Những quan hệ pháp luật dân sự rất phong phú, đa dạng mẫu mã về chủ thể, khách thể, nội dung, phương thức phát sinh… Việc phân loại những quan hệ pháp luật dân sự không chỉ là có ý nghĩa về mặt lí luận mà còn tồn tại ý nghĩa cả về mặt thực tiễn để hiểu đúng quan hệ giữa những bên và ứng dụng đúng pháp luật nhằm mục tiêu xử lý những tranh chấp hoàn toàn có thể xẩy ra. Có rất nhiều cách thức phân loại không giống nhau, mỗi cách phân loại đều được phụ thuộc vào những địa thế căn cứ ví dụ và có ý nghĩa thực tiễn nhất định.

Trạng sư tư vấn luật qua Smartphone trực tuyến miễn phí: 1900.6568

1. Quan hệ pháp luật dân sự là gì?

Trong quan hệ pháp luật dân sự, chủ thể quyền luôn luôn luôn luôn được xác định, chủ thể nghĩa vụ hoàn toàn có thể là một “người” ví dụ, cũng hoàn toàn có thể là toàn bộ những người dân giữ lại.

Khách thể của quan hệ pháp luật dân sự: Khách thể của quan hệ pháp luật là một phạm trù pháp lí, là thành phần cấu thành của quan hệ pháp luật. Đó là những cái mà những chủ thể của quan hệ pháp luật hướng tới, tác động vào. Nói cách khác, là những lợi ích vật chất, lợi ích ý thức mà pháp luật bảo vệ cho những chủ thể trong quan hệ pháp luật. Khách thể của quan hệ pháp luật dân sự hoàn toàn có thể là thành phần của toàn cầu vật chất, cũng hoàn toàn có thể là những giá trị ý thức. Khách thể của quan hệ pháp luật dân sự được phân thành năm nhóm sau:

Tài sản: Theo quy định tại Điều 163 Bộ luật dân sự 2015 (BLDS), tài sản bao gồm tất cả vật, tiền, những sách vở và giấy tờ có mức giá và những quyền tài sản.

Vật: Vật với ý tức thị một phạm trù pháp lí, là thành phần của toàn cầu vật chất hoàn toàn có thể đáp ứng nhu cầu được yêu cầu nào đó của con người nhưng không phải bất kể thành phần nào của toàn cầu vật chất đều được xem như là vật với tư cách là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Có những thành phần của toàn cầu vật chất ở dạng này sẽ không được xem như là vật nhưng ở dạng khác lại được xem như là vật.

Ví dụ: Không khí trong tự nhiên, nước sông, nước biển… nếu được đóng vào chai, bình thì hoàn toàn có thể được xem như là vật với tư cách là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Khái niệm vật ở đây hoàn toàn có thể được mở rộng do sự phát triển của khoa học technology, như chất thải nếu được sử dụng lại…

Tiền: Tiền là loại tài sản đặc biệt quan trọng có mức giá trị trao đổi với những loại hàng hoá khác. Tiền do Quốc gia phát hành, giá trị của tiền được xác định bằng mệnh giá ghi trên đồng tiền đó. Những đồng tiền có mức giá trị lưu hành mới được xem như là tiền.

Sách vở và giấy tờ có mức giá: Sách vở và giấy tờ có mức giá là loại tài sản đặc biệt quan trọng do Quốc gia hoặc những tổ chức phát hành theo trình tự nhất định. Có nhiều loại sách vở và giấy tờ có mức giá không giống nhau với những quy chế pháp lí không giống nhau như: Công trái, trái phiếu, kì phiếu, cổ phiếu, séc… Sách vở và giấy tờ có mức giá là hàng hoá trong một thị trường đặc biệt quan trọng – thị trường sàn chứng khoán.

