Tranzito hay transistor là gì? Ký hiệu transistor ? Kết cấu, nguyên tắc hoạt động của tranzito? Cách xác định chân transistor ra làm sao? Nếu như khách hàng đang gặp khó khăn về việc tìm hiểu loại linh phụ kiện điện tử này thì hãy cùng LabVIETCHEM theo dõi nội dung nội dung bài viết tại đây nhé.
Tranzito là gì?
Tranzito là gì?
Tranzito hay transitor là một loại linh phụ kiện điện tử bán dẫn dữ thế chủ động được sử dụng với vai trò là một thành phần khuếch đại hoặc khóa điện tử. Vì tranzito có khả năng đáp ứng nhanh, xác thực nên nó được sử dụng cho rất nhiều ứng dụng như mạch khuếch đại, kiểm soát và điều chỉnh điện áp, tạo dao động và tinh chỉnh và điều khiển tín hiệu.
Ký hiệu transistor
Ký hiệu trên thân transistor tại một số quốc gia
– Tại Nhật Bản: Transistor thường được ký hiệu là A…, B…, C…, D… Ví dụ như A564, B733, C828, D1555. Các tranzito có ký hiệu là A và B là tranzito thuận PNP, tranzito ký hiệu là C và D là các transistor ngược NPN. Các tranzito A và C thường có công suất nhỏ, tần số thao tác làm việc cao còn các tranzitor B và D thường có công suất lớn, tần số thao tác làm việc thấp.
– Tại Mỹ: Ký hiệu của transistor tại Mỹ là 2N… Ví dụ như 2N3055, 2N4073…
– Tại Trung Quốc: Các tranzito thường khai mạc bằng số 3, tiếp theo là hai vần âm, ví dụ như 3CP25 , 3AP20 ,…..Vần âm trước nhất đã cho chúng ta biết loại bóng, cụ thể là chữ A và B là bóng thuận, C và D là bóng ngược. Vần âm tiếp theo đã cho chúng ta biết đặc điểm, cụ thể là X và Phường là bóng âm tần, A và G là bóng cao tần. Các chữ số ở sau đã cho chúng ta biết trật tự sản phẩm.
Kết cấu của tranzito
Tranzito có kết cấu gồm ba lớp bán dẫn ghép với nhau hình thành hai mối tiếp giáp Phường – N. Nếu ghép theo trật tự PNP, ta được tranzito thuận, còn nếu ghép theo trật tự NPN thì được tranzito ngược. Xét về mặt kết cấu thì tranzito tương đương với hai diode đấu ngược chiều nhau.
– Ba lớp bán dẫn sẽ tiến hành nối thành ba cực, trong đó cực gốc có ký hiệu là B, lớp bán dẫn B này rất mỏng, có nồng độ tạp chất thấp.
– Hai lớp bán dẫn phía bên ngoài được nối thành cực phát E – Emitter và cực thu (cực góp) viết tắt là C – collector. Vùng bán dẫn E và C có cùng loại bán dẫn nhưng khác kích thước và nồng độ tạp chất. Chính vì vậy, tất cả chúng ta không thể hoán đổi vị trí của chúng lẫn nhau.
Phân loại tranzito
Transistor có những loại nào?
1. Tranzito loại NPN
NPN là một linh phụ kiện điện tử kết cấu từ nối ghép của một bán dẫn mang điện dương giữa hai bán dẫn mang điện âm. Trong số đó N – Negative là cực âm, còn Phường – positive là cực dương. Đây là loại linh phụ kiện chủ yếu được dùng để làm khuếch đại, điện dẫn hoặc công tắc nguồn trong công nghiệp điện tử, làm cổng số trong điện tử số.
Với tranzito loại NPN, cần phải có một điện thế kích hoạt thì tranzito mới có thể hoạt động hay dẫn điện được.
2. Tranzito loại PNP
Các tranzito PNP là loại linh phụ kiện điện tử lưỡng cực được cấu thành từ 2 chất bán điện dẫn. Đó là lớp bán dẫn được pha tạp loại N, đóng vai trò là cực gốc nằm trong lòng hai lớp bán dẫn được pha tạp loại Phường. Loại này được kích hoạt khi cực phát nối đất và cực góp nối với nguồn năng lượng.
Cả tranzito NPN và PNP đều có ba chân E (cực phát ), B (Base – cực nền) và C (Collector – cực thu). Ngoài ra còn tồn tại một số loại tranzito khác ví như: Transistor lưỡng cực (BJT – Bipolar junction tranzito), tranzito hiệu ứng trường (Field-effect tranzito), tranzito mối đơn cực UJT (Unijunction transistor),…
Nguyên tắc hoạt động của tranzito
Nguyên tắc hoạt động của transistor
Nguyên tắc hoạt động của tranzito khá đơn giản: Khi để điện thế một chiều vào chân điện thế kích hoạt (B) thì hai chân E – C sẽ thông nhau như một dây dẫn thông thường.
