xăng sinh vật học E5.
Lời kết
Vậy là mọi người đã tìm hiều được thực chất xăng là gì rồi phải không nào. Mình nghĩ những thông tin trên đây khá lý thú và có ích. Mỗi ngày mọi người tận dụng xăng cho xe máy, xe hơi… nhưng thỉnh thoảng mọi người ít để ý đến nó. Hứa hẹn nội dung bài viết này hữu ích với những người.
