ROE là gì?

ROE (Return On Equity) gọi là tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu. Đây là chỉ số thể hiện khả năng sinh lời và hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp. Các nhà góp vốn đầu tư thường coi trọng đến chỉ số này vì họ quan tâm đến khả năng thu được lợi nhuận với từng đồng vốn mà người ta ném ra.

Ý nghĩa của chỉ số ROE

Việc nắm vững ý nghĩa chỉ số ROE là gì có thể giúp nhà góp vốn đầu tư nhận diện được những vấn đề sau:

• Dựa vào chỉ số ROE, nhà góp vốn đầu tư sẽ biết được liệu họ có nhận được cổ tức tốt từ số tiền đã góp thông qua hình thức sở hữu cổ phiếu của doanh nghiệp hay là không. Trên thực tế, cổ phiếu có tỷ suất sinh lợi cao, ROE cao thường thu hút các nhà góp vốn đầu tư. Khi đó giá cổ phiếu cũng xuất hiện xu hướng tăng và khả năng nhận được lợi nhuận góp vốn đầu tư cũng tăng tương ứng.
• Nếu chỉ số ROE to thêm so với lãi vay nhà băng, tức thị doanh nghiệp đang tạo ra doanh thu tốt từ tài sản đang sẵn có thì khả năng doanh nghiệp tính sổ và đảo vòng vốn sẽ ổn định hơn. Nếu chỉ số này nhỏ hơn lãi vay, tức thị lợi nhuận thu được từ hoạt động kinh doanh chỉ đủ để chi trả cho những số tiền nợ.
• Nếu chỉ số ROE ổn định và tăng trưởng vững bền là tín hiệu chứng tỏ doanh nghiệp đang hoạt động rất hiệu quả, đồng vốn của cổ đông được sử dụng một cách đúng đắn. Hay nói cách khác, ROE sẽ cho bạn biết với mỗi đồng vốn ném ra thuở đầu, mình sẽ nhận được bao nhiêu phần lợi nhuận. Trái lại, nếu chỉ số ROE liên tục giảm thì nó có ý tức thị doanh nghiệp chưa phát huy tốt việc mang lại giá trị cho cổ đông. Lúc này, ban lãnh đạo cần xem xét thay đổi chiến lược phù hợp để tạo thêm năng suất và lợi nhuận cho nhà góp vốn đầu tư.

Tuy nhiên, chỉ số ROE bao nhiêu là tốt còn phụ thuộc vào ngành nghề hoạt động hay ROE trung bình ngành. Do đó, nhà góp vốn đầu tư thường tính toán và so sánh với những cổ phiếu cùng ngành trên thị trường để nhìn nhận lợi thế cạnh tranh của đơn vị so với những doanh nghiệp khác.

2 Cách xác định chỉ số ROE

Công thức tính chỉ số ROE qua báo cáo giải trình tài chính

Báo cáo giải trình tài chính của một doanh nghiệp được công bố định kỳ theo quý và năm. Vậy nên, chúng ta cũng có thể dễ dàng tính được chỉ số ROE với 3 bước đơn giản:

• Bước 1: Xác định chỉ tiêu “lợi nhuận sau thuế”, được ghi nhận trên báo cáo giải trình kết quả hoạt động sinh sản kinh doanh của doanh nghiệp.

• Bước 2: Xác định chỉ tiêu “vốn chủ sở hữu bình quân”, được ghi nhận trên bảng cân đối kế toán.

→ Trong số đó, vốn sở hữu bình quân được tính bằng công thức sau:

• Bước 3: Thay số liệu và tính chỉ số ROE bằng công thức:

Trong số đó, ROE được biểu thị bằng đơn vị (%)

Lấy chỉ số ROE qua nguồn tài liệu có sẵn

Ngoài cách tự tính chỉ số ROE qua báo cáo giải trình tài chính, bạn cũng xuất hiện thể tham khảo chỉ số ROE có sẵn tại nguồn tài liệu của không ít đơn vị thị trường chứng khoán hoặc trên các website như Vietstock, CafeF,… Tuy nhiên, cách xác định này chỉ được thực hiện với những doanh nghiệp đã niêm yết trên sàn thị trường chứng khoán.

Cách sử dụng chỉ số ROE vào góp vốn đầu tư thực tế

Lựa chọn doanh nghiệp qua đặc điểm tăng trưởng của doanh nghiệp đó

Tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp phụ thuộc rất lớn vào khả năng sinh lợi của đơn vị.

Thường niên, doanh nghiệp sẽ trích ra một phần lợi nhuận để chi trả cổ tức cho cổ đông. Lợi nhuận còn sót lại sẽ tiến hành tái góp vốn đầu tư vào hoạt động sinh sản kinh doanh.

Bằng phương pháp lấy ROE nhân với tỷ lệ tái góp vốn đầu tư, bạn dễ dàng tính được tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp trong tương lai. Tuy nhiên, ngoài ROE, nhà góp vốn đầu tư nên kết phù hợp với những chỉ số khác ví như ROA, EPS, Phường/E,… để mang ra quyết định góp vốn đầu tư một cách khách quan.