Quyền tài sản: Quyền tài sản là quyền trị giá được bằng tiền hoàn toàn có thể chuyển giao trong lưu thông dân sự, bao gồm tất cả cả quyền sở hữu trí tuệ, đó là: Quyền đòi nợ, yêu cầu bồi thường thiệt hại, quyền so với tác phẩm, quyền sở hữu công nghiệp…

Phân biệt vật với sản phẩm & hàng hóa: Khái niệm sản phẩm & hàng hóa được đề cập trong chính trị – tài chính học được hiểu là thành phầm do con người tiết ra để trao đổi, nó có mức giá trị và giá trị tận dụng. Giá trị của sản phẩm & hàng hóa được xác định bằng lao động xã hội đã lấy ra để sinh sản sản phẩm & hàng hóa đó. Đất đai, tài nguyên tự nhiên được xem như là vật nhưng không phải là sản phẩm & hàng hóa. Mọi sản phẩm & hàng hóa đều là vật nhưng không phải mọi vật là sản phẩm & hàng hóa.

Vật và tài sản cũng không đồng nghĩa với nhau. Tài sản hoàn toàn có thể là một vật, hoàn toàn có thể là tập hợp những vật – khối tài sản. Tài sản còn gồm cả những quyền và nghĩa vụ tài sản như quyền đòi nợ, nghĩa vụ trả nợ…

Hành vi và những dịch vụ: Hành vi: Nếu coi khách thể của quan hệ pháp luật dân sự là cái mà xử sự của những chủ thể hướng tới, tác động vào thì hành vi của những chủ thể trong quan hệ nghĩa vụ là khách thể của quan hệ nghĩa vụ. Đó là cái mà quyền cũng như nghĩa vụ của những chủ thể hướng tới thứ nhất, trực tiếp, đó là xử sự của những chủ thể được trổ tài dưới dạng hành vi hoặc không hành vi tùy từng những quan hệ pháp luật ví dụ.

Có những hành vi mà thành quả của nó được trổ tài dưới dạng vật chất ví dụ. Trong trường hợp này, muốn xem xét hành vi có triển khai đúng hay là không phải địa thế căn cứ vào thành quả của việc triển khai hành vi đó và như vậy hành vi này được vật chất hóa.

Vì vậy, có ý kiến nhận định rằng thành quả của hành vi là khách thể của quan hệ pháp luật dân sự. Điều này sẽ không thể lý giải được trong những quan hệ dân sự mà hành vi không được vật chất hóa như tư vấn pháp luật với hành vi tư vấn… Trong những trường hợp như vậy, địa thế căn cứ Đánh Giá chỉ hoàn toàn có thể là hành vi của người phải triển khai hành vi mà thôi. Trong trường hợp hành vi được trổ tài bằng không hành vi thì bạn dạng thân “sự không hành vi” đó cũng đủ cấu thành khách thể của quan hệ pháp luật dân sự.

Thương Mại Dịch Vụ: Hiện nay, trong khoa học pháp lí chưa tồn tại ý kiến thống nhất về khái niệm dịch vụ nhưng thuật ngữ “dịch vụ” đã được tận dụng thực tiễn trong khoa học pháp lí và khoa học tài chính. Nói theo cách khác rằng dịch vụ là một hoặc nhiều công việc mà thành quả của nó hoàn toàn có thể vật chất hoá nhưng nó không tiết ra vật mới mà nó được trổ tài bằng công việc đã triển khai xong như thay thế tài sản… hoặc không được vật chất hóa, như dịch vụ tư vấn pháp lí, gửi giữ, vận tải…

Thương Mại Dịch Vụ không trực tiếp tiết ra vật chất nhưng tạo tiền đề cho quy trình sinh sản ra tài sản vật chất, ý thức cho những chủ thể và xã hội. Tỉ trọng giá trị dịch vụ trong thu nhập quốc dân ngày càng tăng theo đà tăng trưởng của nền tài chính.

Thành quả của hoạt động và sinh hoạt ý thức sáng tạo: Con người không chỉ là tiết ra tài sản vật chất để thoả mãn những yêu cầu của tớ mà còn tiết ra những giá trị ý thức, những thành phầm trí tuệ để phục vụ yêu cầu ý thức cũng như phục vụ cho quy trình sinh sản vật chất. Khoa học, kĩ thuật và technology là thành tố của lực lượng sinh sản, trực tiếp tham gia vào quy trình sinh sản và là động lực quan trọng của sinh sản xã hội. Lao động sáng tạo là lao động đặc biệt quan trọng và thành quả của quy trình sáng tạo này là những “thành phầm trí tuệ”, là khách thể trong những quan hệ về quyền tác giả, quyền sở hữu công nghiệp. Thành phầm trí tuệ được trổ tài dưới dạng:

