Rap Việt đang là một trong những từ khoá hot được dân mạng tìm kiếm nhiều trong năm nay. Những tên tuổi mới nổi gần đây như Ricky Star, Dế Choắt, Lăng LD, Tlinh… trở thành hot hơn bao giờ hết. Do đó, thể loại nhạc Rap cũng trở thành thịnh hành hơn trong làng âm nhạc. Và nếu như bằng hữu cũng là một fan cuồng của thể loại âm nhạc đường phố đầy quyến rũ này, thì kiên cố sẽ không còn thể bỏ qua nội dung bài viết này.

Bạn Đang Xem: Rap là gì?Nguồn gốc nhạc Rap và các Rapper huyền thoại trên thế giới

1. Rap là gì

Rap là viết tắt của 3 từ Rhythm – And – Poetry, là một hình thức thẩm mỹ và làm đẹp trong văn hoá Hip hop của người Âu Mỹ từ rất mất thời gian. Cách thể hiện của thể loại Rap khá độc đáo và mang những đặc trưng riêng biệt, bằng phương pháp trình diễn thông qua lời nói hoặc hô vang ca từ, lời bài hát theo vần điệu, kết phù hợp với tạo hình thu hút và dễ nhìn.

Nhịp độ của Rap không có cao độ hay trường độ, mà chỉ phụ thuộc vào cách đọc nhanh hay chậm tuỳ ý của Rapper. Song song, mỗi Rapper có một giọng điệu riêng biệt khác nhau và vì thế, rap cũng mang sự đặc trưng và riêng biệt của từng nghệ sĩ.

2. Nguồn gốc ra đời của Rap

· Rap bắt nguồn từ nước nào

Không một ai biết xác thực về việc ra đời của nhạc Rap. Tuy nhiên, có một nguồn gốc về nhạc Rap được khá nhiều người xác nhận. Đó là Rap được khai sinh từ nhiều thế kỉ trước tại vùng đất ở Tây Phi. Trong lịch sử hào hùng của người Tây Phi, tồn tại những nhà lịch sử hào hùng học kể mẩu chuyện của vùng đất họ với những nhịp trống đơn giản. Phong cách này gần giống như nhạc rap như tất cả chúng ta biết ngày này.

Sau đó, khi người châu Phi bị đưa đến châu Mỹ và bị ép làm nô lệ. Một phương pháp để họ đương đầu với cuộc sống khổ cực của cơ chế nô lệ tại đây là hát. Cụ thể, chúng đã khai mạc trở thành phổ quát tại khu ghetto tại Hoa Kì. Đây là khu tập trung nhiều người nghèo, nô lệ, người da màu bị miệt thị và các tệ nạn xã hội, băng đảng. Sống dưới sự bất công và phân biệt chủng tộc của Mỹ thời bấy giờ, Rap được xem là vong hồn giúp người dân nơi đây nói lên tiếng lòng của mình. Song song, đó cũng là thứ duy nhất giúp họ quên đi thực tiễn về cuộc sống nghèo hèn, nghèo đói của mình.

· Sự ra đời của nhịp lặp trong rap

Từ từ, Rap trở thành phổ quát hơn ở Mỹ. Chúng khai mạc được chơi rộng rãi khi có DJ ở Thủ đô New York lấy các bộ gõ từ nhạc disco, soul hay funk để tạo ra được nhịp nền lặp đi tái diễn. Từ đó, nhiều người xác nhận rằng DJ Kool Herc được xem là người khởi xướng ra thể loại này. Bởi trong những buổi tiệc tùng học trò của ông vào trong khoảng time 1970, ông đã sử dụng hai bàn đĩa xoay đĩa của mình để tạo ra các vòng lặp, chơi nhịp lặp đi tái diễn và kéo dãn phần nhạc đệm của bài nhạc ra. Trong buổi tiệc đó, ông cũng nhận ra cần một người giữ cho đám đông luôn phấn khích và nhiệt huyết, ông đã mời người bạn của mình là Coke La Rock thao tác đó. Và đó chính thức là lúc mà nhịp lặp của Rap được ra đời.

· Xu hướng Rap khai mạc phát triển

Ở quận Bronx, tiểu bang Thủ đô New York, làn sóng yêu thích Hip hop không tạm ngừng. Trong thời gian 1970 sở hữu những cái tên DJ lịch sử một thời như Afrika Bambaataa và Grandmaster Flash. Trong suốt khoảng tầm thời kì đó, DJ đã trở thành hiện tượng lạ mới trong âm nhạc. Cũng trong khoảng tầm thời kì này, rất nhiều nghệ sĩ và nhóm nghệ sĩ ra đời. Có thể nói tới như Kutis Blow, nghệ sĩ nhạc rap trước nhất kí với Mercury Records vào năm 1979. Và hai nhóm nhạc The Fatback và Sugar Hill Gang cũng phát hành những album chính thức, luôn nằm trong top 40 Billboard trong suốt những năm tiếp theo đó.

