TÀI KHOẢN 331 – PHẢI TRẢ CHO NGƯỜI BÁN
(Thông tư 200/2014/TT-BTC)
✵
✵ ✵
Nguyên tắc kế toán
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản
Phương pháp hạch toán kế toán
▼về cuối trang
Nguyên tắc kế toán
Tham khảo: Nguyên tắc kế toán các số tiền nợ phải trả
a) Tài khoản này dùng để làm phản ánh tình hình tính sổ về các số tiền nợ phải trả của doanh nghiệp cho tất cả những người bán vật tư, sản phẩm & hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, người bán TSCĐ, BĐSĐT, các khoản góp vốn đầu tư tài chính theo hợp đồng kinh tế tài chính đã ký kết kết. Tài khoản này cũng được dùng để làm phản ánh tình hình tính sổ về các số tiền nợ phải trả cho tất cả những người nhận thầu xây lắp chính, phụ. Không phản ánh vào tài khoản này các nghiệp vụ mua trả tiền ngay.
b) Nợ phải trả cho tất cả những người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp cần được hạch toán cụ thể chi tiết cho từng đối tượng người sử dụng phải trả. Trong cụ thể chi tiết từng đối tượng người sử dụng phải trả, tài khoản này phản ánh cả số tiền đã ứng trước cho tất cả những người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp nhưng chưa nhận được sản phẩm, hàng hoá, dịch vụ, khối lượng xây lắp hoàn thành chuyển nhượng bàn giao.
c) Doanh nghiệp phải theo dõi cụ thể chi tiết các số tiền nợ phải trả cho tất cả những người bán theo từng loại nguyên tệ. So với các khoản phải trả bằng ngoại tệ thì thực hiện theo nguyên tắc:
– Khi phát sinh các số tiền nợ phải trả cho tất cả những người bán (bên có tài khoản 331) bằng ngoại tệ, kế toán phải quy đổi ra Đồng Việt nam theo tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế tại thời khắc phát sinh (là tỷ giá bán của nhà băng thương nghiệp nơi thường xuyên có giao dịch thanh toán). Riêng trường hợp ứng trước cho nhà thầu hoặc người bán, khi đủ tham gia ghi nhận tài sản hoặc ngân sách thì bên Có tài khoản 331 ứng dụng tỷ giá ghi sổ thực tế đích danh khi đối chiếu với số tiền đã ứng trước.
– Khi tính sổ nợ phải trả cho tất cả những người bán (bên Nợ tài khoản 331) bằng ngoại tệ, kế toán phải quy đổi ra đồng Việt Nam theo tỷ giá ghi sổ thực tế đích danh cho từng đối tượng người sử dụng chủ nợ (Trường hợp chủ nợ có nhiều giao dịch thanh toán thì tỷ giá thực tế đích danh được xác định trên cơ sở bình quân gia quyền di động các giao dịch thanh toán của chủ nợ đó). Riêng trường hợp phát sinh giao dịch thanh toán ứng trước tiền cho nhà thầu hoặc người bán thì bên Nợ tài khoản 331 ứng dụng tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế (là tỷ giá bán của nhà băng nơi thường xuyên có giao dịch thanh toán) tại thời khắc ứng trước;
– Doanh nghiệp phải nhìn nhận lại các khoản phải trả cho tất cả những người bán có gốc ngoại tệ tại tất cả những thời khắc lập Giải trình tài chính theo quy định của pháp luật. Tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế khi nhìn nhận lại khoản phải trả cho tất cả những người bán là tỷ giá bán ngoại tệ của nhà băng thương nghiệp nơi doanh nghiệp thường xuyên có giao dịch thanh toán tại thời khắc lập Giải trình tài chính. Các đơn vị trong tập đoàn được ứng dụng chung một tỷ giá do Doanh nghiệp mẹ quy định (phải đảm bảo sát với tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế) để nhìn nhận lại các khoản phải trả cho tất cả những người bán có gốc ngoại tệ phát sinh từ các giao dịch thanh toán trong nội bộ tập đoàn.
d) Bên giao nhập khẩu ủy thác ghi nhận trên tài khoản này số tiền phải trả người bán về hàng nhập khẩu thông qua bên nhận nhập khẩu ủy thác như khoản phải trả người bán thông thường.
