Stakeholder là thuật ngữ được sử dụng khá nhiều hiện nay. Tuy nhiên, để hiểu tường tận về ý nghĩa của thuật ngữ ngày thì không phải ai cũng rõ. Vậy Stakeholder là gì? Vì sao trong dự án cần có Stakeholder và Stakeholder trong dự án theo mô hình Agile khác gì so với mô hình dự án thông thường? Hãy cùng Học viện chuyên nghành Agile đi tìm hiếu nhé!
Stakeholder là gì?
Stakeholder hay các bên liên quan là thuật ngữ để chỉ các member, một nhóm người hoặc một tổ chức có quan hệ mật thiết với doanh nghiệp, quan tâm đến hoạt động và sự thành công của dự án. Đây là những người dân có sự quan tâm và có khả năng san sớt về nguồn lực và họ có thể tác động song song có thể chịu những tác động trực tiếp hoặc gián tiếp với doanh nghiệp như chiến lược, kế hoạch, hoạt động kinh doanh, lớp học,… Stakeholders cũng gồm có các bên liên quan quan trọng có khả năng tác động hoặc quyết định đến sự việc tồn tại và phát triển của doanh nghiệp.
Vai trò của Stakeholder
Vai trò của Stakeholder trong từng dự án là khác nhau bởi vì nó phụ thuộc vào chức danh, trách nhiệm của mỗi bên khi tham gia vào dự án. Sự tham gia tích cực của Stakeholder là rất quan trọng khi đối chiếu với sự thành công của mỗi dự án. Nếu không có sự hợp tác của Stakeholder thì dự án rất rất khó có thể có thể hoạt động vững bền và phát triển.
Trong một dự án Scrum, nếu có sự hợp tác, góp vốn đầu tư của Stakeholder sẽ sở hữu được vai trò rất lớn trong việc giảm thiểu rủi ro, thời kì cũng như tiền nong, và tỉ lệ thành công của dự án cũng mạnh hơn. Các Stakeholder trong các dự án theo mô hình Agile có thể thao tác làm việc trực tiếp với những thành viên trong nhóm Scrum, tham gia vào các phiên Sprint Review để mang ra cái nhìn khách quan hơn, góp phần vào việc tạo ra một sản phẩm thực sự phù phù hợp với người dùng.
Stakeholder trong dự án theo mô hình Agile
Theo như khái niệm chung trên, ta có thể phần nào hiểu được Stakeholder là ai, tuy nhiên trong từng mô hình quản lý dự án khác nhau thì lại sở hữu những khái niệm cụ thể rất khác nhau.
Trong các dự án theo mô hình Agile, nhất là vận dụng theo phương pháp Scrum, khái niệm về Stakeholder sẽ sở hữu được những thay đổi đáng kể. Về mặt hình thức thì trong Scrum chỉ xác nhận 3 vai trò: Nhà Phát triển, Scrum Master và Product Owner. Tuy nhiên trong Scrum thì Stakeholder đóng vai trò là những người dân hoặc tổ chức có tri thức về sản phẩm, khách hàng và Stakeholder sẽ thường xuyên giao tiếp với Product Owner, Scrum Master hay Nhà Phát triển để cung cấp cho họ thông tin nguồn vào và những yêu cầu về dự án.
Có thể nói rằng, Stakeholder đó chính là lý do mà sản phẩm được tạo ra. Bởi khi đó, nhóm Scrum đó chính là người sẽ hiện thực hóa những mong muốn và yêu cầu từ phía Stakeholder. Tuy nhiên những mong muốn và yêu cầu của Stakeholder không phải lúc nào thì cũng rõ ràng, và thỉnh thoảng họ cũng không thực sự biết xác thực mình muốn gì, vì vậy cần phải có nhiều cuộc họp để xác định sự hiểu biết rõ ràng giữa Stakeholder và nhóm Scrum. Thông thường, Stakeholder sẽ tham gia vào các buổi Sprint Review và họ có tác động xuyên thấu quá trình phát triển của dự án.
Một dự án theo mô hình Agile thì Stakeholder thường sẽ là khách hàng, người dùng hoặc nhà tài trợ.
Khách hàng
Là member hoặc tổ chức chịu trách nhiệm trả tiền để sử dụng các sản phẩm và dịch vụ của dự án. Tùy thuộc vào từng dự án mà khách hàng ở đây có thể có cả khách hàng nội bộ (tức là trong cùng một tổ chức như CEO, CIO,…) hoặc khách hàng bên phía ngoài (tức là bên phía ngoài tổ chức).
Người dùng
Member hoặc tổ chức sử dụng trực tiếp các sản phẩm và dịch vụ của dự án. Giống như khách hàng, khi đối chiếu với bất kỳ tổ chức nào, có thể có từ đầu đến chân dùng bên trong và bên phía ngoài. Tùy thuộc vào từng dự án mà khách hàng và người dùng có thể giống nhau.
Nhà tài trợ
Một member hoặc tổ chức cung cấp nguồn lực, hỗ trợ vốn và sự tương trợ cho dự án. Nhà tài trợ sẽ ủy quyền cho dự án bằng phương pháp ký vào bản điều lệ dự án.
Ngoài ra, các Stakeholder cần đảm bảo có tri thức phát triển sản phẩm theo mô hình Agile. Bởi một dự án theo mô hình Agile sẽ sở hữu được những đặc điểm rất khác so với dự án phát triển theo mô hình truyền thống, các Stakeholder cần hiểu được cách mà dự án theo Agile được quản lý hay tiến độ dự án, phương pháp thực hiện trong từng thời đoạn để đảm bảo thành công. Nếu với những mô hình truyền thống, Stakeholder có thể sẽ chỉ nhìn thấy sản phẩm khi hoàn thành cả dự án, thì theo phương pháp Scrum, sau mỗi Sprint, các stakeholder đều phải sở hữu thể nắm rõ được tiến độ của sản phẩm và có thể đưa thêm thông tin để kiểm soát và điều chỉnh tính năng sản phẩm một cách linh hoạt sao cho phù phù hợp với người dùng cuối cùng và mong muốn của mình nhất. Đây là đặc điểm khá nổi trội của những dự án theo phương pháp Scrum và giúp tăng tỉ lệ thành công của dự án lên đáng kể.
=> Xem cụ thể: Khóa học Quản trị dự án Agile – APM
Tóm lại Stakeholder tức là những bên liên quan và có tác động và tầm quan trọng rất lớn. Hy vọng với những thông tin mà Học viện chuyên nghành Agile san sớt có thể giúp các bạn khái niệm được Stakeholder là gì. Ngoài ra, chúng ta cũng có thể tìm hiểu thêm về Agile/Scrum tại đây.
