Xét nghiệm CRP hay còn gọi là xét nghiệm protein phản ứng C hay C-reactive protein (CRP) là một xét nghiệm quan trọng để xác định và nhìn nhận và đánh giá tình trạng viêm hoặc nhiễm trùng. Xét nghiệm CRP còn được sử dụng để theo dõi hiệu quả điều trị các tình trạng rối loạn tự miễn hoặc bệnh mạn tính.
1. Xét nghiệm protein phản ứng C (CRP) là gì?
Viêm là một cơ chế quan trọng của thân thể để tự bảo vệ chống lại các tác nhân xâm phạm. Song song phát động quá trình sửa chữa cấu trúc và chức năng của mô bị tổn thương. Viêm có thể gây đau, đỏ, nóng và sưng ở vị trí vết thương hoặc vùng bị tác động. Viêm có thể xẩy ra do nhiều nguyên nhân như chuyển hóa, vật lạ, vi trùng hoặc kháng nguyên.
CRP (C-reactive protein) là một loại protein được tạo ra bởi gan, có đặc điểm là kết phù hợp với polysaccharide C của phế truất cầu. CRP là một trong những protein được đưa vào máu để phản ứng với tình trạng viêm, đóng vai trò là tín hiệu thuở đầu của nhiễm trùng và viêm.
Xét nghiệm protein phản ứng C là xét nghiệm định lượng CRP trong máu, đo mức độ viêm chung trong thân thể. Nồng độ CRP thường nhật rất thấp. Khi viêm phát khởi, CRP trong máu tăng nhanh trong vòng 6-8 tiếng. Khi tình trạng viêm hoặc tổn thương mô được xử lý, nồng độ CRP giảm xuống. Do đó, mặc dù CRP là một chỉ số không đặc hiệu của tình trạng viêm nhưng là một tín hiệu hữu ích để theo dõi mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Xét nghiệm CRP nhìn nhận và đánh giá tình trạng viêm chung trong thân thể
2. Có những loại xét nghiệm protein phản ứng C (CRP) nào?
Có hai xét nghiệm để định lượng CRP là kiểm tra CRP tiêu chuẩn và hs-CRP. Hai xét nghiệm này còn có mục tiêu và phạm vi đo CRP trong máu khác nhau:
– Xét nghiệm CRP tiêu chuẩn đo CRP từ 8 đến 1000 mg/L (hoặc 0,8 đến 100 mg/dL). Nó được chỉ định cho những người đang xuất hiện tình trạng viêm nặng như bị nhiễm trùng hoặc các bệnh mạn tính.
– Xét nghiệm hs-CRP có độ nhạy cao hơn nữa, đo CRP trong khoảng chừng từ 0,3 đến 10 mg/L, thường được chỉ định để nhìn nhận và đánh giá nguy cơ tim mạch tiềm tàng.
3. Xét nghiệm protein phản ứng C (CRP) dùng làm làm gì?
Xét nghiệm CRP là một xét nghiệm không thể thiếu được sử dụng trong chẩn đoán các tình trạng gây viêm. Gồm có:
– Nhiễm khuẩn nghiêm trọng ở phổi, đường tiết niệu, đường tiêu hóa, da hoặc các vị trí khác, có hoặc không có nhiễm trùng máu
– Ung thư hạch bạch huyết
– Nhiễm trùng nấm hoặc virus
– Bệnh viêm ruột
– Rối loạn tự miễn như lupus hoặc viêm khớp dạng thấp
– Nhiễm trùng xương (viêm xương tủy xương)
– Các bệnh mạn tính
4. Khi nào bạn phải xét nghiệm CRP?
Xét nghiệm CRP nhìn nhận và đánh giá nguy cơ bệnh lý tim mạch
Khi đối chiếu với tình trạng nhiễm trùng hoặc bệnh mạn tính đã được chẩn đoán, xét nghiệm CRP thường được tái diễn trong một khoảng chừng thời kì để theo dõi hiệu quả điều trị. Mức độ CRP giảm là tín hiệu cho thấy phương pháp điều trị đang xuất hiện hiệu quả.
Nhiều nghiên cứu cho thấy mức độ viêm thấp lê dài có liên quan đến xơ vữa động mạch và tình trạng cholesterol cao, là yếu tố nguy cơ của bệnh lý tim mạch. Xét nghiệm hs-CRP theo dõi mức CRP để nhìn nhận và đánh giá nguy cơ đau tim và đột quỵ. Từ đó các y sĩ có thể đưa ra phương án điều trị và giảm thiểu rủi ro.
Xét nghiệm CRP cũng được chỉ định theo dõi sau phẫu thuật. Mức CRP tăng sau phẫu thuật và giảm xuống mức thường nhật sau đó, trừ khi có nhiễm trùng hậu phẫu.
5. Cách thực hiện xét nghiệm CRP?
Xét nghiệm CRP được thực hiện bằng phương pháp lấy máu tĩnh mạch. Mẫu máu sẽ tiến hành phân tích ở phòng thí nghiệm.
Xét nghiệm CRP không yêu cầu nhịn ăn trước lúc thực hiện xét nghiệm. Nhưng trong một số trường hợp, y sĩ có thể yêu cầu kiêng ăn từ 6-8 tiếng trước đó.
6. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm CRP?
Nếu kết quả xét nghiệm CRP cho thấy mức CRP trong máu cao, có thể đang xuất hiện tình trạng viêm trong thân thể. Tuy nhiên, xét nghiệm CRP không cho thấy nguyên nhân hoặc vị trí viêm. Vì vậy, cần phối hợp thêm các xét nghiệm khác để tìm ra nguyên nhân viêm.
Mức CRP cao hơn nữa thường nhật không nhất thiết là đang xuất hiện một vấn đề sức khỏe cần điều trị. Một số yếu tố khác có thể làm tăng mức CRP như:
– Hút thuốc lá
– Béo phì và lười vận động
– Phụ nữ ở thời đoạn sau của thai kỳ
– Sử dụng thuốc tránh thai
– Sử dụng các liệu pháp bổ sung estrogen và progesterone
Sau thời điểm vận động hoặc sử dụng một số loại thuốc cũng tồn tại thể làm giảm mức CRP.
Phòng khám Bệnh viện ĐH Y Dược 1 với hàng ngũ y y sĩ kỹ năng tay nghề cao, tư vấn khám sức khỏe toàn diện cùng với mạng lưới hệ thống trang thiết bị tiến bộ, giúp khách hàng có thể yên tâm về độ xác thực của kết quả xét nghiệm.