Ví dụ:

Doanh nghiệp A và B đều phải sở hữu chỉ số ROE = 10%. Trong số đó, đơn vị A có tỷ lệ chi trả cổ tức hằng năm là 20%. Doanh nghiệp B có tỷ lệ chi trả cổ tức là 40%. Khi đó:

Tốc độ tăng trưởng A = 10% x (1- 20%) = 8%

Tốc độ tăng trưởng B = 10% x (1- 40%) = 6%

Mặc dù mức chi trả cổ tức đơn vị A thấp hơn đơn vị B nhưng bạn vẫn có thể kỳ vọng doanh nghiệp A sẽ sở hữu được tốc độ tăng trưởng cao hơn nữa trong tương lai. Nếu so sánh trong dài hạn, cổ phiếu A sẽ quyến rũ hơn cổ phiếu B. Tuy nhiên, bạn cần phải phân tích thêm các tiêu chí khác để lựa chọn cổ phiếu ưng ý.

Nhìn nhận khả năng tạo giá trị cho cổ đông

Hiệu quả sử dụng vốn là yếu tố tác động rất lớn đến giá trị mà cổ đông nhận được. Thông thường, để nhìn nhận khả năng tạo giá trị cho cổ đông, nhà góp vốn đầu tư sẽ so sánh chỉ số ROE với tỷ suất sinh lợi kỳ vọng lúc mua cổ phiếu đơn vị (ngân sách sử dụng vốn cổ phiếu). Cụ thể, điều này được thể hiện Theo phong cách sau:

• Chỉ số ROE nhỏ hơn ngân sách sử dụng vốn cổ phiếu: Là tín hiệu cho thấy doanh nghiệp hoạt động kém hiệu quả và ngày càng sút giảm so với kỳ vọng thuở đầu của nhà góp vốn đầu tư. Đây là lúc bạn nên cân nhắc lại khoản góp vốn đầu tư của mình vì nếu doanh nghiệp không có sự cải thiện nào trong tương lai thì các bạn sẽ là người chịu rủi ro khi nắm giữ cổ phiếu của doanh nghiệp.
• Chỉ số ROE to thêm ngân sách sử dụng vốn cổ phiếu: Chứng tỏ đơn vị đang hoạt động rất tốt, biết phương pháp tái góp vốn đầu tư thu nhập và tạo giá trị cho cổ đông vượt quá sự kỳ vọng thuở đầu.

Nhận diện doanh nghiệp về lợi thế cạnh tranh trong tương lai xa

Những doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh về thương hiệu, công nghệ,…tiện hiện được ưu thế vượt trội của mình so với những đối thủ cạnh tranh. Từ đó, họ có thể dễ dàng đạt được những khoản lợi nhuận cao và chỉ số ROE cũng cao hơn nữa so với trung bình ngành. Do vậy, việc góp vốn đầu tư vào các doanh nghiệp xây dựng được lợi thế cạnh tranh vững bền là rất quan trọng.

Hạn chế của chỉ số ROE là gì?

Chỉ số ROE không ổn định nếu lợi nhuận thất thường

Sự thay đổi thất thường trong lợi nhuận đơn vị là một trong những nguyên nhân dẫn đến chỉ số ROE không ổn định. Đặc biệt quan trọng, nếu chỉ số này thay đổi liên tục, ban lãnh đạo và nhà góp vốn đầu tư có thể gặp khó khăn trong việc nhìn nhận hiệu quả hoạt động và đưa ra các quyết định.

Chỉ số ROE bị kiểm soát và điều chỉnh bởi chính sách kế toán

Một số doanh nghiệp muốn nâng cao lợi thế cạnh tranh hoặc thu hút vốn góp vốn đầu tư có thể kiểm soát và điều chỉnh các chính sách kế toán như tăng tuổi thọ dự án hay giảm tỷ lệ khấu hao,… Điều này làm tác động tới lợi nhuận ròng rã và chỉ số ROE của doanh nghiệp. Hơn nữa, trong công thức tính ROE không đề cập đến những tài sản vô hình dung như: phát minh, bản quyền,… Như vậy sẽ làm được chấp nhận tính bị sai lệch và không phản ánh đúng lợi thế của từng đơn vị.

Doanh nghiệp mua cổ phiếu quỹ sẽ làm tăng chỉ số ROE

Chỉ số ROE hoàn toàn có thể bị can thiệp, làm cho sai lệch bởi việc thâu tóm cổ phiếu. Điều này còn có tức thị các đơn vị phát hành tự thu mua lượng cổ phiếu lưu hành của mình từ thị trường nhằm mục tiêu giảm vốn chủ sở hữu. Khi lợi nhuận sau thuế không đổi, vốn chủ sở hữu giảm thì khi đó chỉ số ROE sẽ tăng. Chỉ số ROE ảo này sẽ không còn nhìn nhận được năng lực thực tế của doanh nghiệp. Do vậy, nếu chỉ tập trung vào ROE để tìm kiếm cổ phiếu tốt thì nhà góp vốn đầu tư rất dễ đưa ra những phân tích sai trái.

ZaloPay hy vọng những thông tin được san sẻ trên đây sẽ giúp đỡ bạn hiểu hơn về chỉ số ROE là gì và cách sử dụng chỉ số ROE vào góp vốn đầu tư thực tế. Tuy nhiên, ROE chỉ là một chỉ số nhìn nhận tài chính của một doanh nghiệp dựa trên những số liệu đã được công bố. Do đó, để nhìn nhận triển vọng phát triển của một đơn vị, bạn cần phải kết phù hợp với các chỉ số tài chính khác ví như: ROA, đòn kích bẩy tài chính,…để mang lại hiệu quả góp vốn đầu tư tốt.