– Những tác phẩm văn học, thẩm mỹ, khoa học… Đấy là những hình thức thể hiện thành quả của quy trình sáng tạo và chúng được trổ tài dưới nhiều dạng không giống nhau như viết, nói hay bằng những phương tiện kĩ thuật…

– Những đối tượng người sử dụng của sở hữu công nghiệp là sáng tạo, giải pháp hữu ích, mẫu mã công nghiệp… Những đối tượng người sử dụng này chỉ được bảo vệ khi được cơ quan quốc gia có thẩm quyền xác nhận chúng là đối tượng người sử dụng của sở hữu công nghiệp.

Những giá trị nhân thân: Những giá trị nhân thân là khách thể trong những quyền nhân thân của công dân, tổ chức. Bảo vệ quyền nhân thân là một trong những nguyên tắc được ghi nhận trong BLDS. Những quyền nhân thân của cá thể được Quốc gia bảo lãnh ngày càng mở rộng do sự phát triển của xã hội. Quyền nhân thân như thể một thành phần cấu thành của quyền con người như danh dự, phẩm giá, uy tín, tên thường gọi, quốc tịch, hình ảnh, kín đời tư… (từ Điều 24 đến Điều 51 BLDS).

2. Phân loại quan hệ pháp luật dân sự:

Quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân

Địa thế căn cứ vào nhóm quan hệ mà pháp luật dân sự thay đổi, quan hệ pháp luật dân sự được phân thành quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân.

– Quan hệ tài sản luôn luôn gắn với một tài sản nhất định hoặc dịch chuyển tài sản từ chủ thể này sang chủ thể khác (quan hệ sở hữu, quan hệ hợp đồng hay thừa kế tài sản…).

– Quan hệ nhân thân liên quan đến giá trị ý thức của chủ thể và về nguyên tắc không thể dịch chuyển cho chủ thể khác (quyền thay mặt đứng tên tác giả những tác phẩm văn học, khoa học, tác phẩm thẩm mỹ, quyền so với danh dự, phẩm giá, uy tín…).

Việc phân định những quan hệ pháp luật dân sự theo nhóm quan hệ mà luật dân sự thay đổi có ý nghĩa thực tiễn rất rộng.

Ví dụ: Nếu vi phạm những nghĩa vụ về tài sản sẽ ứng dụng những chế tài mang tính chất chất tài sản, trái lại, nếu vi phạm những quan hệ về nhân thân sẽ ứng dụng những giải pháp khác nhằm mục tiêu hồi phục lại tình trạng ban sơ (xác nhận quyền tác giả, công khai minh bạch xin lỗi, cải chính…).

Quan hệ pháp luật dân sự tuyệt đối, tương đối: Địa thế căn cứ vào tính xác định của chủ thể quyền và chủ thể nghĩa vụ, quan hệ pháp luật dân sự được phân phân thành quan hệ pháp luật dân sự tuyệt đối và quan hệ pháp luật dân sự tương đối.

– Quan hệ pháp luật dân sự tuyệt đối nếu trong quan hệ đó, chủ thể quyền được xác định, tất cả những chủ thể khác là chủ thể mang nghĩa vụ. Nghĩa vụ của họ được trổ tài dưới dạng không hành vi (không triển khai bất kể hành vi nào xâm phạm đến quyền lợi của chủ thể có quyền). Quan hệ tuyệt đối hoàn toàn có thể là quyền sở hữu, quyền tác giả so với tài sản trí tuệ… Trong những quan hệ này, chủ sở hữu, tác giả là người dân có quyền, những chủ thể khác là chủ thể nghĩa vụ. Họ có nghĩa vụ tôn trọng chủ sở hữu triển khai quyền sở hữu của tớ, không xâm phạm đến quyền tác giả. Những loại quyền tuyệt đối thường được pháp luật ghi nhận mà không được tạo bởi sự thoả thuận của những bên.

