KỸ THUẬT IN LỤA

In lụa tên tiếng anh là gì?

Kỹ thuật in lụa mang tên tiếng anh là Screen printing hay silk screen printing, đây là một kỹ thuật trong in ấn, cái tên này còn có từ khi cái khuôn in được làm từ tơ lụa, sau này sử dụng những vật liệu khác ví như lưới nhựa, lưới kim loại, vải sợi,… cho nên cũng từ đó nghề in lụa còn được gọi với cái tên khác là in lưới.

Nguyên tắc của in lụa là gì?

In lụa (silk screen printing) sử dụng nguyên tắc mực chỉ thấm qua giấy in một phần rồi in xuống vật liệu do các hợp chất hóa học trên khuôn in đã bịt kín các mắt lưới còn sót lại, vì thế có thể in trên vật liệu bằng kim loại, nhựa, ni lông, vải, gỗ, hay in trên giấy, mạch điện tử,…. với độ sắt nét và xác thực rất cao, hoặc sử dụng thay thế cho phương pháp vẽ men trong sinh sản gạch men.

>> Khóa học in lụa trên vải

Nguồn gốc ra đời của in lụa là gì?

Đây là kỹ thuật đã được sử dụng phổ quát từ 1925 tại Châu Âu để in lên bìa, thủy tinh, đồ da,… nhưng thật ra từ hơn 1000 năm trước người ta đã phát minh ra dụng cụ làm bằng sợi tơ được kéo căng rồi dán vào một trong những khuôn gỗ có thể in nhiều lần lên mặt phẳng phía dưới bằng phương pháp phết mực xuyên qua các lỗ tròn trên tấm khuôn bằng tơ. Sau đó những dự án Bất Động Sản về việc sử dụng tơ để in ấn được nghiên cứu ở Đức và Pháp trong những năm 1870, rồi vào 1907, tại Anh, Samuel Simon đã sáng chế ra tấm lưới được làm bằng sợi tơ, đến 1914 tại San Francisco, John Pilsworth đã phát triển ra kỹ thuật in lụa nhiều màu.

Ưu điểm của kỹ thuật in lụa so với những kỹ thuật in khác?

Trước kia thì in lụa rất tốn công sức của con người để triển khai ra một khuôn in hoàn chỉnh, sắc nét để in ra chất lượng sản phẩm và dịch vụ tốt nhất, nhưng ngày này thì với công nghệ tiến bộ, các máy móc tương trợ in lụa đang ngày càng tiến bộ, đem lại những ưu điểm vượt trội về chất lượng sản phẩm và dịch vụ in cũng như ngân sách sinh sản. Vì thế đó cũng đấy là điều mà những công nghệ in khác vẫn không thể so được với kỹ thuậ in lụa, về giá thành cũng như chất lượng sản phẩm và dịch vụ, độ bền.

Các kỹ thuật in trong Screen Printing là gì?

Theo phương pháp sử dụng khuôn in, thì in lụa có:

• Kỹ thuật in lụa thủ công
• Kỹ thuật in lụa bán thủ công, được máy móc tương trợ một số tiến độ
• Kỹ thuật in lụa tự động hóa, do máy móc làm hoàn toàn

Còn theo như hình dạng khuôn in thì được chia thành 2 loại:

• Khuôn lưới thẳng
• Khuôn lưới tròn dạng xoay

Theo phương cách in, thì có 3 loại:

• In trực tiếp: là kiểu in lên mặt phẳng white color hoặc nhạt, màu nền không bị ảnh hưởng tác động đến màu trên hình ảnh in.
• In phá gắn: là in trên mặt phẳng có màu, lúc này hình in phải phá được màu nền để nổi trội hình cần in.
• In dự phòng: là kiểu in lên nền màu nhưng hình ảnh không thể phá được màu nền

>> Khóa học in lụa trên giấy

Các quy trình và thử thách trong in lụa là gì?

Cho dù là phương pháp in lụa thủ công, bán thủ công, hay tự động hóa, thì cũng đều phải qua những tiến độ như làm khuôn, chế bàn in, dao gạt, pha chế màu, hồ, rồi mới in.