đ) Những vật tư, sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ đã nhận được, nhập kho nhưng đến thời điểm cuối tháng vẫn chưa tồn tại hóa đơn thì sử dụng giá tạm tính để ghi sổ và phải kiểm soát và điều chỉnh về giá thực tế khi nhận được hóa đơn hoặc thông tin giá chính thức của người bán.
e) Khi hạch toán cụ thể chi tiết các khoản này, kế toán phải hạch toán rõ ràng, rành mạch các khoản chiết khấu tính sổ, chiết khấu thương nghiệp, giảm giá hàng bán của người bán, người cung cấp nếu không được phản ánh trong hóa đơn mua hàng.
▲về đầu trang
Kết cấu và nội dung phản ánh của tài khoản 331
Phải trả cho tất cả những người bán
Bên Nợ:
– Số tiền đã trả cho tất cả những người bán vật tư, sản phẩm & hàng hóa, người cung cấp dịch vụ, người nhận thầu xây lắp;
– Số tiền ứng trước cho tất cả những người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp nhưng chưa nhận được vật tư, sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ, khối lượng sản phẩm xây lắp hoàn thành chuyển nhượng bàn giao;
– Số tiền người bán chấp thuận giảm giá sản phẩm & hàng hóa hoặc dịch vụ đã giao theo hợp đồng;
– Chiết khấu tính sổ và chiết khấu thương nghiệp được người bán chấp thuận cho doanh nghiệp giảm trừ vào số tiền nợ phải trả cho tất cả những người bán;
– Giá trị vật tư, sản phẩm & hàng hóa thiếu vắng, kém phẩm chất khi kiểm nhận và trả lại sức bán.
– Nhìn nhận và đánh giá lại các khoản phải trả cho tất cả những người bán bằng ngoại tệ (trường hợp tỷ giá ngoại tệ giảm so với Đồng Việt Nam).
Bên Có:
– Số tiền phải trả cho tất cả những người bán vật tư, hàng hoá, người cung cấp dịch vụ và người nhận thầu xây lắp;
– Kiểm soát và điều chỉnh số chênh lệch giữa giá tạm tính nhỏ hơn giá thực tế của số vật tư, hàng hoá, dịch vụ đã nhận được, khi có hoá đơn hoặc thông tin giá chính thức;
– Nhìn nhận và đánh giá lại các khoản phải trả cho tất cả những người bán bằng ngoại tệ (trường hợp tỷ giá ngoại tệ tăng so với Đồng Việt Nam).
Số dư bên Có:
– Số tiền còn phải trả cho tất cả những người bán, người cung cấp, người nhận thầu xây lắp.
Số dư bên Nợ (nếu có):
– Số tiền đã ứng trước cho tất cả những người bán hoặc số tiền đã trả nhiều hơn số phải trả cho tất cả những người bán theo cụ thể chi tiết của từng đối tượng người sử dụng cụ thể. Khi lập Bảng Cân đối kế toán, phải lấy số dư cụ thể chi tiết của từng đối tượng người sử dụng phản ánh ở tài khoản này để ghi 2 chỉ tiêu bên “Tài sản” và bên “Nguồn vốn”.
Tài khoản 331 – Phải trả cho tất cả những người bán không có tài khoản cấp 2.
▲về đầu trang
Phương pháp kế toán một số giao dịch thanh toán kinh tế tài chính chủ yếu
1. Mua vật tư, sản phẩm & hàng hóa chưa trả tiền người bán về nhập kho trong trường hợp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kê khai thường xuyên hoặc lúc mua TSCĐ:
a) Trường hợp mua trong trong nước, ghi:
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ các TK 152, 153, 156, 157, 211, 213 (giá chưa tồn tại thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331)
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tổng giá tính sổ).
– Trường hợp thuế GTGT nguồn vào không được khấu trừ thì giá trị vật tư, sản phẩm & hàng hóa, TSCĐ gồm có cả thuế GTGT (tổng giá tính sổ).
b) Trường hợp nhập khẩu, ghi:
– Phản ánh giá trị hàng nhập khẩu gồm có cả thuế TTĐB, thuế XK, thuế BVMT (nếu có), ghi:
Nợ các TK 152, 153, 156, 157, 211, 213
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 3332 – Thuế TTĐB (nếu có)
Có TK 3333 – Thuế xuất nhập khẩu (cụ thể chi tiết thuế nhập khẩu, nếu có)
Có TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường tự nhiên.
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331)
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33312).
