Chào những người,

Mọi người thường nói con người dân có hai phần: Khung người và ý thức. Vậy ý thức con người là gì?

Mình google “Ý thức là gì?” và đấy là vài lời giải đáp tiêu biểu:

• Vdict.com: I. d. 1. Thái độ hình thành trong ý nghĩ để định phương hướng cho hành vi: (Xử lý vấn đề đời sống theo ý thức tự lực cánh sinh). 2. Thái độ hình thành trong ý nghĩ, tâm tư, về mức độ chịu đựng một nỗi khó khăn hoặc đương đầu với một nguy hại, trong một thời hạn nhất định: (Giữ vững ý thức đấu tranh; Ý thức bạc nhược; Ý thức quân đội địch suy sụp). 3. Nghĩa sâu xa, thực ra của nội dung: (Hiểu ý thức lời phát biểu của lãnh tụ; Ý thức và lời văn). II. t. Thuộc trí tuệ, phương diện trừu tượng của đời sống con người: (Sách báo là những món ăn ý thức).

• Tudien.com: Tinh: những suy nghĩ tinh tuý, phát ra từ con người. Thần: tâm linh, tiềm thức, cảm xúc từ con người. => Ý thức là sống tích cực, tạo thái độ sống từ cảm xúc, suy nghĩ phần trong tiềm thức con người.

• Tratu.soha.com:

Danh từ.

. tổng thể nói chung những ý nghĩ, tình cảm, v.v., những hoạt động và sinh hoạt thuộc về đời sống nội tâm của con người đời sống ý thức (hỗ trợ cả về vật chất lẫn ý thức)

. những thái độ, ý nghĩ kim chỉ nan cho hoạt động và sinh hoạt, quyết định hành vi của con người (nói tổng quát) (mất ý thức, giữ vững ý thức, sẵn sàng ý thức)

. sự quan tâm thường xuyên trên cơ sở những nhận thức nhất định (ý thức thao tác tốt, có ý thức trách nhiệm cao). Đồng nghĩa: ý thức.

. cái thâm thúy nhất, cốt yếu nhất của một nội dung nào đó (ý thức của bài thơ, nắm vững ý thức của quyết nghị).

Nói chung, người ta hiểu ý thức như thể (1) những hoạt động và sinh hoạt cảm xúc và tư duy của con người và (2) những gì cốt lõi nhất cuả một điều gì đó.

Cả hai lý giải này còn có lẽ tận dụng được trong một từ khác thường sẽ là đồng nghĩa hay ít nhất là anh chị em của “ý thức” – vong linh: Con người dân có khung người và vong linh; vong linh là ý thức.

Đương nhiên khi nói về “vong linh” mọi người đi vào nghành nghề siêu hình rối rắm. Nhưng khái niệm vong linh (hay những khái niệm tương đương như: hương hồn, hương linh, thần, thần khí, a-lại-da thức) có nhẽ đã tại vị trong mọi nền văn hóa truyền thống của trái đất. Rất ít người trên trái đất tin rằng mọi người không hề có vong linh. Mọi nền văn hóa truyền thống của trái đất đều nói về khi khung người người ta chết thì vong linh không chết.

Mình không muốn đi vào nghành nghề sau khoản thời gian chết vì minh không biết. Nhưng mọi người hãy nói về ý thức của mọi người ở đây lúc này.

Nếu nói rằng ý thức là cảm xúc và tư duy, vì đó phần lớn là những hoạt động và sinh hoạt của hệ thần kinh, tức thị một loại hoạt động và sinh hoạt của khung người, vậy thì cảm xúc và tư duy không phải là một phần của khung người sao? Và như vậy tức là không hề có ý thức đứng một mình mà không hề có khung người?

Có hai luồng tư duy chính về ý thức. Một là, ý thức là một phần hoạt động và sinh hoạt của khung người và khung người chết thì ý thức chết theo. Luồng tư duy này còn có rất ít tín đồ. Hai là, ý thức là một thực thể sống chung với khung người nhưng độc lập so với khung người. Khung người chết thì ý thức vẫn còn đấy, và dịch chuyển đến một trái đất khác (thiên đường, địa ngục, kiếp sau, v.v…). Phần lớn người trên trái đất tin vào luồng tư duy này.

Dù là có hai luồng tư duy không giống nhau như vậy, có một điểm chung cho tất cả hai luồng. Đó là “ý thức quan trọng hơn khung người (hoặc ý thức là phần quan trọng nhất của khung người)”. Đó đó là yếu tố mind over matter (tâm trí mạnh hơn vật thể) trong mọi nền văn minh của con người. Điều này cũng dễ hiểu, vì con người biết rất rõ ràng, bằng trực quan và kinh nghiệm, là tâm/trí tinh chỉnh khung người; tâm là chủ.

Nếu mọi người của trái đất đều hiểu tâm trí ta là chủ của con người ta, thì hệ luận tự nhiên phải là: tâm trí là gốc rễ, mọi thứ khác của khung người con người là cành ngọn.

Vậy thì người đang làm gì để chăm bón gốc rễ của con người của người? Người đang làm gì để chăm bón cho ý thức của người?

Dù người thuộc trường phái tư duy nào thì ý thức cũng là gốc rễ. Vậy người đang làm gì để chăm bón gốc rễ, chăm bón ý thức?

Những người, trước hết, hãy nhìn xem những gì đang làm hại gốc rễ của người? Những gì đang làm người cảm thấy con người của người tầm thương, tồi tệ, thiếu khỏe mạnh, không tại vị. Mỗi mọi người đều phải sở hữu những thứ này và mọi người biết chúng là ai, vì chúng làm cho ta không vui, xuống ý thức, căng, buồn, mất tự tín.