Việc xác định này còn có ý nghĩa trong việc bảo vệ quyền cho những người có quyền. Bất kể hành vi nào xâm phạm đến những quyền năng của chủ thể quyền đều xem như là vi phạm quyền bảo vệ tuyệt đối.

– Quan hệ pháp luật dân sự tương đối là những quan hệ pháp luật trong đó ứng với chủ thể quyền xác định là những chủ thể mang nghĩa vụ cũng khá được xác định (trong những quan hệ nghĩa vụ hợp đồng, bồi thường thiệt hại…)

Quan hệ vật quyền và quan hệ trái quyền: Địa thế căn cứ vào phương thức triển khai quyền để thoả mãn yêu cầu của tớ, vào sự tác động của chủ thể, vào hành vi triển khai, quan hệ dân sự được phân phân thành quan hệ vật quyền và quan hệ trái quyền.

– Quan hệ vật quyền liên quan đến một vật nhất định. Chủ thể quyền hoàn toàn có thể thoả mãn yêu cầu của tớ trải qua hành vi của chính mình, không tùy theo hành vi của người khác (sở hữu, sở hữu, tận dụng tài sản…).

– Quan hệ trái quyền là những quan hệ dân sự trong đó chủ thể có quyền triển khai quyền để thoả mãn yêu cầu của tớ trải qua hành vi của chủ thể có nghĩa vụ, tùy theo ý chí của người khác. Người dân có quyền hoàn toàn có thể “yêu cầu” người dân có nghĩa vụ triển khai những hành vi là khách thể của quan hệ nghĩa vụ trong trường hợp người dân có nghĩa vụ không triển khai, triển khai không đúng thì có quyền yêu cầu cơ quan quốc gia có thẩm quyền buộc họ phải triển khai nghĩa vụ.

Những quan hệ pháp luật dân sự rất phong phú, đa dạng mẫu mã về chủ thể, khách thể, nội dung, phương thức phát sinh…việc phân loại quan hệ pháp luật dân sự không chỉ là có ý nghĩa về mặt lí luận mà còn tồn tại ý nghĩa cả về mặt thực tiễn để hiểu đúng quan hệ giữa những bên và ứng dụng đúng pháp luật nhằm mục tiêu xử lý những tranh chấp hoàn toàn có thể xẩy ra. Có rất nhiều cách thức phân loại không giống nhau, mỗi cách phân loại đều phụ thuộc vào những địa thế căn cứ ví dụ và có ý nghĩa thực tiễn nhất định.

– Địa thế căn cứ vào nhóm quan hệ mà pháp luật dân sự thay đổi, quan hệ pháp luật dân sự được phân thành quan hệ tài sản và quan hệ nhân thân:

+ Quan hệ tài sản luôn luôn gắn với một tài sản nhất định hoặc dịch chuyển tài sản từ chủ thể này sang chủ thể khác (quan hệ sở hữu, quan hệ hợp đồng…)

+ Quan hệ nhân thân liên quan đến giá trị ý thức của chủ thể và về nguyên tắc không thể dịch chuyển cho chủ thể khác (quyền so với danh dự, phẩm giá, quyền thay mặt đứng tên tác giả những tác phẩm thẩm mỹ)

– Địa thế căn cứ vào tính xác định của chủ thể quyền và chủ thể nghĩa vụ, quan hệ pháp luật dân sự được phân phân thành quan hệ pháp luật dân sự tuyệt đối và quan hệ pháp luật dân sự tương đối:

+ Quan hệ pháp luật dân sự tuyệt đối nếu trong quan hệ đó, chủ thể quyền được xác định, tất cả những chủ thể khác là chủ thể mang nghĩa vụ. Nghĩa vụ của họ được trổ tài dưới dạng không hành vi. quan hệ dân sự tuyệt đối hoàn toàn có thể là quyền sở hữu, quyền tác giả so với tác phẩm…Trong những quan hệ này, chủ sở hữu, tác giả là người dân có quyền, những chủ thể khác là người dân có nghĩa vụ. Họ có nghĩa vụ phải tôn trọng chủ sở hữu triển khai quyền sở hữu của tớ, không được xâm phạm đến quyền tác giả. Những loại quyền tuyệt đối thường được pháp luật ghi nhận mà không được tạo bởi sự thỏa thuận hợp tác của những bên.