Vào trong khoảng time 80, DJ Grand Wizard Theodore bất thần sáng kiến ra hành động “cào cấu” và kĩ thuật thả kim (needle drop) không những đưa rap lên tầm cao mới mà còn tạo ra sáng kiến mới cho DJ chơi nhạc.

DJ Wizard Theodore (Nguồn: Google.com)

· Kỷ nguyên vàng của nhạc Rap

Vào trong khoảng time 1984, vần và rap vẫn còn tương đối đơn giản. Nhưng dưới sự phát triển của kĩ thuật âm thanh, một thế hệ Rapper mới được sinh ra với cái tên “the Golden Era”. Vào kỷ nguyên này, các ca khúc hay album ra mắt đã mang sắc tố, âm điệu và hướng đi của nhạc Rap tân tiến. Nhịp dày đặc hơn, hát nhanh hơn và công nghệ lấy mẫu cũng tăng vọt. Song song, nó cũng trùng hợp vào thời đoạn lời bài hát trở thành một hình thức phản đối mạnh mẽ, tập trung vào những bất công của xã hội Mỹ lúc bấy giờ. Tiêu biểu nhất có thể nói tới hai nghệ sĩ nổi tiếng Melle Mel và Duke Bootee.

Nghệ sĩ Rap nổi tiếng Duke Bootee (Nguồn: Google.com)

· Sự chia rẽ trong cộng đồng rap phát triển chóng mặt

Xem Thêm : Maiko là gì? Bạn có từng nhầm lẫn Maiko với Geisha? – Sách 100

Đến trong khoảng time 1990, có một sự chia rẽ mạnh mẽ trong cộng đồng Rap, đó là việc khác biệt về phong cách và nội dung giữa bờ Đông và bờ Tây. Ngoài những khác biệt trên, có một sự tồn tại của những member cụ thể gây ra sự rạn nứt này, đó là Tupac Shakur và The Notorious B.I.G. Sau những vụ lùm xùm cùng những tranh cãi nổ ra, những tên tuổi mới tuần tự ra đời như Jay – Z và Snoop Dogg trở thành phổ quát ở cả hai bờ biển và giúp nhạc rap vượt qua thời kì xung đột này.

Notorious (bên trái) và 2Pac (bên phải) (Nguồn: Google.com)

Cũng trong khoảng tầm thời kì này, đã có rất nhiều nữ Rapper ra đời. Vượt qua thành kiến về nữ giới thời đó, những nữ Rapper như Salt – N – Pepa, MC Lyte, Queen Latifah, Da Brat, … đã hỗ trợ dòng nhạc này một lần nữa được lột xác trong nhạc điệu ngày càng tốt hơn và dần tiến tới thời kì cực thịnh của mình.

· Sự gia nhập của nhiều Rapper trẻ

Từ thời điểm năm 2000 đến nay, công nghệ trực tuyến và những tiến bộ công nghệ mới được chấp nhận tạo ra nhiều bản nhạc với nhiều sắc thái hơn, nhiều cảm xúc hơn. Song song tương trợ những phương pháp lấy mẫu, triển khai nhịp và phương pháp phân phối nhạc. Cùng với đó, sự gia nhập của tương đối nhiều Rapper trẻ tuổi đã tạo ra nhiều ý tưởng khiến cho dòng nhạc này trở thành gần gụi hơn, dễ tiếp cận hơn và trở thành một trong những thể loại được yêu thích nhất trên thế giới.

3. Đặc trưng của Rap

Rap tạo ra sự khác biệt lớn so với tất cả những dòng nhạc khác có nhẽ đó chính là nguồn gốc xuất phát của nó là ước vọng khác khao, là thể hiện thực chất member mạnh mẽ. Do đó, khi đối chiếu với rap, ngồn từ sử dụng thường rất phóng khoáng và không bị gò bó ở một giới hạn nào cả. Chính vì lẽ đó, nhiều khi tác giả cũng thêm vào vài câu chửi thề hay ho.

Khi trình diễn, các rapper phải thể hiện được những kĩ thuật trong câu từ một cách nhuần nhuyễn và chất riêng biệt của họ. Và đặc biệt quan trọng, phải lưu ý tới nhạc lí nhiều hơn để hoà thanh của bài không thể phá vỡ, hay bị ngang phè phè, nghe không bắt tai. Thông thường các rapper sẽ sử dụng một số những phương pháp sử dụng câu chữ điêu luyện như sau:

• Sử dụng lối chơi chữ, so sánh, ấn dụ, gieo vần, dùng từ đồng âm, chửi tục ác ý, bẻ gãy ca từ trong battle/dissing, …
• Thể hiện Theo phong cách flow. Tức là phối hợp câu từ, cách gieo vần, điểm nhấn trên nền nhạc một cách vừa hợp lí, lại vừa độc đáo và sáng tạo.
• Lên nội dung/chủ đề muốn truyền tải
• Thể loại freestyle. Tức là có thể ứng biến tức thời qua cách rap trên nền beat cho sẵn.