Làm khuôn in:

Khuôn in trong kỹ thuật in lụa là gì? Đây là vật giữ tấm màn in được căng, để quá trình in được xác thực, khuôn có thể làm được làm bằng gỗ hay là kim loại, quá trình tạo lỗ theo như hình ảnh này gọi là chuyển ảnh cần in lên lưới in. Lúc trước thợ in thường vẽ lên lớp nến trắng: là dùng bút tre/bút gỗ khắc lên tấm lưới đã được nhúng vào nến lỏng để nguội. Hoặc dùng bút hoặc kim nhọn khắc trên đất sét để khô, hay vẽ lên lớp dầu bóng đã khô nhiều lần để tạo những lỗ trống trên mặt phẳng lưới in. Hay dùng dao khắc trên giấy sáp để tạo khoảng chừng trống rồi úp mặt giấy sáp đó lên lưới rồi ủi, làm nóng chảy nến, sau khoản thời gian để nguội những khoảng chừng trống không cấp thiết sẽ bị nến lấp đi.

Nhưng ngày này phần nhiều mọi người đều dùng phương pháp cảm quang quẻ vì tính ưu việt của nó. Độ xác thực của phương pháp này khiến cho hình ảnh in ra vẫn giữ được tính trung thực về đường nét của nó.

Những bản in này đều được họa sỹ vẽ mẫu trên máy tính, tách màu, rồi in ra tờ giấy can, mỗi màu được tách thành một phim khác nhau, sau đó chuyển hình ảnh lên tấm lưới, cái này gọi là chụp bản. Quy trình tiến độ này được tiến hành trong buồng tối, phim đặt lên lưới in đã được quét dung dịch cảm quang quẻ, cùng với ảnh gốc, khi chiếu sáng ánh sáng sẽ xuyên qua phim và đập lên lưới, những chỗ không bị cản bởi mực sẽ rắn lại, khi mang bản in đi rửa thì những chỗ không bị chiếu sáng sẽ bị rửa trôi tạo thành khoảng chừng trống, do đó mực in đi qua những khoảng chừng trống in xuống mặt phẳng một cách xác thực hơn, ít mất công sức của con người hơn để tạo một lưới in chuẩn xác.

Bàn in, dao gạt:

Đây là 2 vật được làm được làm bằng gỗ, kim loại. Bàn in là thứ quan trọng trong việc giữ cho nét in thẳng, xác thực, vì thế bàn in phải phẳng, chắc, độ đàn hồi tại mức nhất định để khuôn in xúc tiếp đều mặt phẳng để in.

Dao gạt là vật để gạt mực phết qua lưới in, gọi là dao nhưng nó có thể được làm từ bọt biển, lăn cao su thiên nhiên hay thậm chí là chỉ có một miếng gạt cao su thiên nhiên.

Chế màu in:

Ở đây nghệ nhân sử dụng những chất nhuộm màu chuyên biệt để khi in màu lên mặt phẳng không bị đổi màu, giữ màu tốt. Còn việc chế màu phải dùng các hợp chất hữu cơ, ở đây được phân làm 2 loại màu, tan trong nước và không tan.

Hồ in trộn với thuốc nhuộm gọi là mực in, vì được dính lên mặt phẳng nên mực in cũng phải có những tiêu chí như đồng nhất về cường độ sắc tố, độ đặc vừa phải để làm họa tiết sắc nét, có độ bền cao để dữ gìn và bảo vệ,….

Cuối cùng là in:

Định vị khuôn lên bàn in, đặt lên mặt phẳng cần in, cho lượng mực in cấp thiết vào khuôn in, rồi lấy dao gạt để phết mực ngang qua mặt phẳng, tiến độ này các người thợ có kinh nghiệm sẽ kiểm soát và điều chỉnh lượng mực in và tốc độ gạt để tạo ra chất lượng sản phẩm và dịch vụ in tốt nhất.

Sau lúc in thì nên phải xử lý để màu nhất quyết lên mặt phẳng, tùy loại mực hay chất liệu của mặt phẳng in mà xử dụng những phương pháp sấy, gia nhiệt khô, hấp,…

Đó là những nét cơ bản của nghề in lụa, in lưới, hay còn gọi là silk screen printing. Với công nghệ phát triển liên tục như ngày này thì in lụa không còn khó khăn để tạo một bản in như trước, nhưng cũng vẫn có những tiến độ công phu tỉ mỉ mà chỉ có bàn tay con người mới có thể làm được, vì vậy mà ngành này vẫn còn được gọi là một ngành thủ công đặc biệt quan trọng.