Chất dẫn điện là gì?
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua, chúng được gọi là vật liệu dẫn điện khi sử dụng làm những vật hay phòng ban có vai trò dẫn điện. Chất dẫn điện cho dòng điện đi theo 1 hoặc nhiều hướng,… khiến chuyển đổi nhiệt hoặc ánh sáng từ nguồn này sang nguồn khác do các electron trong những vật liệu này hoạt động chuyển rời dễ dàng. Kim loại như vàng, đồng, sắt,..; con người, đất, nước,.. đều là các chất dẫn điện vì vậy khi điện bị rò rỉ con người sẽ gặp nguy hiểm do dòng điện chạy qua thân thể.
Các một số kim loại dẫn điện tốt
Kim loại là các chất dẫn điện, sau đây cùng AME Group tìm hiểu rõ ràng về 1 số chất dẫn điện tốt này nhé
Vàng
Vàng (Au) là chất dẫn điện tốt, chịu nhiệt và khó bị oxi hóa, tính thẩm mỹ cao nên được xếp vào kim loại quý. Kim loại này còn có độ quý giá nên ít được sử dụng để làm các thiết bị dẫn điện mà chúng có mức giá trị trao đổi tiền tệ, trang sức đẹp trên thị trường hiện nay. Để đảm bảo an toàn, các thợ điện, người thường xuyên xúc tiếp với điện hoặc người bị điện giật cần tháo bỏ trang sức đẹp bằng vàng để tránh dòng điện lan nhanh gây nguy hiểm đến tính mệnh.
Vàng là chất dẫn điện tốt
Đồng
Đồng (Cu) là vật liệu dẫn điện tốt có tính mềm, dễ uốn dễ tạo hình được ứng dụng chủ yếu làm lõi dây dẫn điện, cuộn dây hoặc chế tạo các đồ thủ công mỹ nghệ. Dạng hợp chất của đồng cói màu xanh nên còn được ứng dụng để làm thuốc nhuộm trong sinh sản vải.
Đồng dẫn điện tốt, ứng dụng trong lõi dây dẫn
Bạc Tình
Bạc Tình (Ag) có khả năng dẫn điện rất tốt, mềm, dễ uốn, ánh kim loại đẹp mắt và có mức giá trị tài sản rất cao. Vì vậy kim loại này ít được sử dụng trong ngành công nghiệp điện. Bạc Tình sử dụng để đúc tiền, tránh gương, làm đồ trang sức đẹp, thủ công, mỹ nghệ,…
Bạc Tình có khả năng dẫn điện tốt
Nhôm
Nhôm (Al) là chất dẫn điện trung bình có tính dẻo, khó bị oxi hóa, nóng chảy ở nhiệt độ cao. Nhôm được ứng dụng để chế tạo làm lõi dây dẫn điện, làm vách ngăn xây dựng, sinh sản tôn,…
Nhôm dẫn điện ở tầm mức trnh bình, được ứng dụng khá phổ thông
Các yếu tố tác động đến chất dẫn điện
Khả năng dẫn điện của chất dẫn điện có thể tác động bởi 3 yếu tố chính như sau:
- Hình dạng: Vật liệu dày hơn có khả năng dẫn điện tốt hơn loại mỏng có cùng kích thước bởi số lượng nguyên tử tăng thì số lượng electron tự do hoạt động nhiều hơn.
- Kích thước: 2 vật mẫu liệu có cùng độ dày thì mảnh ngắn có khả năng dẫn điện tốt hơn mảnh dài do quãng đường vận chuyển của electron ngắn lại hơn.
- Nhiệt độ: Hầu như các kim loại đều dẫn điện tốt hơn khi ở nhiệt độ chuẩn và dẫn điện thấp hơn khi nhiệt độ cao, một số loại trở thành chất siêu dẫn khi ở nhiệt độ rất thấp.
Ứng dụng của chất dẫn điện
Trong thực tế, chất dẫn điện được ứng dụng đa dạng trong đời sống, cụ thể như sau:
- Sử dụng các chất dẫn điện trong bộ tản nhiệt xe hơi để loại bỏ nhiệt khỏi động cơ giúp xe vận hành êm ái, an toàn.
- Dùng sắt để làm các động cơ xe nhờ khả năng dẫn nhiệt
- Dùng các tấm sắt với mục tiêu hấp thụ nhiệt nhanh chóng
- Ứng dụng làm xoong nồi nấu bếp dùng cho bếp từ, bếp gas.
