Không chỉ dùng loại tiếng nói “chat chit”, phần lớn bạn trẻ đều sử dụng những chữ viết tắt khi trao đổi thông tin – Ảnh: T.L.

Không chỉ bà Huệ, rất nhiều bà mẹ khác nói rằng xuất hiện nhan nhản trên Internet tiếng nói tắt của nhiều bạn trẻ khiến họ phải đỏ mặt, giật thột.

Nửa Tây nửa ta

Hàng loạt trang cộng đồng, forum liên tục update các bài đăng tổng hợp về những từ viết tắt mà bạn trẻ thường sử dụng để những thành viên mới… kịp thời nhận mặt và hiểu nghĩa.

Phần đông từ viết tắt xuất hiện dưới hình thức là chuỗi những ký tự đầu trong cụm từ muốn viết như: KLQ (không liên quan), QTQĐ (quá trời quá đất)…

Một kiểu khác lại xuất hiện dưới hình thức là viết tắt của từ tiếng Anh như: LOL (Laugh out loud – cười to), BTW (By the way – nhân tiện)…

Có những kiểu viết tắt bắt nguồn từ một từ với cấu trúc nửa Tây nửa ta như: OMC (Oh my chuối – phiên bản tự chế của Oh my God).

Song, nhiều từ viết tắt như câu chửi lại được sử dụng vô tội vạ, trong cả từ những status nghiêm túc trên Facbook, đặc biệt quan trọng trong các comment, như “Đậu xanh rau má” (nói lóng một tiếng chửi thề), CLGT: Cần lời giảng giải (cũng sẽ có tức thị: Cái l… gì thế?), Oh Shit (tiếng Anh có tức thị chất thải, phân, bạn trẻ dùng thay tiếng chửi), CMNR: Con mẹ nó rồi…

Chữ viết tắt kiểu teen không những xuất hiện tràn lan trên Internet mà còn đang “mon men” dấn thân môi trường xung quanh học đường và có mặt ngay trong những bài làm văn của học trò, thậm chí là là học trò ở những vùng sâu, vùng xa.

Cô Trương Kim Nguyệt Linh (giáo viên ngữ văn Trường trung học phổ thông Lấp Vò 3, Đồng Tháp) san sớt: “Thỉnh thoảng khi chấm bài, tôi vẫn gặp những trường hợp viết tắt rất khó hiểu. Sau này tham gia Facebook thì tôi mới biết đó là vì các em bị ảnh hưởng tác động bởi thói quen sử dụng chữ viết tắt trên social”.

Vì sao lại thế?

Lê Ngọc Nga (ĐH Luật TP.Hồ Chí Minh) nói: “Có lần lên Facebook mình nhìn thấy một người bạn, thông thường ở ngoài thì bạn ấy là cán bộ lớp, rất lịch sự nhưng không hiểu sao khi lên Facebook lại viết như vậy. Thật là mất hình ảnh!”.

Ngô Tuấn Anh (ĐH Bách khoa – ĐHQG TP.Hồ Chí Minh) cho thấy thêm: “Trong lúc nhắn tin hay phản hồi trên social phải dùng từ viết tắt thì mới có thể gõ nhanh được, chứ viết như thông thường sẽ rất mất thời gian và khi nhấn gửi thì người khác đã chuyển sang nói về một chủ đề khác nên nội dung mình gõ trở thành lạc lõng, không có bất kì ai quan tâm”.

Còn N.M.T. (ĐH Nông lâm TP.Hồ Chí Minh) giảng giải: “Viết tắt nhanh và tiện. Mấy từ nào nhạy cảm, thô tục thì tụi mình viết tắt còn đỡ hơn là nói huỵch toẹt ra”.

Riêng Trần Anh Toàn (ĐH Tài chính TP.Hồ Chí Minh) thì nói: “Muốn gõ nhanh nên mình dùng những từ viết tắt. Mình thấy hiện giờ mấy từ đó phổ thông rồi, ai cũng biết hết mà!”.

Bạn Kiều Vũ Hương Giang (nữ sinh cấp III ở Gò Vấp) lý giải: “Thật ra tụi mình tạo “cõi riêng”, ngoài đời cũng như trên mạng, nơi đó chỉ có bè lũ hiểu nhau, nói ra hay nói tắt đều hiểu. Tốt nhất, người lớn không hiểu cũng được”.

Theo ThS tâm lý Đào Lê Hòa An (Hội Tâm lý học xã hội Việt Nam), một trong những nguyên nhân của thực trạng này là vì các bạn trẻ đang cần một không gian riêng.

“Hãy thừa nhận trẻ trước rồi mới kiểm soát và điều chỉnh sau”, ThS An nói.

“Phụ huynh đừng quá theo sát con mình, hãy quan tâm và san sớt để các con có không gian tự do và thoải mái nói lên suy nghĩ của mình. Đừng quá gay gắt mà từ từ định hướng”, ThS An san sớt.

Cũng theo ThS An, do hình thức giao tiếp trên social hay trong các ứng dụng nhắn tin, chat mang tính hội thoại trực tiếp, mang đặc trưng tiếng nói nói nhiều hơn viết nên các bạn trẻ có thể thoải mái trong cách sử dụng ngôn từ.

Điều đó cũng thể hiện sự sáng tạo, tiếp cận cái mới và nhất là yêu cầu truyền đạt nhanh của không ít bạn trẻ trong thời đại ngày này.

Tuy vậy, ThS An nhận định rằng nếu không biết hạn chế sẽ dễ hình thành thói quen không tốt. “Gieo suy nghĩ, gặt hành động, vì vậy cần hạn chế sử dụng tiếng nói viết tắt, kiểu thô tục để tránh ảnh hưởng tác động về lâu dài tới nhận thức và hành động” – ThS An san sớt.

Một số từ viết tắt các bạn trẻ thường sử dụng

RELA: Relationship (quan hệ)

CFS: Confession (tự thổ lộ)

19: One night (một đêm)

29: Tonight (tối nay)

ASL: Age, sex, location (tuổi, nam nữ, nơi ở)

BF: Boy friend (bạn trai)

GF: Girl friend (bạn nữ)

INB: Inbox (nhắn tin riêng)

PM: Private message (nói chuyện riêng)

Gato: Ghen ăn tức ở

COCC: Con ông cháu cha

Ôi cái ĐM: Ôi cái định mệnh

ATSM: Ảo tưởng sức mạnh

Đậu xanh rau má: (nói lóng một tiếng chửi thề)

CLGT: Cần lời giảng giải (cũng sẽ có tức thị: Cái l… gì thế)

Oh Shit (tiếng Anh có tức thị chất thải, phân, bạn trẻ thường dùng thay tiếng chửi)

OMC: Oh my chuối

CMNR: Con mẹ nó rồi.