2. Mua vật tư, hàng hoá chưa trả tiền người bán về nhập kho trong trường hợp hạch toán hàng tồn kho theo phương pháp kiểm kê định kỳ:
a Trường hợp mua trong trong nước:
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ TK 611 – Mua hàng (giá chưa tồn tại thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tổng giá tính sổ).
– Trường hợp thuế GTGT nguồn vào không được khấu trừ thì giá trị vật tư, sản phẩm & hàng hóa gồm có cả thuế GTGT (tổng giá tính sổ)
b Trường hợp nhập khẩu, ghi:
– Phản ánh giá trị hàng nhập khẩu gồm có cả thuế TTĐB, thuế XK, thuế BVMT (nếu có), ghi:
Nợ TK 611 – Mua hàng.
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 3332 – Thuế TTĐB (nếu có)
Có TK 3333 – Thuế xuất nhập khẩu (cụ thể chi tiết thuế nhập khẩu, nếu có)
Có TK 33381 – Thuế bảo vệ môi trường tự nhiên.
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331)
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (33312).
3. Trường hợp đơn vị có thực hiện góp vốn đầu tư XDCB theo phương thức giao thầu, khi nhận khối lượng xây lắp hoàn thành chuyển nhượng bàn giao của bên nhận thầu xây lắp, địa thế căn cứ hợp đồng giao thầu và biên bản chuyển nhượng bàn giao khối lượng xây lắp, hoá đơn khối lượng xây lắp hoàn thành:
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ TK 241 – XDCB dở dang (giá chưa tồn tại thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tổng giá tính sổ).
– Trường hợp thuế GTGT nguồn vào không được khấu trừ thì giá trị góp vốn đầu tư XDCB gồm có cả thuế GTGT (tổng giá tính sổ).
4. Khi ứng trước tiền hoặc tính sổ số tiền phải trả cho tất cả những người bán vật tư, hàng hoá, người cung cấp dịch vụ, người nhận thầu xây lắp, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có những TK 111, 112, 341, …
– Trường hợp phải tính sổ cho nhà thầu bằng ngoại tệ, kế toán phải quy đổi ra Đồng Việt Nam theo tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế tại thời khắc phát sinh (là tỷ giá bán của nhà băng thương nghiệp nơi thường xuyên có giao dịch thanh toán).
– Trường hợp đã ứng trước tiền cho nhà thầu bằng ngoại tệ, kế toán ghi nhận giá trị góp vốn đầu tư XDCB tương ứng với số tiền đã ứng trước theo tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế tại thời khắc ứng trước. Phần giá trị góp vốn đầu tư XDCB còn phải tính sổ (sau khoản thời gian đã trừ đi số tiền ứng trước) được ghi nhận theo tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế tại thời khắc phát sinh.
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế)
Nợ TK 635 – giá tiền tài chính (nếu tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế thấp hơn tỷ giá ghi sổ kế toán của TK tiền)
Có những TK 111, 112, … (tỷ giá ghi sổ kế toán)
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính (nếu tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế lơn hơn tỷ giá ghi sổ kế toán của TK tiền).
5. Khi nhận lại tiền do người bán trả lại số tiền đã ứng trước vì không cung cấp được sản phẩm & hàng hóa, dịch vụ, ghi:
Nợ các TK 111, 112, …
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán.
6. Nhận dịch vụ cung cấp (ngân sách vận chuyển hàng hoá, điện, nước, điện thoại cảm ứng thông minh, truy thuế kiểm toán, tư vấn, quảng cáo, dịch vụ khác) của người bán:
– Nếu thuế GTGT nguồn vào được khấu trừ, ghi:
Nợ TK 156 – Sản phẩm & hàng hóa (1562)
Nợ TK 241 – XDCB dở dang
Nợ TK 242 – giá tiền trả trước
Nợ các TK 623, 627, 641, 642, 635, 811
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331) (nếu có)
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tổng giá tính sổ).
– Trường hợp thuế GTGT nguồn vào không được khấu trừ thì giá trị dịch vụ gồm có cả thuế GTGT (tổng giá tính sổ).
7. Chiết khấu tính sổ mua vật tư, hàng hoá doanh nghiệp được hưởng do tính sổ trước thời hạn phải tính sổ và tính trừ vào số tiền nợ phải trả người bán, người cung cấp, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 515 – Doanh thu hoạt động tài chính.