- Dùng thủy ngân trong nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ nhanh chóng
- Ứng dụng trong khối hệ thống dây mạng nhờ những vật liệu như đồng, thép, nhôm,…
- Sử dụng làm dây dẫn, các linh phụ kiện điện tử, thanh bán dẫn trong aptomat, cầu dao,…
Ứng dụng của chất dẫn điện
Chất cách điện là gì?
Chất cách điện là vật liệu không cho dòng điện đi qua hay nói cách khác là chống lại dòng điện. Những vật liệu này còn có điện trở suất lớn 106 – 1015 Ωm, khả năng liên kết các nguyên tử trong chúng rất mạnh và bão hòa khiến các electron tự do không thể vận chuyển từ nguyên tử này sang nguyên tử khác.
Chất cách điện hiện có nhiều loại như các chất rắn hoặc chất lỏng trong tự nhiên: đá, gỗ, thủy tinh, cao su đặc, nhựa tổng hợp, giấy, dầu mỏ,…
Các loại chất cách điện tốt
Hiện nay có 3 nhóm vật liệu dẫn điện tốt phổ thông gồm có:
- Vật liệu cách điện dạng rắn: Đây là loại thường gặp nhất có hằng số điện môi cao, có thể xẩy ra hiện được phóng điện mặt phẳng ở loại vật liệu cách điện này. Một số loại phổ thông có thể kể tới:
- Sơn cách điện, men
- Nhựa tổng hợp, nhựa cao su đặc
- Xi-măng, đá, mica, thủy tinh
- Giấy, vải, lụa,…
Trong số đó mica và vật liệu cách điện tốt nhất tuy nhiên hóa thành rất cao, sử dụng trong các máy biến áp. Những vật liệu khác ví như giấy, sợi, vải,… dẫn nhiệt kém, cách điện kém tiu nhiên được sử dụng phổ thông do giá thành rẻm độ bền cơ học rất cao.
Vật liệu cách điện dạng rắn
- Vật liệu cách điện dạng lỏng: Gồm có các loại dầu như dầu mỏ, dầu biến thế, dầu cáp đặc, dầu cáp loãng, dầu silicon. Chúng được sử dụng để chế tạo các thiết bị cách điện tuy nhiên cần lưu ý tới các thông số như điện trở suất, hằng số điện môi, tổn hao điện môi và độ bền điện môi.
Vật liệu cách điện dạng lỏng
- Vật liệu cách điện khí: Không khí, khí SF6 thường được sử dụng làm chất cách điện của khá nhiều đường dây tải điện trên không. Trong số đó khí Hidro có tính nhẹ, dẫn truyền tốt dùng làm mát các thiết bị như máy phát điện, máy bù đồng công suất lớn. Nito ứng dụng trong sinh sản linh phụ kiện điện tử như tranzito, diot, ic,… Một số loại loại khí trơ khác ví như Argon, neon hơi thủy ngân có thể được ứng dụng làm các thiết bị đo, đèn điện,…
Vật liệu cách điện khí
Ứng dụng của chất cách điện
Chất cách điện là một phần quan trọng trong đời sống không thua kém những vật liệu dẫn điện. Chúng giúp đảm bảo an toàn cho con người khi sử dụng hay vận hành các thiết bị, khối hệ thống điện khác nhau. Sau đây là các ứng dụng cụ thể:
- Chất cách điện cao su đặc dùng làm lốp xe dẻo dai, chịu nhiệt cao, đảm bảo an toàn khi xúc tiếp với đất là chất dẫn điện.
- Sử dụng chất cách điện trong chai nhựa nhiệt dẻo, xà nhà, tường chống cháy
- Sử dụng chất cách điện trong các thiết bị, bảng mạch, thên thống điện áp cao, làm vỏ dây cáp,… tránh tình trạng rò rỉ điện tác động đến tính mệnh con người.
Dòng điện trong kim loại là gì?
Kim loại là chất dẫn điện tốt, chúng được cấu trúc từ các nguyên tử, các electron thoát khỏi nguyên tử và chuyển động từ do trong kim loại, một gần còn sót lại thì chúng chuyển động tại vị trí khăng khăng. Dòng điện trong kim loại là dòng các electron dịch chuyển được bố trí theo hướng từ cực âm đến cực dương của nguồn điện.
Dòng điện trong kim loại
Như vậy, chất dẫn điện và chất cách điện được ứng dụng rất nhiều trong đời sống, mang tới các lợi ích khác nhau cho con người, vừa giúp đảm bảo hiệu quả và an toàn tối ưu. Hãy tiếp tục theo dõi AME Group trong các nội dung bài viết tiếp theo để đã dành những thông tin hữu ích nhất bạn nhé!