4. Rap và Hip hop có gì khác biệt?

Trên thực thế, Rap và Hip hop là hai khái niệm hoàn toàn khác biệt. Hip hop là một nền văn hoá và Rap là một phần của văn hoá đó. Văn hoá Hip hop gồm có lời nói (MC), nhịp (DJ), điệu nhảy đường phố (breakdance) và thẩm mỹ và làm đẹp tranh phun sơn (graffiti art). Còn rap gồm có lời nói (MC), nhịp (DJ) và sự truyền tải (giọng điệu và tốc độ trong những điều được nói ra). Nói cách khác Rap là một phần không thể thiếu của văn hoá Hip hop. Do đó, việc mọi người nhầm lẫn và đánh đồng hai khái niệm này là điều có thể hiểu được.

5. Các lịch sử một thời Rap trên thế giới

· 2Pac

Không thực sự nổi tiếng toàn cầu, nhưng bất luận ai nghe Rap Mỹ đều nghe biết 2Pac. Không thể phủ nhận rằng anh là Rapper số một và là một trong những người dân có công lớn trong việc đem nhạc Rap đến toàn thế giới. Trong thời kì chia rẽ, 2Pac là trụ cột bờ Tây, quê nhà của Gangsta Rap, đối lập với Notorious B.I.G là trụ cột bờ Đông. Trong sự nghiệp của mình, anh đã có hơn 75 triệu album bán tốt trên toàn thế giới, tính đến trong năm 2007. Anh cũng được tập san Rolling Stone xếp thứ 86 trong list những nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại.

· Notorious B.I.G

Đối đầu với 2Pac, là Notorious B.I.G, người trụ cột bờ Đông. Trong quá khứ, hai nghệ sĩ từng là đôi bạn tri kỷ thiết. Trong trận đấu, 2Pac và Notorious B.I.G đã liên tục đấu qua đấu lại bằng các bài Rap. Sau này, việc cả hai cùng bị giết hại đã hỗ trợ các Rapper hai bên nhìn nhận lại sự mất mát vô bờ của trận đấu và khai mạc có xu hướng làm hoà, kể cả những nghệ sĩ từng tham chiến như Dr. Dre, Snoop Dogg hay những nghệ sĩ trung lập như Eminem, Jay – Z.

· Eminem

Về tên tuổi, kiên cố Eminem ngày nay đang là Rapper được nghe biết nhiều nhất và được gọi là “Ông vua nhạc Rap”. Sinh cùng thời với 2Pac và Notorious B.I.G. nhưng Eminem không thành công sớm như hai Rapper này. Con phố của Eminem gai góc hơn bởi anh là một Rapper da trắng. Bởi vì lúc đó nhạc Rap được xem như thể âm nhạc của người da đen.

Dù thành công có phần muộn màng nhưng Eminem lại là người thành công vang dội. Anh đã bán tốt trên 172 triệu album trên toàn thế giới, vượt xa 2Pac, và là một trong những nghệ sĩ bán đĩa chạy nhất mọi thời đại, sánh ngang với Michael Jackson, The Beatles và Backstreet Boy.

Eminem được tập san Rolling Stone xếp thứ 83 trong list những nghệ sĩ vĩ đại nhất mọi thời đại và đã thắng lợi đến 15 giải Grammy. Eminem cũng đã chiếm lĩnh được 1 giải Oscar nhạc phim cho bài “Lose Yourself” trong phim 8 Mile dựa trên chính cuộc đời của mình.

· Snoop Dogg

Một những những Rapper chơi ngông nhất làng nhạc Rap không thể không nói tới là Snoop Dogg. Anh là một trong những Rapper lão làng cùng thời với 2Pac, cũng là một Rapper bờ Tây rất tích cực trong trận đấu. Anh cũng là một nghệ sĩ thành công dưới sự nhào nặn của Dr. Dre. Anh đã được 7 lần đề cử phần thưởng âm nhạc Grammy dù trước đó chưa từng giành giải thắng lợi.

Xem Thêm : Waifu nghĩa là gì? Top waifu anime được yêu thích nhất

· Kanye West

Sự nghiệp của Kanye West khởi đầu với hãng đĩa Roc – A – Fella của Jay – Z và là một Rapper theo trường phái New School thực thụ với phong cách nhạc Rap truyền thống. Kanye West hầu như không bán đĩa mà bán bản thu kĩ thuật số. Và anh cũng là một trong những nghệ sĩ tiêu thụ được nhiều bản kĩ thuật số nhất mọi thời đại.