8. Trường hợp vật tư, hàng hoá mua vào phải trả lại hoặc được người bán chấp thuận giảm giá do không đúng quy cách, phẩm chất được tính trừ vào số tiền nợ phải trả cho tất cả những người bán, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331) (nếu có)
Có những TK 152, 153, 156, 611, …
9. Trường hợp các số tiền nợ phải trả cho tất cả những người bán không tìm ra chủ nợ hoặc chủ nợ không đòi và được xử lý ghi tăng thu nhập khác của doanh nghiệp, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 711 – Thu nhập khác.
10. So với nhà thầu chính, khi xác định giá trị khối lượng xây lắp phải trả cho nhà thầu phụ theo hợp đồng kinh tế tài chính đã ký kết kết, địa thế căn cứ vào hóa đơn, phiếu giá khu công trình, biên bản sát hoạch khối lượng xây lắp hoàn thành và hợp đồng giao thầu phụ, ghi:
Nợ TK 632 – Giá vốn hàng bán (giá chưa tồn tại thuế GTGT)
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ (1331)
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (tổng số tiền phải trả cho nhà thầu phụ gồm cả thuế GTGT nguồn vào).
11. Trường hợp doanh nghiệp nhận bán sản phẩm đại lý, bán giá chuẩn, hưởng hoả hồng.
– Khi nhận hàng bán đại lý, doanh nghiệp dữ thế chủ động theo dõi và ghi chép thông tin về hàng nhận bán đại lý trong phần thuyết minh Giải trình tài chính.
– Khi bán sản phẩm nhận đại lý, ghi:
Nợ các TK 111, 112, 131, … (tổng giá tính sổ)
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (giá giao bán đại lý + thuế).
Song song doanh nghiệp theo dõi và ghi chép thông tin về hàng nhận bán đại lý đã xuất bán trong phần thuyết minh Giải trình tài chính.
– Khi xác định hoả hồng đại lý được hưởng, tính vào doanh thu hoả hồng về bán sản phẩm đại lý, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 511 – Doanh thu bán sản phẩm và cung cấp dịch vụ
Có TK 3331 – Thuế GTGT phải nộp (nếu có).
– Khi tính sổ tiền cho bên giao hàng đại lý, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (giá bán trừ (-) hoả hồng đại lý)
Có những TK 111, 112, …
12. Kế toán phải trả cho tất cả những người bán tại đơn vị giao uỷ thác nhập khẩu:
– Khi trả trước một khoản tiền uỷ thác mua hàng theo hợp đồng uỷ thác nhập khẩu cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu mở LC… địa thế căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (cụ thể chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác)
Có những TK 111, 112, …
– Khi nhận hàng ủy thác nhập khẩu do bên nhận ủy thác giao trả, kế toán thực hiện như khi đối chiếu với hàng nhập khẩu thông thường.
– Khi trả tiền cho đơn vị nhận uỷ thác nhập khẩu về số tiền hàng nhập khẩu và các ngân sách liên quan trực tiếp đến hàng nhập khẩu, địa thế căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán (cụ thể chi tiết cho từng đơn vị nhận uỷ thác)
Có những TK 111, 112, …
– Phí uỷ thác nhập khẩu phải trả đơn vị nhận uỷ thác được tính vào giá trị hàng nhập khẩu, địa thế căn cứ các chứng từ liên quan, ghi:
Nợ các TK 151, 152, 156, 211, …
Nợ TK 133 – Thuế GTGT được khấu trừ
Có TK 331- Phải trả cho tất cả những người bán(cụ thể chi tiết từng đơn vị nhận uỷ thác).
– Việc tính sổ nghĩa vụ thuế khi đối chiếu với hàng nhập khẩu thực hiện theo quy định của TK 333 – Thuế và khoản phải nộp Quốc gia.
– Đơn vị nhận uỷ thác không sử dụng tài khoản này để phản ánh các nghiệp vụ tính sổ ủy thác mà phản ánh qua các TK 138 và 338.
13. Khi lập Giải trình tài chính, số dư nợ phải trả cho tất cả những người bán bằng ngoại tệ được nhìn nhận theo tỷ giá giao dịch thanh toán thực tế tại thời khắc lập Giải trình tài chính:
– Nếu tỷ giá ngoại tệ giảm so với Đồng Việt Nam, ghi:
Nợ TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán
Có TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131).
– Nếu tỷ giá ngoại tệ tăng so với Đồng Việt Nam, ghi:
Nợ TK 413 – Chênh lệch tỷ giá hối đoái (4131)
Có TK 331 – Phải trả cho tất cả những người bán.
▲về đầu trang