+ Quan hệ pháp luật dân sự tương đối là những quan hệ pháp luật trong đó ứng với chủ thể quyền xác định là những chủ thể mang nghĩa vụ cũng khá được xác định.

– Địa thế căn cứ vào phương thức triển khai quyền để vừa lòng yêu cầu của tớ, vào sự tác động của chủ thể, vào hành vi triển khai, quan hệ pháp luật dân sự được phân phân thành quan hệ vật quyền và quan hệ trái quyền:

+ Quan hệ vật quyền liên quan đến một vật nhất định. Chủ thể quyền hoàn toàn có thể vừa lòng yêu cầu của tớ trải qua hành vi của chính mình, không tùy theo hành vi của người khác.

+ Quan hệ trái quyền là những quan hệ trong đó chủ thể có quyền triển khai quyền để vừa lòng yêu cầu của tớ trải qua hành vi của chủ thể có nghĩa vụ, tùy theo ý chí của người khác. Người dân có quyền hoàn toàn có thể “yêu cầu” người dân có nghĩa vụ triển khai những hành vi là khách thể của quan hệ nghĩa vụ trong trường hợp người dân có nghĩa vụ không triển khai, triển khai không đúng và vừa đủ thì có quyền yêu cầu cơ quan quốc gia có thẩm quyền buộc họ phải triển khai nghĩa vụ.

Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự: Chủ thể của quan hệ pháp luật dân sự là những “người” tham gia vào những quan hệ đó. Phạm vi “người” tham gia vào quan hệ pháp luật dân sự bao gồm tất cả: Cá thể, (công dân Việt Nam, người quốc tế, người không quốc tịch), pháp nhân, hộ mái ấm gia đình, tổng hợp tác và trong nhiều trường hợp, Quốc gia Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam tham gia với tư cách là chủ thể đặc biệt quan trọng của quan hệ pháp luật dân sự.

Để tham gia vào trong 1 quan hệ pháp luật dân sự ví dụ, những chủ thể phải có đủ tư cách chủ thể. Cho nên, có loại quan hệ chủ thể là công dân, như công dân có quyền để lại di sản thừa kế còn những tổ chức chỉ được hưởng thừa kế theo di chúc; có loại chủ thể chỉ được tham gia vào loại quan hệ nhất định, như hộ mái ấm gia đình được tham gia trong những quan hệ tận dụng đất, sinh sản nông, lâm, ngư nghiệp hay Quốc gia là chủ sở hữu (triển khai quyền của chủ sở hữu) so với những tài nguyên tự nhiên và đất đai…

Trong phần lớn những quan hệ pháp luật dân sự, những chủ thể tham gia là công dân, pháp nhân, Quốc gia, hộ mái ấm gia đình, tổng hợp tác như những quan hệ về quyền sở hữu, nghĩa vụ hợp đồng, bồi thường thiệt hại…

Về nguyên tắc chung, những quyền nhân thân luôn luôn gắn với chủ thể và không thể dịch chuyển được trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.

Quyền tận dụng đất: Đấy là một loại tài sản đặc biệt quan trọng của Quốc gia. Trong những khi pháp luật quy định: “Đất đai thuộc về toàn dân do Quốc gia thống nhất quản lí” thì quyền tận dụng đất của cá thể, hộ mái ấm gia đình được Quốc gia giao đất, cho thuê đất, để lại thừa kế… và Quốc gia xác nhận những quyền của người tiêu dùng đất.Quyền tận dụng đất được pháp luật quy định là một quyền dân sự và hoàn toàn có thể được chuyển giao trong lưu thông dân sự, tài chính. Pháp luật đất đai quy định người tiêu dùng đất có quyền: Chuyển đổi, ủy quyền, cho thuê, tặng cho, cho thuê lại, góp vốn, thế chấp ngân hàng, thừa kế quyền tận dụng đất.

Vì vậy, quyền tận dụng đất là đối tượng người sử dụng trong những hợp đồng chuyển quyền tận dụng đất và là di sản trong việc thừa kế quyền tận dụng đất.