Ta cấp một nguồn một chiều UCE vào cực dương C và cực âm E. Cấp nguồn một chiều UBE đi qua công tắc nguồn và trở hạn dòng vào cực dương B và cực âm E. Khi công tắc nguồn mở, không có dòng điện chạy qua hai cực C và E, tức là dòng IC = 0 vì các điện tử và lỗ trống không thể vượt qua mối tiếp giáp Phường-N để tạo thành dòng điện.
Khi đóng công tắc nguồn, mối Phường – N được phân cực thuận, dòng điện chạy từ cực dương nguồn UBE qua công tắc nguồn, qua điện trở hạn dòng, sau đó qua mối BE về cực âm và tạo thành dòng IB. Do lớp bán dẫn Phường tại cực B rất mỏng, nồng độ pha tạp thấp nên số điện tử tự do từ lớp bán dẫn N của cực E vượt qua tiếp giáp để sang lớp bán dẫn Phường của cực B sẽ to ra thêm số lượng lỗ trống rất nhiều. Một phần nhỏ trong số các điện tử này sẽ thế vào lỗ trống để tạo thành dòng IB. Dưới tác dụng của điện áp UCE, phần lớn số điện tử sẽ bị hút về phía cực C. Khi dòng IB xuất hiện, dòng điện IC (mạnh gấp nhiều lần dòng IB) cũng chạy qua mối CE và làm đèn điện phát sáng. Điều này chứng tỏ dòng IC phụ thuộc hoàn toàn vào dòng xoáy IB theo công thức.
IC = β.IB
Trong số đó
- IC: Dòng chạy qua mối CE.
- IB: Dòng chạy qua mối BE.
- Β: Hệ số khuyếch đại của tranzito.
Cách xác định chân transistor
Cách xác định chân C và E của transistor
Bước 1: Xác định chân B của transistor
Transistor có ba chân, bạn chỉ việc đo hai chân bất kì là có thể xác định được chân còn sót lại vì có 2 phép thử khiến cho kim đồng hồ thời trang dịch chuyển. Cách này sẽ giúp cho bạn xác đinh được chân B.
Bước 2: Xác định tranzito thuận – nghịch
– Đặt que đo một vào chân B đã xác định được ở bước 1 và que còn sót lại vào trong 1 trong hai chân bất kì. Nếu que đo một là đỏ thì đây là transistor loại NPN còn que đo 1 màu đen thì đó là transistor loại PNP.
Bước 3: Xác định chân E – C của transistor
Chấm que cực dương vào chân mà bạn nghi ngờ là chân C, que âm nối vào chân E tức chân còn sót lại sẽ là chân B đã xác định ở trên. Sau đó dùng ngón tay nối B và C lại. Nếu kim lên thì đó là chân C, tức nghi ngờ đúng còn nếu kim không lên thì nghi ngờ của bạn là sai, cần thử lại.
Ngoài ra, có thể xác định chân E, C, B của transistor bằng phương pháp nhận diện như sau:
– Thông thường, các loại transistor có công suất nhỏ thì trật tự chân C và B sẽ tùy vào quốc gia sinh sản, tuy nhiên điểm chung của tất cả là chân E luôn ở phía bên trái, các chân khác sẽ sở hữu được vị trí như sau:
+ Tại Nhật: Ví dụ như tranzito C828, A564,…chân ở giữa là C còn chân bên phải là B.
+ Ở Trung Quốc: Chân ở giữa là B còn chân bên phải là C.
So với những loại tranzito nhái thì cách xác định này sẽ không đúng và tất cả chúng ta phải dùng đồng hồ thời trang vạn năng để xác định.
– Với những loại tranzito công suất lớn thì đa phần chân trái là chân B, giữa là C và chân bên phải là E.
Trên đây là một số thông tin về tranzito mà LabVIETCHEM muốn san sẻ đến độc giả. Với những thông tin này, chúng tôi hi vọng các bạn đã sở hữu thêm những tri thức hữu ích về transistor. Và để xem thêm nhiều nội dung bài viết hay và hữu ích khác, các bạn vui lòng truy cập trực tiếp vào website labvietchem.com.vn nhé.
Xem thêm:
- Stato và Rotor là gì? Tìm hiểu rõ ràng kết cấu và nguyên tắc hoạt động
- Crack là gì? Các phần mềm Crack thông dụng hiện nay