Những thứ đang làm hại gốc rễ (ý thức) của mọi người là tranh giành, đấu đá, tham lam, ganh tị, ghét bỏ, hận thù, gian sảo, lường gạt, đâm sau sườn lưng… Những thứ này mọi người biết là làm hại ý thức mọi người vì chúng luôn luôn làm ta “xuống ý thức.” Đó là những thứ làm hại gốc rễ.

Vậy việc trước tiên sẽ giúp đỡ gốc rễ của người là chặn lại mọi thứ độc làm hại gốc rễ – tranh giành, đấu đá, tham lam, ganh tị, v.v… Nhà Phật triệu tập những thứ độc này vào ba loại độc chính (tam độc), gọi là “tham sân si” – tham lam, sân hận và si mê.

Làm thế nào để chặn lại những thứ độc này?

Những thứ này là tư duy trong đầu ta. Cách duy nhất để chặn lại chúng là ngừng tư duy kiểu đó. Cảm thấy mình bức xúc trong tâm địa vì ganh tị với đứa người, thì nhắc mình ngay: “Ganh tị là tồi. Ngừng ngay.” Cứ vậy mà thao tác: “Tham lam là tồi. ngừng ngay.” “Tranh giành là tồi. Ngừng ngay.” “Gian sảo là tồi. Ngừng ngay.”

Những chúng ta có thể đọc cả nghìn bài trên mạng nói về tham sân si và đủ mọi phương cách diệt tham sân si. Nhưng 84 ngàn pháp môn thì cũng giới thiệu về một điểm này: “Tham sân si là tồi. Ngừng ngay.” Nếu người không “ngừng ngay” thì cả rừng kinh sách không hỗ trợ người được 1mm. Mọi kinh sách cũng chỉ là để bảo người làm một điều giản dị và đơn giản: “Ngừng ngay.”

Người ta nhận định rằng ngừng tham sân si rất khó. Mình thực sự chẳng hiểu vì sao khó. Tham sân si không phải là một con siêu virus trong đầu người và người chẳng làm thế nào để cho nó chết. Tham sân si chỉ là cách cái đầu người suy nghĩ. Muốn hết tham sân si thì người giản dị và đơn giản chỉ việc từ chối suy nghĩ kiểu tham sân si. “Từ chối, ngừng suy nghĩ” là điều chúng ta có thể làm trong một sátna, vì người có toàn quyền bảo cái đầu người suy nghĩ gì, hay ngừng suy nghĩ gì. Sátna thành Phật.

Từ bỏ tham sân si có vẻ khó chỉ vì mọi người đã quen với tham sân si cả đời cho nên mọi người muốn duy trì cách tư duy đó, lối sống đó, thế thôi. Thói quen nào cũng đều có lực mê hoặc buộc người vào thói quen để giữ lại gìn thói quen, như thể uống coffe mỗi sáng, nghe tin tức sau khoản thời gian ăn tối, quốc bộ trước lúc ngủ… Thói quen nào thì cũng tạo quán tính, để buộc ta dính cứng vào thói quen. Nhưng cái đầu người có đủ quyền lực tối cao để gạt bỏ quán tính này ra ngoài. Vì mọi loại quán tính cũng chỉ nằm trong đầu người.

Nhưng hầu hết người không thích thay đổi lối sống của tớ, dù biết đó là không tốt – như người nghiện thuốc lá, nghiện bi da, nghiện coffe, nghiện bóng đá…

Dù sao thì, đó là việc của riêng người. Mình muốn làm gì với ý thức và khung người của người thì người phải làm, và chẳng ai hoàn toàn có thể làm giùm người. Chúng ta cũng có thể nguyện cầu xin Chúa Phật, chư Ý trung nhân tát, chư thánh tương trợ người, sát cánh đồng hành cùng người, để người có thêm hứng thú và sức mạnh để ngừng tham sân si. Nhưng “ngừng” là việc của người và chính người phải làm. Chúa Phật và những thánh chỉ hoàn toàn có thể sát cánh đồng hành và tương trợ.

Nếu mọi người loại bỏ tham sân si, loại bỏ cách sống cũ, thì mọi người hoàn toàn có thể sống còn với cơm áo gạo tiền không?

Trước hết, gốc rễ là quan trọng. Cơm áo gạo tiền là cành ngọn. Đừng lấy việc cành ngọn để quyết định việc gốc rễ. Lấy gốc rễ để bảo đảm an toàn cành ngọn. Không để tư duy của tớ bị distracted (chia trí, mất triệu tập).

Thứ hai, nếu ý thức người khỏe mạnh vững chắc thì việc cơm áo gạo tiền tự động hóa trở thành giản dị hơn, tốt hơn và mạnh hơn rất nhiều. Đó là hệ quả tự nhiên: gốc rễ mà mạnh thì cành ngọn mạnh.

Điều nên nhớ là nếu người ngừng tham sân si, người tự nhiên yêu người hơn rất nhiều. Mọi người vốn có trái tim yêu người, tham sân si làm trái tim đó ngợp thở. Hết tham sân si thì ta tự động hóa yêu người trở lại. Cho nên người cũng luôn luôn hoàn toàn có thể dùng cảm xúc yêu người trong người để giám sát người đang tiến bộ đến đâu.

Mọi việc giản dị và đơn giản như vậy. Chẳng có gì là rất khó. Điều khó mà người chẳng thấy là “Người có thực sự muốn có một ý thức vững mạnh hay là không?”

Chúc những người luôn luôn vững mạnh ý thức.

Mến,

Hoành

© copyright 2022 Trần Đình Hoành Permitted for non-commercial usewww.dotchuoinon.com