Viêm khớp là bệnh lý có thể xuất hiện ở bất kỳ ai, xẩy ra quanh năm, nhất là vào thời khắc giao mùa. Nhận diện tín hiệu viêm khớp và điều trị ngay từ sớm rất quan trọng, có thể hạn chế tổn thương phá hủy khớp và ngăn ngừa nhiều biến chứng khác.
1. Viêm khớp là gì?
Viêm khớp là tình trạng viêm, sưng đau ở một hay nhiều khớp như khớp đầu gối, khớp háng, khớp vai, khớp cổ tay, khớp cổ… Đây là một bệnh lý thường gặp, ảnh hưởng tác động lớn đến khả năng vận động của khớp, khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong sinh hoạt và thực hiện các công việc hàng ngày.
Có tầm khoảng 100 loại viêm khớp, nhưng thường gặp nhất là viêm xương khớp (OA) và viêm khớp dạng thấp (RA).
Viêm xương khớp (OA): Là loại viêm khớp phổ thông nhất, có ảnh hưởng tác động đến sụn khớp – lớp mô bảo phủ các đầu xương, có vai trò giảm ma sát và giúp các đầu xương trượt lên nhau dễ dàng khi khớp chuyển động. Khi bị viêm, việc cử động khớp sẽ trở thành khó khăn hơn thường ngày. Lâu ngày, lớp sụn sẽ dần dần thô ráp và mỏng đi, hình thành các gai xương, làm thay đổi hình dạng khớp, thậm chí còn các xương lệch khỏi vị trí thường ngày.
Viêm khớp dạng thấp (RA): Là bệnh lý khớp tự miễn mạn tính, xẩy ra khi mạng lưới hệ thống miễn nhiễm của thân thể tự tiến công vào các khớp (vị trí tổn thương trước tiên là màng hoạt dịch của khớp), dẫn đến đau và sưng. Nữ giới mắc viêm khớp dạng thấp nhiều hơn nam giới, trong đó phụ nữ ở độ tuổi trung niên (trên 40 tuổi) có tỷ lệ mắc cao.
2. Ai dễ bị viêm khớp?
Ai cũng đều có thể bị viêm khớp, kể cả trẻ em nhưng hay gặp ở các đối tượng người dùng như:
- Người cao tuổi có tỷ lệ mắc các bệnh viêm khớp cao hơn nữa do quá trình lão hóa tự nhiên hay do các tổn thương tích tụ theo thời kì.
- Nữ giới có nguy cơ mắc bệnh cao hơn nữa so với nam giới.
- Người lao động nặng nhọc, ngồi lâu trong một tư thế.
- Người thừa cân, béo phì.
- Đối tượng người tiêu dùng mắc bệnh rối loạn trao đổi chất, bệnh mạng lưới hệ thống miễn nhiễm, rối loạn di truyền.
3. Tín hiệu nhận mặt sớm bệnh viêm khớp
Khi khớp bị viêm, người bệnh có thể nhận thấy các triệu chứng như sau:
Đau khớp: Khớp xuất hiện các cơn đau khó chịu, ngay cả những lúc ngơi nghỉ. Cơn đau tăng khi vận động, về tối, thời tiết thay đổi…
Giảm khả năng vận động của khớp: Do mỗi lần cử động, cơn đau khớp càng dữ dội hơn nên người bệnh rất ngại vận động khớp.
Cứng khớp: Đây là một triệu chứng tiêu biểu của viêm khớp. Người bệnh cảm thấy khó cử động khớp, biểu hiện rõ ràng nhất là vào buổi sáng sau khoản thời gian thức dậy, sau khoản thời gian ngồi vào bàn thao tác hoặc sau khoản thời gian ngồi trong xe hơi một thời kì dài.
Sưng khớp: Khớp bị sưng do phản ứng viêm, thường gặp khi mắc các bệnh lý viêm khớp cấp tính.
Biến dạng khớp: Khớp bị biến dạng, khi cử động khớp, nghe thấy tiếng xào xạo.
Các triệu chứng khác: Vùng da quanh khớp bị đỏ, người bệnh mỏi mệt, sốt, phát ban, sụt cân…
4. Nguyên nhân gây viêm khớp
Có rất nhiều nguyên nhân gây viêm khớp, gồm có:
4.1. Do các nguyên nhân tại khớp
- Viêm sụn.
- Thoái hóa khớp.
- Sụn khớp bị bào mòn.
- Nhiễm khuẩn tại khớp.
4.2. Do các nguyên nhân phía ngoài
- Chấn thương khớp do tai nạn thương tâm, khi thi đấu thể thao…
- Rối loạn chuyển hóa.
- Rối loạn chức năng miễn nhiễm gây ra các tổn thương tại khớp.
- Di truyền (viêm khớp dạng thấp, viêm cột sống dính khớp…).
Ngoài ra, các yếu tố sau cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm khớp:
- Tuổi tác: Càng lớn tuổi, nguy cơ mắc nhiều loại viêm khớp càng tăng.
- Nam nữ: Phụ nữ có nhiều khả năng bị viêm khớp dạng thấp hơn nam giới. Tuy nhiên, một số ít bệnh về khớp lại phổ thông hơn ở nam, ví dụ như bệnh gout.
- Béo phì. Khối lượng trên mức cần thiết sẽ gây nên căng thẳng cho những khớp, nhất là đầu gối, hông và cột sống của bạn. Những người dân bị béo phì có nguy cơ cao bị viêm khớp.
- Chính sách dinh dưỡng: Chính sách ăn uống giàu purine (món ăn hải sản, thịt đỏ) và rượu bia dễ dẫn đến bệnh gout.
- Thuốc lá: Thường xuyên hút thuốc lá tạo ĐK cho bệnh viêm khớp dạng thấp phát khởi cũng như thể tác nhân khiến bệnh thêm trầm trọng.
5. Viêm khớp có nguy hiểm không nếu chữa trị muộn?
Viêm khớp khi mới phát khởi đã gây ra các cơn đau nhức, sưng đỏ khó chịu. Điều này đã gây ra không ít phiền phức trong sinh hoạt thường ngày.
Đặc biệt quan trọng, nếu lơ là, không điều trị sớm, bệnh sẽ tiến triển nặng hơn, tái phát nhiều lần. Lúc này, người bệnh không chỉ bị “hành tội” bởi những cơn đau khớp, cứng khớp, giảm chức năng vận động khớp mà còn phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như teo cơ, dính khớp, biến dạng khớp. Nghiêm trọng hơn có thể gây bại liệt, tàn phế truất suốt đời.