6. Nhạc rap tại Việt Nam

Các nghệ sĩ nhạc Rap tại Việt Nam được phân thành các thế hệ như sau:

· Thế hệ F1: 1997 – 2005

Lịch sử hào hùng rap VN xuất phát điểm từ việc khai sinh với track Vietnamese Gang – Thai Viet G x Khanh Nhỏ. Nhưng trước đó các bài hát do nhóm Heart2Exit (chuyên hát thể loại RnB/Soul hoạt động tại hải ngoại) với những đường flow tuy đơn giản nhưng hiệu quả xác thực trên nền nhạc beat đó có thể gọi là Rap khai mạc được xuất hiện. Vào năm 2005 Khanh Nhỏ đã mang Vietnamese Gang đi thi trong cuộc thi rappers trẻ thế giới và được thẩm định cao về flow và cả chất nhạc.

Nhóm Heart2Exit (Nguồn: Google.com)

· Thế hệ F2: 2006 – 2008

Trong khoảng tầm thời kì 2006 – 2007, văn hóa truyền thống Hip hop nhập khẩu trở thành không còn xa lạ với giới trẻ Việt Nam. Với sức lan tỏa rất lớn, hầu như trong playlist của tương đối nhiều bạn trẻ không chỉ là các bản nhạc pop và có cả những tracks rap như Tuyết Yêu Thương – Young Uno, Tiểu Thuyết Tình Yêu – Andree x Lee7 x It’s Lee, … Trong giới Underground nhiều rappers mới đã khai mạc lộ diện và hình thành những tổ chức rap mới.

· Thế hệ F3: 2009 – 2012

Nổi tiếng nhất trong thế hệ này là nhóm Joker’s Rule (Mr. A, JayTee, Mr. T, Elli’an, Bueno, Rin – các thành viên từ 2 nhóm cũ là X4 band).

Nhóm Joker’s Rule (Nguồn: Google.com)

· Thế hệ F4: 2013 – 2016

Trong thời đoạn này rap VN đón chào nhiều nhóm rap mới hoạt động mạnh như: Hazard Clique theo style Hardcore Rap (gồm Pain – 1 rapper tới từ Tây Ban Nha, Cam – á quân cuộc thi RhymeFes, Black Murder – vô địch 2 mùa giải Rap-Up), Sài Gòn Smoking Gangz a.k.a SG.S.G a.k.a SG Smokers (gồm D.C từ FSR, Khoa Wzzzy, LC King, Kent BC, K.SI), DC GanG + SG Prider tới từ tổ chức SPR, SK Family ở Hà Thành (Zugi, GoldFeezy, Monkey Dope,…).

· Thế hệ F5: 2017 – nay

Trong trong khoảng time gần đây, sân chơi dành cho những rapper Việt ngày càng được mở rộng. Cụ thể, trong năm 2018 với nhiều cuộc thi được tổ chức, rất nhiều nhà góp vốn đầu tư và nhà sinh sản về rap xuất hiện. Bởi trước niềm tin mãnh liệt rằng Rap đang quay trở lại, thậm chí là là trở lại mạnh mẽ hơn trước đây đây rất nhiều thông qua những gì nó đang tồn tại trên thị trường âm nhạc hiện nay.

Các rapper Việt đang rất được xem là gương mặt vàng của trong khoảng time vừa qua phải nói tới Đen Vâu trong ca khúc “Ngày khác lạ”, “Đừng gọi anh là idol”, “Anh đếch cần gì nhiều ngoài em”; JustaTee, Osad, BinZ, … hay Karik với bài hit đình đám “Người lạ ơi”.

Rap từ từ trở thành một phần của đời sống âm nhạc Việt với chất phóng khoáng và tự do. Có thể thấy Rap đang dần có sức hút mãnh liệt hơn khi đối chiếu với giới trẻ. Nhưng ta vẫn phải ghi nhận rằng Rap có quay trở lại và chiếm thế trên thị trường hay là không, tất cả còn nhờ vào những thế hệ trẻ có đủ tài năng và khả năng đưa Rap Việt lên tầm cao mới. Vì gu âm nhạc của Việt Nam trước giờ vốn là Pop-ballad nhẹ nhõm sâu lắng, việc thay đổi thị hiếu cũng như thể thị hiếu âm nhạc của một cộng đồng là điều rất khó dàng. Nhưng không gì là không thể nếu những tài năng trẻ xuất hiện với một cá tính mạnh, một bản sắc riêng, nhưng vẫn đậm màu “Việt”.

=>>Xem thêm:

• Thuật ngữ trong Rap – Những thuật ngữ Rapper nhất định phải ghi nhận
• Hướng dẫn đọc rap người mới khai mạc – 4 lưu ý dành cho những Newbie